NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, 24-25 Haziran tarihlerinde Hollanda’nın Lahey kentinde düzenlenecek NATO Liderler Zirvesi öncesinde basın toplantısı düzenledi. Dünyanın giderek daha tehlikeli bir hal aldığını ifade eden Rutte, NATO Zirvesi’nde müttefik ülkelerin liderlerinin ortak savunmayı güçlendirmek adına cesur kararlar almaya ve NATO’yu daha güçlü, daha adil ve daha etkili bir ittifak haline getirmeye hazırlandıklarını söyledi. Rutte, "Bu çerçevede savunma harcamalarının gayri safi yurtiçi hasılanın yüzde 5’ine çıkarılmasını hedefleyen büyük bir yeni savunma yatırım planı hayata geçirilecek. İttifak genelinde savunma sanayisinin güçlendirilmesi için ortak bir çaba yürütülecek. Bu da yalnızca daha fazla güvenlik değil, aynı zamanda daha fazla istihdam anlamına gelecek. Ayrıca, Rusya’nın saldırgan savaşına karşı adil ve kalıcı bir çözüm hedefi doğrultusunda Ukrayna’ya desteğe odaklanılmaya devam edilecek" dedi.
"Müttefikler, İran’ın nükleer silah geliştirmemesi gerektiği konusunda hemfikir"
İran’a ilişkin gelişmelere de değinen Rutte, "İran’ın nükleer programına ilişkin olarak NATO’nun tutumuna gelince; müttefikler uzun zamandır İran’ın nükleer silah geliştirmemesi gerektiği konusunda hemfikir. Müttefikler, İran’a Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmesi çağrısını defalarca tekrarlamıştır" dedi.
"Hava savunma kapasitesi 5 kat güçlendirilecek"
NATO’nun detaylı savunma planlarına sahip olduğunu ve önüne çıkan tehlikelerle nasıl baş edeceğini bildiğini ifade eden Rutte, yeni savunma harcaması hedeflerinin bu planlar çerçevesinde hayata geçirildiğini söyledi.
Müttefiklerin Lahey’deki üzerinde anlaşmaları beklenen yeni savunma yatırım planının GSYİH’nin yüzde 5’lik kısmının savunmaya ayrılmasını öngördüğünü ve bunun iddialı bir sıçrama teşkil ettiğini vurgulayan Rutte, yeni planın hava savunma kapasitesinde beş katlık artış, binlerce ilave tank ve zırhlı araç ve milyonlarca adet topçu mühimmatı öngördüğünden bahsetti. Rutte, "Daha fazla yatırım yaparak ve daha fazla üreterek, daha güçlü bir NATO inşa ediyoruz. Bunun sonucu aynı zamanda daha adil bir NATO olacak. Çünkü müttefikler, ortak güvenliğimizin sorumluluğunu daha eşit bir şekilde paylaşmak için daha fazla sorumluluk üstleniyor olacak" dedi.
"NATO’nun Ukrayna’ya desteği sürecek"
Ukrayna’daki savaşa da değinen Rutte, "Hepimiz Ukrayna için barış ve bu korkunç savaşın sona ermesini istiyoruz. Ancak adil ve kalıcı bir barış için arayış devam ederken, Ukrayna’nın bugün kendisini savunabilmesi ve ileride de caydırıcılık sahibi olabilmesi için ihtiyaç duyduğu her şeye sahip olmasını sağlamaya devam etmeliyiz" dedi.
NATO’nun Ukrayna’ya desteğinin süreceğini ifade eden Rutte, NATO müttefiklerinin yıl boyunca Ukrayna’ya 35 milyar eurodan fazla ilave güvenlik yardımı taahhüt ettiklerini kaydetti. Rutte, NATO Zirvesi çerçevesindeki bazı toplantılara Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’nin de katılacağını duyurdu.
"İran, Rusya’nın Ukrayna’ya karşı yürüttüğü savaşta ciddi bir şekilde rol alıyor"
Basın toplantısının soru cevap kısmında ABD’nin İran ile İsrail arasındaki çatışmaya dahil olduğu ve bu durumun NATO’nun önceliklerini etkileyip etkilemeyeceği yönünde bir soru alan Rutte, "İran ile ilgili haberler şu anda tüm manşetleri kaplıyor ve elbette bu önemli bir gelişme. Ancak bu zirvenin esas amacı, NATO şemsiyesi altındaki bir milyar insanın yalnızca bugün değil, bundan 3, 5 ve hatta 7 yıl sonra da güvende olmalarını sağlamaktır" dedi.
Rutte, "Ayrıca unutulmaması gereken şey, İran’ın Rusya’nın Ukrayna’ya karşı yürüttüğü savaşta ciddi bir şekilde rol alıyor oluşudur. Örneğin, her gün şehirlerde ve yerleşim yerlerinde insan hayatına hiçbir şekilde saygı göstermeden masum Ukraynalıların ölümlerine yol açan insansız hava araçları İran gönderiyor. İran ile Rusya arasında açık bir bağlantı var. Tabii buna Kuzey Kore, Çin ve Belarus gibi ülkeler de dahil. Bu ilişkiler, doğrudan Ukrayna’daki svaş bağlamında gündeme gelecektir ve bu konunun tartışmaların odağında yer alacağı kesindir" dedi.
"Rusya, tepkimizin yıkıcı olacağını biliyor"
Belarus üzerinden gelebilecek bir saldırı ihtimaline ilişkin bir soru alan Rutte, "Eğer Rusya bir hamlede bulunmaya kalkarsa, tepkimizin yıkıcı olacağını biliyor. Bu yüzden Vladimir Putin veya Belarus’un başkenti Minsk’teki yandaşının böyle bir girişimde bulunması son derece akılsızca olur. Ancak elbette, bizim de bundan 3, 5 ya da 7 yıl sonra bugün olduğumuz kadar güçlü kalacağımızdan emin olmamız gerekiyor" dedi.
İran’ın Hürmüz Boğazı’nı kapatmaya kalkması halinde NATO müdahalesi ihtimali
NATO’nun İran’da yaşananlar konusunda ne gibi güvenlik önlemleri aldığı yönündeki bir soruya cevabında Rutte, "Bu soruya doğrudan cevap veremem çünkü bu tür önlemler, kamuoyu önünde konuşulamayacak kadar hassas. Fakat şundan emin olabilirsiniz ki müttefikler, Orta Doğu’daki durumun ve bunun ortak menfaatlerimiz üzerindeki etkilerinin farkında olarak, NATO ittifakı dahilinde sürekli bir temas halinde" dedi.
İran’ın Hürmüz Boğazı’nı kapatmaya kalkması halinde NATO’nun müdahale edip etmeyeceği yönünde bir soru alan Rutte, "Bu konuda yorum yapmak istesem de kendimi tutmam gerekiyor" dedi.
Rutte, "İran konusunda açıklamalarımın ötesinde bir yorumda bulunamam. Bu, zirvenin temel meselelerinden uzaklaşmak manasına gelir ve bir faydası olmaz. Bu, İran meselesinin hiç konuşulmayacağı anlamına gelmiyor. Müttefikler, çarşamba günü bunu masaya getirebilirler" diye konuştu.
ABD’nin uluslararası hukuku ihlal etmediğini savundu
ABD’nin İran’a saldırısının uluslararası hukukun ihlali olup olmadığı ve Orta Doğu’da kendisini en çok korkutan şeyin ne olduğu yönünde bir soru alan Rutte, "En büyük korkum, İran’ın nükleer silaha sahip olması olurdu" dedi.
İran’ın nükleer silah sahibi olmasının İsrail, tüm bölge ve dünyanın diğer bölgelerinde büyük baskı oluşturmasına neden olacağını söyleyen Rutte, "İşte bu yüzden NATO, İran’ın nükleer silaha sahip olmaması gerektiğini söylüyor ve bu konuda tutarlı bir pozisyona sahip" dedi.
Rutte, ABD’nin İran’a saldırısının uluslararası hukukun ihlalini teşkil ettiği yorumlarına da katılmadığını söyledi.
