Medipol Üniversitesi Esenler Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Emine Zeynep Yılmaz, kadınlarda en sık görülen hormonal düzensizliklerden birisi olan Polikistik Over Sendromu’na (PCOS) ilişkin önemli uyarılarda bulundu. Dr. Öğr. Üyesi Yılmaz, polikistik over sendromunun küçük ve iyi huylu birçok kistin yumurtalıkta birikmesi olarak tanımlandığını belirterek, “Ultrason görüntüsü yumurtalıklarda, çok sayıda inci kolye gibi dizilmiş foliküller olarak tabir edilir. Kişide en çok adet düzensizliği (özellikle uzun aralıklarla adet görme), tüylenme, sivilcelenme, kilo artışı gibi etkileri mevcuttur. Uzun dönemde ise şeker hastalığı, yüksek tansiyon, kısırlık, depresyon, anksiyete bozuklukları, metabolik sendrom gibi önemli sorunlara yol açabilir. Polikistik over sendromunun nedeni net olarak bilinmemekle birlikte, genetik ve aile öyküsü önemli rol taşır. Bu hastalıkta insülin seviyesinin artışıyla birlikte hormon düzensizlikleri meydana gelir. İnsülin hormonu yüksekliği, erkeklik hormonlarında da yüksekliğe sebep olur. Yükselmiş olan erkeklik hormonları (androjen) vücutta yumurtlamayı bozar. Bu sebeple adet düzensizliği, adet görememe ve çocuk sahibi olamama gibi sonuçlara yol açar” diye konuştu.
“Her kadında belirtiler farklıdır”
PCOS belirtilerinin her kadında farklı görüldüğüne dikkati çeken Dr. Öğr. Üyesi Yılmaz, şöyle devam etti: “Normal şartlarda adet başlama yıllarını takiben ilk 3 sene adet düzensizliği olması normaldir. Normal adet döngüsü, adet günlerini de içerecek şekilde 21-35 günde bir olur ve bu sürelerin dışındaki sık veya uzun süren adet gecikmeleri anormal olarak kabul edilir. Bu sendromda genelde adet araları çok uzar. Tüylenme artışı olarak da erkek tipi kıllanma önemlidir, ki bu kıllanma türü, orta hat kıllarında görülür. Çene altı, yüz, göğüs arası, karın ve sırtta sert kıllar PCOS’a bağlı olabilir. Ayrıca sivilcelenme, saç dökülmesi (yine erkek tipli), karın bölgesinde yağlanma, boyun, kol, göğüs veya uylukta kalınlaşmış deri bölgeleri görülebilir. Bir kişide ultrasonda polikistik over görünümü kişiye direkt PCOS tanısı koydurmaz. Bu çok önemli bir husustur. Kişide ultrason görüntüsü ile birlikte adet düzensizliği veya kıllanma, akne, obezite gibi belirtilerden birinin de eşlik etmesi polikistik over sendromu tanısında önem taşır. Yine aynı şekilde hastalık, her kadında aynı belirti ve aynı rahatsızlıklara sebep olmaz. Bu nedenle tanıyı alan kişilerde şikayete yönelik tedavi yapılması gerekir. Her polikistik over sendromunda kısırlık, obezite, tüylenme görülmeyebilir.”
“Yüzde 5 kilo kaybı bile yumurtlamayı başlatabilir”
Dr. Öğr. Üyesi Yılmaz, PCOS’un şikayete yönelik tedavi gerektirdiğine değinerek, şu bilgileri verdi: “Tanı almış her kişide olması gereken mutlaka iyi bir beslenme tarzı ve düzenli spordur. Tedavinin başında sağlıklı bir kiloda olmak, spor yapmak, insülin seviyelerinin düşürülmesi, sigara ve alkolden uzak durmak gelir. Adet düzensizliği tedavisinde kilo verme çok büyük rol oynar. Yüzde 5 kilo kaybı bile yumurtlamayı başlatır ve bu sayede çocuk istemi olan hastalarda büyük fayda sağlar. Adet düzensizliği, kıllanma, akne gibi durumlarda doktor eğer uygun görürse doğum kontrol hapı başlayabilir ki, bu hapların erkeklik hormonunu düşürerek polikistik over sendromuna bağlı vücuttaki kıllanma akne gibi koşulları da düzeltmekle birlikte, yumurtalık fonksiyonlarını düzenlediği için çocuk olmasını da kolaylaştırır. Eğer doğum kontrol hapı kullanılamıyorsa, ayın belirli günleri kullanılabilen adet düzenleyicileri de mevcuttur. Özellikle obez hastalarda daha çok olan kısırlık sorunu, demin de ifade edildiği gibi en başta kilo verme ile çözülebilir. Ayrıca yumurtlamayı kolaylaştıran, yumurtaların büyümesini sağlayan bazı ilaçlar doktor kontrolünde kullanılabilinir. Eğer ağızdan ilaçlarla yumurtlama elde edilemezse, iğne yöntemine geçilebilir. Yumurta elde edilince aşılama ve yine başarısızlık meydana gelirse tüp bebek yöntemi gerekebilir.”
