Mavi Balina, oyuna katılan kişilerden çoğu şiddet içeren 50 talimatı yerine getirmesini istiyor. 50 günlük bir süreyi kapsayan bu komutlar arasında derin olmayacak şekilde kol ve bacaklara kesici aletle resimlerin çizilmesi, yüksek sesli olarak müzik dinlenilmesi gibi aşamalar yer alıyor. 50. günün sonunda da kişiye son aşama olan 'yüksekten atlayarak ya da kendini asarak' intihar etme komutu veriliyor. Oyunun hızla yayılmış olmasında sosyal medya önemli rol oynarken, oyunla özellikle 10-14 yaş arasındaki gençler hedef alınıyor. Çocukların her zaman için olumlu içeriğe ulaşamayacaklarını ya da kendileri için neyin zararlı veya yararlı olacağını fark edemeyeceklerini söyleyen Uzm. Dr. Fatma Turna, Mavi Balina ve Momo gibi sanal oyunlar hakkında aileleri uyardı. Çocuklar için keyif almanın öncelik olduğunu ve genellikle bir şeyden keyif alıyorlarsa onu sürdürdüklerini dile getiren Turna, ailelerin çocuklarının teknoloji konusunda ne ile ilgilendiklerini bilmeleri ve o içerik hakkında fikir sahibi olabilmelerinin önemine değindi.
"Çocuklar teknolojiye ulaşırken aileleri ile aynı ortamda bulunmaları gerekir"
Genellikle 3 yaş öncesindeki çocukların teknolojiye ulaştığı anlarda aileleri ile birlikte olmaları gerektiğini ifade eden Uzm. Dr. Turna, “Ailelerin aslında çocukların teknoloji konusunda ne ile ilgilendiklerini fark etmeleri önemli. Çünkü çocuklar her zaman için olumlu içeriğe ulaşamayabilirler ya da kendileri için neyin zararlı veya yararlı olacağını fark edemeyebilirler. Çocuklar için keyif almak önceliktir, bir şeyden keyif alıyorlarsa, hoşlarına gidiyorsa onu sürdürürler genellikle. O yüzden genellikle 3 yaş öncesinde çocuklar teknolojiye ulaşırken aileleri ile aynı ortamda bulunmaları gerekir. Ailelerin o içerikle ilgili fikir sahibi olabilmeleri önemli. Onun dışında mümkünse interneti güvenli paketler olarak almak, çocuklara uygun paketler olarak almak iyi olabilir. Zaman zaman çocukların neyle ilgilendiğini beraber izleyelim diyerek takip etmek yerinde olabilir. Çocuklara aslında nasıl sokakta kendilerini korumaları ile ilgili bazı önerilerde bulunuyorsak teknolojiyi güvenli kullanmak ile ilgili de bazı önerilerde bulunulabilir. Çocuklar henüz öz denetimleri yetersiz olduğu için kendileri için iyi ve doğru olanı ayırt etmek yerine keyif almak, eğlenmek, meraklarının arkasından gitme konusunda eğilimli olurlar” dedi.
“Teknolojiyi çocuğun tek başına kullanması çok uygun değil“
Özellikle çocukları hedef alan ve karakterin fotoğrafının yer aldığı numaradan bazı mesajların gönderildiği Momo isimli oyunun etkilerinin ülkemize kadar uzandığını da ifade eden Turna, “Momo, özellikle 5 yaş altı çocuklarda daha korkutucu olabiliyor. Oyunların arasına girebilen görüntü ve içerik olarak karşımıza çıkabiliyor. Bu dönemde yani 5 yaş altı dönemde teknolojiyi çocuğun kendi başına kullanması çok uygun değil. Çünkü oradan bir verim alabilmesi için aslında onu bir ebeveyn veya bir yetişkin ile birlikte izliyor olması lazım. Eğer ki çocuk tek başına izliyorsa mümkünse interneti kapatmak, sınırlamak ve neye ulaştığını bilmiyorsak onu kontrol etmek önemli. Çocuklar kendi başına kaldığı zaman nereye ulaşabileceğini, nereye gideceğini bilemeyiz. Onların da neyi ne kadar paylaşacağını tahmin edemeyebiliriz” diye konuştu.
“Çocukları yavaş yavaş intihara sürüklüyor“
Çocukların davranışlarında değişiklikler gözlemleyen ebeveynlerin çocukları neyin etkilediğini öğrenmeleri gerektiğini dile getiren Dr. Turna, “Mavi Balina sıkıntılı bir oyun gerçekten. Çocukları oyun aşamalarında intihara kadar sürükleyebilen tehlikeli bir oyun. Bu oyunun sinyallerini aslında çocuklar veriyorlar. Mavi Balina süreci çok kısa bir süreç değil çünkü. Çocuklar yavaş yavaş daha fazla odalarına kapanmaya, oradaki hedeflere ulaşabilmek için daha saçma davranışlar veya daha kendi başına davranışlarda bulunmaya başlıyorlar. Bu yüzden çocukta davranışsal bazı değişiklikler olduğunda, teknolojiyle çok uzun zaman geçirmeye başladığında bu çocuğun daha öfkeli davranması, içine kapanması, günlük işlevlerinde bozulmalar olmasına neden olduğunda acaba neyi izliyor diye düşünmesi lazım anne babaların. O nokta da çocuk neye ve kime ulaşmış, bu çocuğu ne etkilemiş ona bakmak gerekiyor” şeklinde konuştu.
Burak Can Tokyürek - Orkun Kaya
