Vecdi Gönül Sarıkamış'ta

YAŞAR YILMAZ/KARS

Gönül ve Pakdil, yarın şehitler için düzenlenen yürüyüşe katılacak.

THY'nin tarifeli uçağıyla Kars'a gelen Milli Savunma Bakanı Gönül ile TBMM Başkan Vekili Nevzat Pakdil, havaalanında Vali Ahmet Kara ile Belediye Başkanı AKP'li Nevzat Bozkuş ve daire amirleri tarafından karşılandı. Karayoluyla Sarıkamış'a geçen Bakan Gönül ile Başkanvekili Pakdil, ilk olarak Kars Güzel Sanatlar Lisesi öğrencileri tarafından yapılan kardan şehit heykellerinin açılışını yaptı. Heykellerin üzerindeki bayrak çekildikten sonra Bakan Gönül ile Başkanvekili Pakdil kırmızı karanfil bıraktı.

Bakan Gönül ve beraberindekiler daha sonra Topral Otel'e geçerek buradaki programa katıldı. Programın açılış töreninde konuşan Bakan Gönül, Sarıkamış Harekatı'nın tarihçesini anlattı ve Türkiye'nin kuruluşunda önemli bir yere sahip olduğunu söyledi.

Bakan Gönül, şöyle konuştu:

"Burada bulunmaktan büyük mutluluk duyuyorum. Ancak şunu itiraf etmeliyim ki, değil Sarıkamış gibi binlerce şehidimiz tek bir şehidimizin merasiminde bile duyduğum eziklik, duyduğum mahcubiyet onlardan biri olamamanın bana verdiği eksiklik bugün burada kendisini daha fazla hissettiriyor. Ne mutlu onlara ki, mertebelerin en yükseğine çıktılar. Osmanlı Devleti 20 yüzyılın başında bir çok savaşla karşı karşıya kalmıştı.

Sarıkamış harekatı başarılı bir plandır. Ancak stratejinin faktörlerinden mevsim iyi
değerlendirilmemiştir. Kuvvetler de koşullara uygun techizatlandırılmadığ için başarısızlıkla sonuçlandı. Ordunun kış şartlarına hazır olmaması ve olumsuz iklim şartları nedeniyle ikmal ve iaşe hizmetlerinin yapılmayışı hayvanların telef olmasına, dolayısıyla birliklerin dağılmasına yol açtı. Sarıkamış kimine göre bir destan, kimine göre bir facia, kimine göre ise bir dram. Her ne denirse densin, binlerce vatan evladının vatanı kurtarmak için mantık ve kafkas sınırları dışında katlandığı bir büyük yolculuk.

Türk ordusu yapılan bu muhaberede kahramanca savaşmıştır. Kayıplardaki etkenler çetin arazi ve çetin kış şartları, teçhizat eksikliği ve ikmal yetersizliğidir. Türk askeri sonuna kadar direnmiş, vatanın kurtarmak için sonsuz gayret göstermiştir. Sarıkamış Harekatı Türk milletinin vatanı ve kutsal varlıkları uğruna neler yapabileceğinin en güzel örneğidir. Ben bazı tespitlerimi sizlerle paylaşmak istiyorum: Bu muharebede Türk ordusunu soğuk ve açlık yenmiştir. Türk askerinin Sarıkamış'ta gösterdiğ metanet ve
özveri çok yüksektir ve her türlü takdirin üzerindedir. Üzerinde bir kaputu ve ayağında postalı olsaydı ve sırtını bir çorbayla doyurabilseydi bütün olumsuz şartlara rağmen başarılı olacaktı. Şehit olan evlatlarımızı minnetle anıyoruz."
Bakan Gönül, Sarıkamış Harekatı'ndaki hataları da şöyle sıraladı:
"Enver Paşa, 14 Aralık 1914'te İstanbul'dan Köprüköy'e gelmiş, taarruzun bahara bırakılmasını öneren Hasan İzzet Paşayı görevden alarak kendisi onun yerine geçmiş ve taarruz kararı vermiştir. Rusların bizim topların menzili dışında, bizim ise Rus toplarının menzili içinde olduğumuzu söyleyerek Rusların daha yaklaşmasını bekleyen tabur komutanının yerine geçerek ateş emri vermiş ve atışlar Rusları etkilemezken, bizim birliklerimiz Rus ateşiyle zayiat vermiştir. Bazı tarihçilere göre başkomutan vekili
Enver Paşa Galiçya'da Ruslar karşısında zor durumda kalan Avusturyalıların yükünü hafifletmek için Doğu Cephesi'nde Ruslara taarruz kararı vermiştir. Ayrıca bu faica çok uzun yıllar halktan gizlenmiştir."
TBMM Başkan Vekili Nevzat Pakdil ise,: Neresinden bakarsak bakalım burada yaşananlar bir dramdır. Hüzünlü bir geçmişi her yıl burada sizin huzurunuzda anlatmak kolay değil. Bu harekatın askeri açıdan teknik açıdan, değerlendirilmesini mutlaka ilgililiri yapmaktadır. Keşke yapılmasaydı dediğimiz yanlışlar vardır kuşkusuz" dedi.

Pakdil konuşurken zaman zaman duygulandı ve sesi ağlamaklı bir hale dönüştü.

Konuşmaların ardından Vali Ahmet Kara, Bakan Gönül'e öğrencilerin yaptıkları sulu boya tablosunu hediye etti. Sarıkamış Orotoryosu'nun sahnelendiği gecede Digor Gönül Korosu yöreyle ilgili türküler seslendirdi. Etkinlik Kars Halk Ozanları ile ses sanatçısı Recep Ergül'ün konserleriyle sona erdi.