Antioksidan özelliği, çeşitli vitamin ve minareleri ihtiva etmesi, ağız ve dil yaralarına iyi gelmesinden dolayı piyasada ‘yok’ satan urmu dut dünyada ve Türkiye’de çok az bölgede yetişiyor. Beyaz dut pekmezi piyasada 30-40 TL arasında satılırken, urmu dut 300 TL’ye alıcı buluyor. Piyasada fazla olmamasından dolayı kilo ile satılmayan urmu dut pekmezi, gram ile satılıyor.
Beyaz dut ve siyah duttan farklı bir tadı ve rengi olan urmu dut yetiştiriciliği, ismini ‘dut’ meyvesinden alan Adıyaman'ın Tut ilçesinde son 2 yılda yaygınlaştı. Beyaz duttan tonlarca pekmez ve dut kurusu üreten Tut ilçesinin üreticileri, urmu dut pekmezinden 500 kiloya yakın üretiyor.
Diğer dutlar gibi silkelenmeyen ve ağaçtan tek tek elle toplanan urmu dut hasadı oldukça zor. Önce kırmızı sonra siyah renge bürünen urmu dut ekşi bir tat içeriyor. Toplanan urmu dutlar sıkılarak kazanlarda belirli bir süre kaynatıldıktan sonra güneşte bekletilerek pekmez haline geliyor.
Urmu duttan pekmez dışında kurutmalık, reçel, salatalarda kullanılmak üzere toz ekşi elde ediliyor.
Üretici Hasan Bilen, urmu dutun çok az elde edildiğini ve kilosunun 250-300 TL’ye satıldığını belirterek, pekmezinin çok kıymetli bir ürün olduğunu söyledi.
Başka bir üretici Cemal Avcı ise, urmu dutu ilçenin sembolü haline getirmeyi planladıklarını, Anzer Balı gibi urmu dutun da Tut ilçesinin balı olduğunu dile getirdi. Avcı, ürünün az olmasından dolayı kilo yerine gram ile satıldığını, urmu dutun doğal antibiyotik olduğunu aktardı.
İç Hastalıkları ve Geleneksel Tıp Uzmanı Enes Seyda Şahiner, urmu dutun antioksidan özelliğinin olduğunu kaydederek, “Urmu dut özellikli antioksidan kapasitesi çok yüksek bir meyvedir. Antioksidan kapasite ne demek? Antioksidan özellik demek yani, vücuttaki zararlı etkenlerin, toksik maddelerin işte bunlar mikrobik etkenler olabilir, virüs olabilir, bakteri olabilir, hatta tümör, kanser hücreleri olabilir. Bunların vücuttan uzaklaştırmasını sağlayan bir özelliktir. Urmu dut içerdiği yüksek dozda C vitamini, D Vitamini, kalsiyum, mağnezyum, B vitamini kompleksleri, hatta demirle beraber bütün vitaminler, minaralleri ihtiva ettiği için bağışıklık sisteminin desteklenmesinde ve kuvvetlenmesinde oldukça önem arz etmektedir. Bunun dışında urmu dut ağız yaralarında gargara yapılıp yutularak, onun dışında kemik sağlığının korunmasında, yüksek kolesterol, tansiyon, şeker hastalıklarında, özellikle kansızlık tedavilerinde, fiziksel tedavi uyguladığımız hastalarımızda bile çoğu zaman tavsiye ediyoruz” ifadelerini kullandı.
Ahmet Arslantaş
