Soğuk kış günlerinin vazgeçilmezi sıcak salep ve dondurmanın ham maddesi olan salep üretimi Samsun’un Terme ilçesinde DOKAP desteği ile üretiliyor. Bölgede yaygın olan pirinç ve fındık ürünün yanı sıra “DOKAP Bölgesi Tıbbi Aromatik Bitki Yetiştiriciliğinin Yaygınlaştırılması Projesi” kapsamında salep üretiminin Terme merkezli yapılması hedefleniyor.
Türkiye’de ilk defa çiftçi kayıt sistemine kayıt olmuş, organik sertifikalı salep üretiminin Samsun’un 5 farklı ilçesinde 10 farklı üreticiyle başlatıldığını kaydeden Prof. Dr. Yüksel Kan, doğada bulunan ve toplanması yasal olmayan saleplerin ticarette kullanılmasının önüne geçilmesi gerektiğini ifade etti.
Terme’nin 3. gıda markası olabilir
Milli ekonominin temelinin tarıma dayandığını ve Terme’nin Türkiye’nin 2. büyük delta ovasında bulunduğunu hatırlatan Terme Kaymakamı Murat Zadeleroğlu, “Bu ovamız 87 bin 981 hektar alana sahip. Salep üretimi Türk geleneğinde olan, Osmanlı’nın önemli içeceklerinden ve dondurmanın ham maddesi. Terme 4 sektörde marka kazanmış bir şehir. Bu 4 markanın 2’si pide ve pirinç olarak gıda sektöründe. Belki Terme’nin gıdadaki 3. markası dondurma olacaktır saleple birlikte” diye konuştu.
Doğanın içinde var olan zenginliklerin ekonomiye kazandırılmasıyla ilgili başlatılan Tıbbi Aromatik Bitki Yetiştiriciliğinin Yaygınlaştırılması Projesi’nin hayata geçirildiğini belirten DOKAP Başkanı Yusuf Mengi, süreç boyunca gerekli bütün eğitimlerin, yönlendirmelerin, ekonomik ve mali desteklerin üreticiye sağlandığını ifade etti.
Fındığa alternatif en ideal ürün salep
Ekim 2019 tarihinde DOKAP desteğiyle projeye başlayan üretici Mazhar Can Yüksel, fındığa alternatif olabilecek çeşitli ürünler arasında salebi seçtiğini aktardı. Terme’de DOKAP projesine dahil olan 2 üreticiden biri olduğunu söyleyen üretici Yüksel, şu açıklamalarda bulundu:
"Fındığa alternatif ürünler içerisinde salebin olabileceğini düşünerek bu işe yöneldim. Prof. Dr. Yüksel Kan’ın, DOKAP’ın ve Tarım Bakanlığının katkılarıyla bu yola çıktım. Bu yıl çeşitli AR-GE çalışmaları yaptık. Bunun içerisinde başarılı gördüğümüz fındık alanında salepten daha fazla verim alacağımıza inanıyoruz. Yıl içerisindeki çalışmalarımızı kapalı bahçelerde yaparak bunun üzerine yoğunlaşacağız. Bölgemizde ruhsatlı, çiftçi kayıt sistemine kayıtlı 2 ton civarında salep var. 10 tane üretici var. Ama doğadan sökülen Samsun bölgesinde yaklaşık 40 ton civarında salepten söz ediliyor. Doğadaki salep katliamını engellemek için de Tarım Bakanlığının, DOKAP’ın, belediyelerin ve sivil toplum kuruluşlarının bu ürüne destek çıkarak daha çok üreticiyle üretimini sağlamalarını gönülden istiyoruz.”
Salep, özellikle kış aylarında kafeteryalarda içilen sıcak içecek ve yaz aylarının vazgeçilmezi dondurmanın ham maddesi olduğu biliniyor. Salep üretiminin ülke ekonomisine büyük katkıda bulunacağının da altını çizen üretici Yüksel, bölgede yaygın olan fındık üreticilerinin bahçelerinde fındık ağaçlarını kesmeden salep üretimi yapabilme imkânı olduğunu vurguladı.
Terme’nin Hüseyinmescit Mahallesi’nde bulunan proje bahçesinde gerçekleştirilen salep sökme hasadına Samsun İl Tarım ve Orman Müdürü İbrahim Sağlam, Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Kibar Ak, DOKAP Başkanı Yusuf Mengi, proje koordinatörü Prof. Dr. Yüksel Kan, Terme Kaymakamı Murat Zadeleroğlu, Terme Belediye Başkanı Ali Kılıç, Terme Tarım ve Orman Müdürü Tuncay Demir, ziraat danışmanları ve çok sayıda çiftçi katıldı. Program sonrasında katılımcılara salep ile üretilmiş dondurmalar ikram edildi.
İsmail Can Çam
