88 yıl aradan sonra ilk kez 15 Ağustos 2010’dan itibaren yılda bir kez bir günlüğüne Hristiyan Ortodokslar’ın Sümela Manastırı’nda ayin yapmasına izin verilmesinin ardından kaya düşme riskine karşı 22 Eylül 2015 ziyarete kapatılan ve restorasyona alınan Sümela Manastırı’nda 2015 yılından beri ayin yapılamıyordu. Son olarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, geçtiğimiz 28 Temmuz tarihinde Sümela Manastırı ve Ortahisar Ayasofya Camii'nin restorasyon çalışmalarının ardından telekonferans yöntemi ile katıldığı açılışta yaptığı konuşmada “Özellikle bu sene 15 Ağustos’ta Ortodoks vatandaşlarımızın Sümela Manastırında restorasyon döneminde ara verilen Meryem Ana Ayinini gerçekleştirebileceklerini de bu vesileyle duyurmak istiyorum” demişti.
Açıklamanın ardından Fener Rum Patriği Bartholomeos, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı telefonla arayarak, Sümela Manastırı'nın restorasyon çalışmalarının ardından yeniden ziyarete açılması dolayısıyla teşekkür etmişti. Ayine bu yıl Bortholomeos'un Korona virüs salgını nedeniyle katılamayacağı öğrenilirken, ayini yönetmek üzere yerine üç yardımcısının katılacağı bildirildi. Bu yıl yapılacak ayine Yunanistan, Rusya, Gürcistan gibi ülkelerden katılım olacağı ancak pandemi nedeniyle katılımın az olmasının beklendiği belirtildi.
Öte yandan Sümela’daki en son ayin 15 Ağustos 2015 tarihinde Fener Rum Patriği Bartholomeos'un katılımı ile gerçekleştirilmişti. Aradan geçen 5 yıllık zaman zarfında restorasyon çalışmaları nedeniyle ayinlere ara verilmişti.
Fener Rum Patriği Bartholomeos 14 Ekim 2018 tarihinde restorasyon çalışmalarını yerinde görmek için de Trabzon'a gelerek Sümela Manastırı'nda incelemelerde bulunmuştu.
Türkiye’nin önemli turizm merkezlerinden biri olan ve 22 Eylül 2015 tarihinde restorasyon çalışmaları nedeniyle ziyarete kapatılan Trabzon’un Maçka ilçesi Altındere Vadisinde bulunan Sümela Manastırı’nda restorasyon çalışmalarında 2. etap geçtiğimiz ay tamamlandı. Bir bölümü 25 Mayıs 2019 tarihinde ziyarete açılan manastırın birinci avluya kadar olan bölümünün ziyarete açılmasının ardından yerli ve yabancı turistler tarafından yoğun ilgi görürken, 24 endüstriyel dağcı ve 5 mühendisin bulunduğun ekip tarafından yürütülen çalışmalarda manastırın giriş kapısı üzerinde bulunan kama blok olarak adlandırılan kayada çelik halat çekme ve sabitlendirme çalışmaları yapıldı. Büyük boyutlardaki kaya parçalarının stabilizasyonunun sağlanması ve sabitlenmesinin gerçekleştirildiği restorasyon çalışmalarında en iyi ve uzun süreli güvenlik seviyesine ulaştırılması için kaya tutucu bariyerler inşa edildi.
3. etap restorasyon çalışmalarının sürürken, yüksek dayanımlı çelik tel ağlarının yamaca gerildiği sistem ile korunacak olan Sümela Manastırı’nda çatlayan 10 bin tonluk kaya ise 16 metrelik demir ile birleştirilerek sabitlendi. İkinci avlusu 5 yıldır ziyarete kapalı tutulan Sümela’da tamamlanan restorasyon çalışmaları ile ziyaretçiler tarafından güvenli bir şekilde ziyaret edilebilecek.
Bekir Koca
