İhlas Holding’in stratejik iştiraki Orta Asya Investment Holding, Kırgızistan’da 10 milyar doları bulan ekonomik potansiyele sahip enerji yatırımları için kritik bir eşiği daha aştı. Kırgızistan Enerji Bakanı Taalaybek İbrayev ve Orta Asya Investment Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Mücahid Ören, 912 MW kapasiteli Kazarman hidroelektrik santrali ile 1.305 MW kapasiteli Kokomeren hidroelektrik santrali sözleşmelerine imza attı.
Geçtiğimiz yıl kasım ayında Bişkek’te düzenlenen Türk Devletleri Teşkilatı Zirvesi sırasında, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov’un huzurunda projelerin başlangıç anlaşmaları imzalanmıştı. Yeni imzalanan nihai sözleşme ise iki santralin 20 yıl işletme hakkının yanı sıra üretilen elektriğin devlet tarafından alım garantisini ve uluslararası tahkim şartlarını kapsıyor. Kırgızistan Enerji Bakanlığı’nda düzenlenen imza töreninde, projenin hayata geçmesi için Türkiye ve Kırgızistan hükûmetlerinin verdiği güçlü destek de bir kez daha teyit edildi.
Bakan İbrayev: "Bambaşka bir süreç başlıyor"
İmza töreninde konuşan Kırgızistan Enerji Bakanı Taalaybek İbrayev, Orta Asya Investment Holding’in yatırım süreçlerini şeffaf ve uluslararası standartlara uygun şekilde yürütmesinden duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Geçmişte ülke genelinde ciddi enerji sıkıntısı yaşandığını, bu zorlu sürecin Cumhurbaşkanı Caparov dönemindeki reform ve yatırımlar sayesinde aşıldığını söyleyen Kırgız Bakan, yeni projelerle ülkede bambaşka bir sürecin başlayacağını vurguladı.
Ören: "Değer katmaya geldik"
İhlas Holding ve Orta Asya Investment Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Mücahid Ören ise geçmişte benzer sıkıntıları yaşayan Türkiye’nin bugün çok başka bir noktada olduğunu ifade etti. İhlas Holding’in de tecrübelerine dikkat çeken Ören, "Elektrik dağıtım konusunda 90’lı yıllarda biz de ihaleye girdik. Büyük bir bölgenin ihalesini kazandık. Sonra hükûmet devrildi ve proje yarıda kaldı. O günlerde elektrikteki kayıp oranları yüzde 50’lerden aşağı değildi. Sonra dağıtım işleri özelleştirildi. Yüksek enerji hatları yenilendi, altyapı tekrar kuruldu ve şu anda kayıp oranı çok düşük seviyelerde. Dolayısıyla bu tecrübelerden öğrendiklerimizle sadece proje yapmak değil, yönetiminde de örnek bir altyapı kurmak istiyoruz" dedi.
Kırgızistan, enerjide büyük oyuncu
Finansman ve yatırım şartlarında mutabakata varılarak yap-işlet-devret modelinde imzalanan anlaşmalar, yatırımcı dostu istisnai garantiler içeriyor. Üretilen elektrik uzun vadeli olarak devlet tarafından döviz bazlı tarifeden satın alınacak. Ayrıca, gümrük ve vergi muafiyeti gibi ayrıcalıklar da projeyi cazip kılıyor. Nihai anlaşmaların imzalanması ile birlikte ivme kazanan iki büyük proje, Kırgızistan’ın enerji bağımsızlığı açısından büyük öneme sahip. Kazarman ve Kokomeren hidroelektrik projeleri, sadece elektrik üretmekle kalmayıp Çin’den Pakistan’a, Kazakistan’dan Özbekistan’a uzanan enerji koridorlarında Kırgızistan’ı kilit oyuncu hâline getirecek.
Avrupa’ya da köprü olacak
Orta Asya Investment Holding’in bu yatırımları, Türk dünyasının büyük vizyonuyla şekillenen Zengezur Koridoru, Orta Koridor ve Çin’in Kuşak-Yol Girişimi için de kritik önemde olacak. Orta Asya’daki enerji altyapısının güçlendirilmesiyle ulaştırma ve enerji koridorları birbirini tamamlayacak. Türkiye’nin öncülüğünde kurulan bu yeni köprü, Asya’daki enerji akışını Türkiye üzerinden Avrupa’ya bağlayacak vizyonun bir parçası olarak görülüyor.
Uluslararası fonlardan yoğun ilgi
Kırgızistan’ın en önemli yatırımcılarının başında gelen Orta Asya Investment Holding, proje ortaklığı sürecinde dünyanın önde gelen enerji şirketleriyle iş birliği yaparak teknik ve finansal yetkinliğini güçlendirdi. Özellikle, 96 milyar dolar ciroya sahip enerji devi PowerChina International Group ve Kazakistan merkezli SemArco LLP ile imzalanan mutabakat anlaşmaları, projeye küresel ölçekte bilgi birikimi ve sermaye desteği sağlıyor. Bu güçlü iş birliği sayesinde, proje finansmanının kısa sürede uluslararası fonlar konsorsiyumu ile tamamlanması bekleniyor. Önde gelen kalkınma bankaları ve yatırım fonlarıyla ileri düzeyde görüşmelerin sürdüğü ve dünyanın dört bir yanından projeye yoğun talep olduğu belirtildi.
Türk dünyasının ekonomik bağları daha da güçleniyor
Türkiye’nin Bişkek Büyükelçisi Dr. Mekin Mustafa Kemal Ökem, imza töreni için Kırgızistan’da bulunan Ahmet Mücahid Ören’i, Orta Asya Investment Holding merkezinde ziyaret ederek projelerin son durumuyla ilgili bilgi aldı. Bölge için kritik öneme sahip yatırımlara her türlü desteği vereceklerini ileten Öktem, Türkiye’nin, Türk Devletleri Teşkilatı çatısı altında Kırgızistan’a ilgisinin artarak devam edeceğini vurguladı.
Bin yetime eğitim ve bakım desteği
Orta Asya Investment Holding, Bişkek’te imzalanan protokol çerçevesinde, önümüzdeki beş yıl boyunca bölgede sosyal sorumluluk projeleri üstlenecek. Program dâhilinde her ay bin yetim ve öksüz çocuğa aylık 150 ABD doları eğitim ve bakım desteği verilecek. Hidroelektrik santrallerinden üretilecek elektriğin yüzde 1’i (yıllık yaklaşık 3 milyon dolar) yerel halka ücretsiz tahsis edilecek. Kırgızistan Enerji Bakanlığı ve kamu kurumlarına, yıllık 3,2 milyon dolar tutarında teknik altyapı ve eğitim desteği sağlanacak.
Enerji sektörü için akademi
İhlas Holding’in sosyal yardımlar konusundaki hassasiyetine dikkat çeken Ahmet Mücahid Ören, İhlas’ın temeli, 1970’te kurulan Türkiye gazetesi. İhlas Vakfı da 1976’da faaliyete başladı. Yaklaşık 50 senedir bu vakıf Türkiye, Asya ve Afrika’nın birçok yerinde öğrenci yurtları inşa ederek gençleri okutuyor. Okullarımızla ve vakfımızla 50 binden fazla öğrenciye hizmet ediyoruz. Burada da aynı hassasiyeti sergileyeceğiz. Enerji anlaşmaları ile birlikte protokolünü imzaladığımız sosyal yardım paketi ileride yapacaklarımızın yanında hiç kalacak. Enerji sektöründe insan yetiştirmek için bir akademi de kurmak istiyoruz" diye konuştu.
Yenidoğan ünitesi açılacak
Ahmet Mücahid Ören’in Kırgızistan’a bir başka müjdesi de kurulacak yenidoğan ünitesi oldu. Türkiye’nin ve İstanbul’un en önemli sağlık kurumlarından biri olan Türkiye Hastanesinin İhlas Holding bünyesinde hizmet verdiğini kaydeden Ören, "Sağlık yatırımlarında büyüme planlarımız var. Kırgızistan kardeş ülkemiz. Artık biz bir Kırgız şirketiyiz. Burada, yenidoğan ve çocuk bakım ünitelerine ihtiyaç duyulduğunun farkındayız. Bu konuyla ilgili olarak ben ve eşim Aslıhan Hanım adına, 15 kuvöz ile çocuk bakım ünitesi ve gerekli ekipmanlarının hibesi için karar aldık. Bunları en kısa sürede temin edip yenidoğan ünitesinin kurulmasını sağlayacağız. Aynı zamanda 3-4 uzman hemşire ve yetkili arkadaşımızı da buradaki kardeşlerimizin eğitimi ve ünitenin çalışması ile hazırlıkları yapmaları için göndereceğiz. Bu ailevi katkımızı, arzumuzu, taahhüdümüzü de söylemiş olmak isterim" dedi. Kırgızistan Enerji Bakanı İbrayev, destek ve sosyal sorumluluk projeleri konusundaki hassasiyeti için Ören’e teşekkürlerini iletti.
Kamil Nadirli - Mirlan Medetov
