Yüksek Mahkeme; piyasa değerinden ucuz alınan aracın 'pert olduğunun' bilindiği kanaatinin yanlış olduğuna, ağır hasarlı aracı herhangi bir bilgilendirme yapmadan vatandaşa satmanın yasal olmadığına hükmetti. Bursa Tüketiciler Derneği Genel Başkanı Sıtkı Yılmaz da, “6502 Sayılı Tüketici Kanunu tüm satışlarda tüketicinin doğru bir şekilde bilgilendirilmesini esas kılmıştır” dedi.
Aldığı maaşından tasarruf ederek yıllarca hayalini kurduğu aracı satın alan vatandaş, aracın sigortasını yaptırmak için gittiği acentada hayatının şokunu yaşadı. Aracın pert olduğunu öğrenen mağdur vatandaş, noter kanalıyla araçta gizli ayıp olduğunu satıcıya bildirdi. Buna rağmen taleplerine cevap alamayan mağdur tüketici, Asliye Hukuk Mahkemesi'nin yolunu tutttu. Aracın sigorta ve kasko işlemlerini yaptırmak için başvurduğu sırada pert kayıtlı olduğunu öğrendiğini, davalının satış öncesinde bu konuda kendisine bilgi vermediğini öne sürdü. Aracın pert kayıtlı olmasının gizli ayıp olarak değerlendirilmesi gerektiğini ileri sürerek, gizli ayıplı aracın iadesine ve 14 bin 900 TL satış bedeli ile araç için yapmış olduğu 327 TL masraf dahil olmak üzere zararının davalıdan tahsiline karar verilmesini istedi. Davalı, davanın reddini diledi.
"Aracı piyasanın altında aldı, pert kaydını bilmesi gerekirdi"
Mağdur vatandaş, ikinci şoku mahkeme kararıyla yaşadı. Aracın piyasadan 6 bin lira daha düşük bir bedelle satın alınmasının pert kaydı olma ihtimalinin güçlendirdiğine dikkat çeken Mahkeme; aradaki bu farkın aracın ağır hasara uğramasından kaynaklanan değer kaybından kaynaklandığı ve davacının araçtaki ağır hasar durumunu bildiği veya bilebilecek durumda olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verdi. Davacı, kararı temyiz edince devreye Yargıtay 13. Hukuk Dairesi girdi. Emsal nitelikte bir karara imza atan Daire; "Borçlar Kanununun 223. maddesi hükmüne göre, alıcı satılanın durumunu işlerin olağan akışına göre imkân bulunur bulunmaz gözden geçirmek ve satılan da satıcının sorumluluğunu gerektiren bir ayıp görürse, bunu uygun bir süre içinde ona bildirmek zorundadır. Alıcı gözden geçirmeyi ve bildirim yapmayı ihmal ederse satılanı kabul etmiş sayılır. Adi bir muayene ile meydana çıkarılamayacak bir ayıp sonradan çıkarsa bunu da derhal satıcıya haber vermelidir. Aksi takdirde satılanı bu ayıplı hali ile kabul etmiş sayılır. Davacı öğrendiği gizli ayıbı noterden düzenlenen ihtarname ile davalıya bildirmiştir. Davacı gizli ayıp nedeniyle derhal satıcılara ihbarda bulunmakla satılanı, açıklanan kanun hükmü gereğince ayıplı haliyle kabul etmemiştir." ifadelerine yer verdi.
Mahkemece, alınan bilirkişi raporu doğrultusunda aracın piyasa değerinden düşük satın alınması nedeniyle davacının ayıbı bildiğine kanaat getirilmiş ise de aracın piyasa değerinden düşük satın alınması davacının ayıbı bildiğine karine teşkil etmeyeceği vurgulandı. Dava konusu araçta bulanan ayıbın davacıdan gizlenmediğinin ispat yükü davalı tarafta olduğu hatırlatıldı.
Kararda; "Hal böyle olunca; mahkemece, açıklanan hususlar göz önünde tutularak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, aksi düşüncelerle yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir. Kararının bozulmasına oy birliği ile hükmedilmiştir." denildi.
“Kanunda tüketicinin doğru bilgilendirilmesi esas alınmıştır”
Bursa Tüketiciler Derneği Genel Başkanı Sıtkı Yılmaz da konu ile ilgili kısa bir açıklama yaparak, “Araç satışları ile ilgili derneğimize ciddi şikayetler gelmektedir. Özellikle son dönemde faizlerin aşağı çekilmesiyle birlikte yoğun bir alım satım gerçekleşiyor. Bu işlemlerde de tüketici mağduriyetine yol açan bazı satışlar olmaktadır. Burada her şeyden önce altını çizmek istediğim konu, 6502 Sayılı Tüketici Kanunu tüm satışlarda tüketicinin doğru bir şekilde bilgilendirilmesini esas kılmıştır. Ayrıca Medeni Kanunumuzun ikinci maddesi de satıcıların dürüst bir satış yapmakla hükümlü olduklarına işaret etmektedir. Bu nedenle gerek sıfır, gerekse ikinci el satışlarda olsun satıcıların araçları ile ilgili tüketiciyi doğru bilgilendirmeleri gerekiyor. Aksi takdirde bu aracın iadesi ve kullandıkları paranın yasal faizi ile birlikte ödenmesini gerektiren süreç işletebilir” dedi.
“Kişiden kişiye satışlara dikkat”
Tüketicinin dikkat etmesi gereken noktaları da anlatan Yılmaz, “Kişiden kişiye satış olup olmadığına bakılması gerekiyor. Her ne kadar tüketici galeri üzerinden araç alıyor ise de notere gittiğinde şahıstan şahısa yapılıyor. Bu tür satışlarda tüketici, tüketici haklarından yararlanamamaktadır. Tüketici bu alım satımlarda bir tarafın mutlaka satıcı kimliğine sahip olması gerekmektedir. Aracı alırken, aracın trafiğe girdiği günden sattığı güne kadar olan sürecini, satıcı tarafından alıcı doğru bilgilendirilmesi gerekmektedir. Bu tüketicini kanunun bir hükmüdür” diye konuştu.
Alıcının bir şeyi biliyor olma ihtimali üzerinden değil, satanın sorumluluğu açısından ayıbın söylenmesi gerektiğine vurgu yapan Yılmaz, “Satıcı ürünün ayıbını söyleyerek satması gerekmektedir. Bu şekilde yapmadığı takdirde fiyat üzerinden tüketici sorumlu tutması kabul edilemez. Orada ürünün tüketicinin idrakine bırakması da kanuni açıdan da doğru sonuç getirmez. Kendisinin bildiğini karşı taraftan saklamak iade için yeterli bir sebeptir” dedi.
Samet Doğru - Süleyman Aydın
