Almanya Başbakanı Angela Merkel, görev süresi sona ermek üzereyken gerçekleştirdiği yurtdışı ziyaretlerinin son durağı olan Rusya’nın başkenti Moskova’da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir araya gelmişti. Rusya lideri Putin ve Almanya Başbakanı Merkel, yaklaşık 3 saat süren görüşmenin ardından basın mensuplarına görüşmenin detaylarını aktardı. Basın toplantısının açılış konuşmasını yapan Putin, “Sayın Şansölye ile bugünkü görüşmemiz yapıcıydı. Heyetlerin de katılımıyla ayrıntılı bir şekilde Rus-Alman ilişkilerinin mevcut durumunu ve geleceğini değerlendirdik, birçok konuda görüş alışverişinde bulunduk” dedi.
“Afganistan’a alışık olmadığı yönetim biçimini dayatma çabaları verimsiz”
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, “Afganistan’ı çok iyi tanıyor ve biliyoruz. Bu ülkenin düzenin nasıl olduğuna ve bu ülkeye alışık olmadığı yönetim ve sosyal yaşam biçimlerini dayatma çabalarının ne kadar verimsiz olduğuna ikna olmuş durumdayız. Bu tür sosyal ve siyasi deneyler bir kez bile başarıyla sonuçlanmazken, sadece ülkelerin dağılmasına, siyasi ve sosyal sistemlerinin gerilemesine yol açıyor. Aynı zamanda Taliban da düşmanlıkları sona erdirdiklerini duyurarak, kamu düzenini sağlama, yerel halkın ve yabancı diplomatik misyonların güvenliği garanti etme sözünü verdi. Tüm bunların hayata geçirileceğini umuyorum” ifadelerini kullandı.
Uluslararası topluma, Taliban’ın ifadelerine karşı ihtiyatlı olunması mesajını veren Putin, “Uluslararası toplum, BM Güvenlik Konseyi ile koordinasyon içinde bu süreci yakından takip etmeli” dedi.
“ABD ve NATO’nun Afganistan’daki operasyonlarının başarılı olduğunu söylemek mümkün değil”
Rusya lideri Vladimir Putin, Taliban'ın Afganistan’da kontrolü sağlamasının ardından ülkeden kaçan Afgan halkının arasına “sığınmacı kılığına girmesi muhtemel teröristler” ile ilgili uyarılarda bulunarak, “Şu anda en önemli konu, Afganistan’dan teröristlerin, sığınmacı kılığına girerek komşu ülkelerin topraklarına sızmasını önlemek. Taliban bugün neredeyse ülkenin tümünü kontrol ediyor, buna başkent Kabil de dahil. Bu gerçek göz önünde bulundurulmalı ve elbette Afganistan’ın dağılması önlenmeli” diye konuştu.
ABD ve NATO’nun, Afganistan’da bulunduğu süre için de açıklamalarda bulunan Putin, “Afganistan’daki operasyonların başarılı olduğunu söylemek elbette mümkün değil ama bu noktayı konuşmak bizim çıkarımıza değil” dedi.
“Belarus’taki durumun iyileştirilmesi sürecinde dış güçler duruma müdahil olmamalı”
Rusya lideri Putin geçtiğimiz yıl yapılan seçimlerden sonra siyasi krizin baş gösterdiği Belarus ve iç savaşın yaşandığı Ukrayna ile ilgili de açıklamalarda bulundu. Belarus’taki durumun iyileştirilmesi sürecinde dış güçlerin duruma müdahil olmaması gerektiğini savunan Putin, “Elbette Belarus’taki durum da söz konusuydu. Sayın Şansölye bu konuya da değindi. Belarus toplumun içindeki çelişkilerin, dış müdahale olmadan yalnızca anayasal ve hukuk çerçevesinde ve yalnızca Belarusluların kendileri tarafından çözüme kavuşturulması gerektiğine inanıyoruz” ifadelerini kullandı.
Ukrayna’daki Donbas bölgesinde yaşanan çatışmalara dair açıklamalarda bulunan Putin, “Bugün Rusya ve Almanya tarafından, Ukrayna’nın güneydoğusundaki temas hattındaki gerilimin artmasından duyulan büyük endişe dile getirildi. Bu konuyu müzakere ettik ve müzakerenin en yakın zamanda devam edeceğini umuyorum. Biz birlikte Donbas’a barışı yeniden getirme imkanını çok aradık ancak maalesef bunu henüz başaramadık” dedi.
Putin’den İran ve Libya mesajları
Putin, Almanya Başbakanı Merkel ile görüşmesinde İran’ın nükleer programına dair konuyu da ele aldıklarını söyleyerek, “İran’ın nükleer programıyla ilgili durumu değerlendirirken Sayın Şansölye ile birlikte, İran'da yeni hükümet kurulduktan sonra Kapsamlı Ortak Eylem Planı’nı korumaya yönelik güçlü çabaların devam edeceği umudunu dile getirdik” diye konuştu.
Libya konusunda da uluslararası kamuoyuna çağrıda bulunan Putin, “Dünya toplumunun, Libya’da henüz elde edilemeyen pozitifliği korumak ve geliştirmek amacıyla tüm etkili siyasi güçlerle diyalogu sürdürmesi gerektiğine inanıyoruz” ifadelerini kullandı.
Putin ile Merkel arasında Navalny gerilimi
Almanya Başbakanı Angela Merkel ise yaptığı konuşmada, cezaevine gönderilen Rus muhalif lider Alexei Navalny’e değinerek, Navalny’nin tutukluluğunu “kabul edilemez” olarak nitelendirdi. Merkel, Rus muhalif liderin serbest bırakılmasını istedi.
Merkel’in talebine cevap veren Putin, “(Navalny) siyasi faaliyetleri nedeniyle değil, yabancı ortaklara yönelik işlediği suçlar nedeniyle mahkum edildi. Siyasi faaliyete gelince kimse iş projelerini hayata geçirmek için siyasi faaliyetin arkasına saklanmamalı, üstelik bunu yasaları çiğneyerek yapmamalı” diyerek tepki gösterdi.
Gazetecilerin Navalny’ye destek gösterileri sırasında Rus polisinin tutumuna yönelik sorularını cevaplayan Putin, “Rusya’da vatandaşlar, siyasi konularda görüşlerini ifade etme, siyasi örgütler oluşturma, her düzeyde seçimlere katılma hakkına sahiptir ama bunu mevcut kanunlar ve anayasa çerçevesi içinde yapmak gerekiyor” dedi.
“Almanya’nın önceliği, 20 yıllık NATO operasyonlarında işbirliği yapanlara yardım sağlanması”
Rusya’nın diplomatik düzeyde son dönemlerde Taliban temsilcileriyle yaptığı görüşmelere atıfta bulunan Almanya Başbakanı Merkel, Putin’den bu görüşmelerde insani konulara dikkat çekilmesini istediğini söyleyerek, “Almanya’nın önceliğinin 20 yıllık NATO operasyonlarında Almanya ile işbirliği yapan insanlara yardım sağlanması olduğunu söyledim. Bu insanların güvenliğini sağlamak ve önümüzdeki günlerde mümkün olduğunca çok sayıda insanı Almanya'ya götürmek gerekiyor. Rus tarafına Taliban'la yapılan görüşmelerde Afganistan'daki BM'den insani yardım konularını işaret etmesini istedim. Almanya Silahlı Kuvvetler mensuplarına ve onlara yardım eden insanlar Afganistan’dan ayrılabilme fırsatı bulmalıdır” dedi.
“Minsk formatı ile hedefimize ulaşamadık”
Afganistan konusunun ardından Ukrayna’daki durumu değerlendiren Merkel, “Ukrayna hakkında konuştuk. Normandiya formatının çalışmasında son dönemlerde durgunluk görüyorum. Bu çalışmalara devam etmek ve bu formata daha da hayat vermek gerekiyor. Minsk formatı ile hedefimize ulaşamadık. Üçlü temas grubu da dahil olmak üzere ilerleme hayal ettiğim gibi değil” dedi.
Putin ile görüşmesinde Belarus - Litvanya sınırında Belarus’un mülteciler için yasaklı silahlar kullandığını savunan Merkel, “Belarus - Litvanya sınırında zor durumdaki insanlara karşı yasaklı silahların kullanılmasını şiddetle kınadım” diyerek Belarus’un eylemlerini eleştirdi.
Erhan Altıparmak
