Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank’ın ziyaret ettiği ve “Adıyaman aşı üretmeye hazır” dediği Vetal aşı ve ilaç fabrikası, biyogüvenlik seviyesi 4 olan BSL-4 laboratuvarı inşa ediyor. Biyogüvenlik seviyesi 4 olan bu laboratuvarlarda kuduz gibi veya bundan sonra çıkması muhtemel öldürücü hastalıklara karşı aşı ve benzeri ürünler geliştirilecek.
Türkiye’nin insan denemeleri aşamasına geldiği aşıların üretileceği muhtemel tesislerin en güçlü adayı olan Vetal, ürettiği aşı ve serum gibi biyolojik ürünler nedeniyle Türkiye için stratejik tesisler arasında yer alıyor. Biyogüvenlik seviyesi 2 olan 12 adet, biyogüvenlik seviyesi 3 olan 5 adet olmak üzere 17 adet laboratuvarı bulunan Vetal’ın alt yapısının aşı üretimine uygun olduğu Bakan Varank tarafından açıklanmıştı.
Adıyaman Üniversitesi Rektörü ve Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Mehmet Turgut’un başında bulunduğu 13 kişilik ekibin çalışmasıyla Covid-19 virüsü kontrol altına alınarak, cansız virüs atlara enjekte edildi. Atlar antikor üretti. Bu antikorlardan laboratuvarlarda ‘Covidsera’ isimli Covid-19 serumu üretildi. Onay çıkması halinde serumun seri üretimine geçilecek. Türkiye’de insan denemeleri aşamasına gelinen 3 aşı projesinin onaylanmasının ardından bu aşılar da Vetal’de üretilebilecek.
Vetal’in devasa boyutta stratejik bir tesis olduğunu dile getiren Adıyaman Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Turgut, bu tesiste yurt dışından başka ülkelerin de aşı üretebileceğini dile getirdi. Rektör Turgut, “Burada 12 tane BSL-2 ve 5 tane BSL-3 laboratuvarı olan, zaten çok sayıda hayvan serum ve aşısının üretildiği, 2 adette beşeri yani yılan antitoksininin, akrep antitoksininin üretildiği devasa, 50 bin metrekare kapalı alanı olan bir tesistir. Adıyaman Üniversitesi ile Vetal’in kamu sanayi işbirliği vardır. Adıyaman Üniversitesi olarak bizde Vetal şirketiyle beraber TÜBİTAK Projesi kapsamında atlara inaktive virüsü uygulayarak burada serum ürettik. Bu tesiste ‘Covidsera’ isimli serumu üretiyoruz. Mevcut üretilmesi muhtemel aşılar ve bundan sonra Türkiye’de ve yurt dışındaki kurumların dahi aşı üreteceği bir tesistir. Biyolojik ürünler her zaman stratejik olmuştur. Burada biyolojik ürünler üretiliyor. Bu tesis ülkemiz için stratejik bir tesistir. BSL-4, biyogüvenlik seviyesi 4 olan, kuduz gibi veya bundan sonra çıkması muhtemel öldürücü hastalıklara ait etkenler, bu virüs olabilir, bakteri olabilir bunlara karşı aşı ve benzeri ürünlerin geliştirilmesinde BSL-4 kullanılabilir ama şuanda kullanılan insan kuduz serumu içindir. Kuduz hastalığı geri dönüşü olmayan bir hastalıktır. Onun için biyogüvenlik seviyesi yüksek olan laboratuvarlar gereklidir. Burası Türkiye’de bir ilk olacaktır” diye konuştu.
Ahmet Arslantaş
