Gökova Körfezi’nde kum köpekbalığı (Carcharhinus plumbeus) için yürütülen izleme çalışmaları, türün davranışı, görülme sıklığı, dağılımı ve Boncuk Koyu’nu kullanan birey sayısı hakkında bilgi edinmek ve koruma çalışmalarını planlamak amacıyla gerçekleştiriliyor.
Gökova Körfezi’nde kum köpekbalığı için yürütülen izleme ve koruma çalışmaları bütüncül olarak ele alınıyor. Kurulan yeni kamera sistemi, bu yaklaşımı destekleyecek şekilde planlandı. Türün izlenmesi için su altına iki ve karaya bir adet kamera yerleştirildi. Sualtına yerleştirilen kameralar üzerine eklenen sıcaklık ölçerler ile iklim değişikliğinin etkisiyle artan deniz suyu sıcaklıklarının, türe etkisinin tespit edilmesi hedefleniyor. Ayrıca koyda kum köpekbalığına karşı yasa dışı aktiviteleri izleyebilmek amacıyla karaya bir adet gece görüşlü kamera yerleştirildi.
Enerjisini güneşten alan tam zamanlı kamera sistemi, GSM operatörü aracılığı ile uzaktan üç kameranın da anlık görüntülerinin izlenebiliyor. Bu sistem, bugüne kadar kısa süreli görüntü alınabilen kameraların aksine daha fazla verinin daha hızlı edinilmesine imkan sağlıyor.
“Dünyada ve ülkemizde ilk defa kullanılıyor”
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdür Yardımcısı Nuri Kunt: “Boncuk Koyunda uzun yıllardır izleme izleme çalışmamız devam ediyor. Genel müdürlüğümüz ile Akdeniz Koruma Derneği ile işbirliği halinde burada Kum köpek balıkları, su samuru, Akdeniz foku türleri ile ilgili olarak uzun yıllardır koruma izleme faaliyetlerini devam ettiriyoruz. Burada bu yıl da önceden de kamera izleme sistemimiz vardı ama bu yıl ülkemizde ve dünyada da ilk ve tek şu an olacak şekilde 24 saat tam zamanlı şekilde izleme gerçekleştiriyoruz. İki tanesi sualtı bir tanesi yukarıda termal özellikleri olan kameralarla deniz suyu sıcaklığını da izleyebilme fırsatı buluyoruz. Ayrıca bugün Dünya Bio çeşitlilik günü Bu gün vesilesiyle de tüm insanlarımızın tabiata gerekli önlemi bu yılki sloganda “Çözümün parçasıyız” dünya genelinde kabul edilen slogan. Hepimizi çözümün parçası olmaya davet ediyorum” dedi.
“Kameralar ile daha çok veri elde ediyoruz”
Akdeniz Koruma Derneği Başkanı Zafer Kızılyaka, “Biliyorsunuz daha önce Akdeniz fokları için benzer bir kamera sistemi kurmuştuk. Fırtınalı havalarda veya hayvan için rahatsız etmek söz konusu olmayacak şekilde uzaktan izleyebiliyorduk. Aynı şeyi niye köpekbalıklarına yapmayalım düşüncesi geldi. Çünkü dalarak izlediğiniz zaman hayvanlar utanıyor kaçıyor, gerçek davranışlarını sergileyemiyor. Böylece ilk kez gerçek zamanlı olarak gece gündüz karanlığa duyarlı kameralarla fırtına olsun yağmur çamur olsun sürekli suyun altında 2 tane suyun üstüne bir tane kayıt yapan kamera var. Bu kameralarla kaç kere geçiyor, hangi saatte geçiyor hangi mevsimi tercih ediyorlar daha çok buraya ne için geldiklerini yönelik tüm sorularımızı cevaplayabilecek veriler alacağız. Kameraların üzerinde aynı zamanda sıcaklıkta oksijen gibi bu tür verilir ölçen cihazlarımız var. Dolayısıyla hani belki sıcaklık ve düşüncemiz var. Sıcaklık 27-28 dereceyi geçince sıcaklık her sene köpek balıkları daha çok daha ender görülmeye başlıyorlar. Sıcaklıkla ilgili bir durumda olabilecek durum da olabilecek. Bütün bunları eşzamanlı gözleyeceğimiz bir kamera. Böylece hiç rahatsız olmayacaklar, çok daha fazla veri, çok da zamana yayılmış veri elinizde olacak. Koruma ile ilgili büyük bir adım. Dünyada şu anda eş zamanlı olarak köpek balığı izleyen bir kamera yok. Dolayısıyla hani ülkemizde bakanlığımız adına son derece en prestijli bir proje. Teknolojiyi niye burada kullanmayalım” dedi.
Bekir Tosun - Güldemet Kızıl
