Sağlığa Evet Derneği Başkanı Prof. Dr. Elif Dağlı, yeni bir tehdide dikkat çekerek, sigarının yerini teknolojik sigaraların aldığına dikkat çekti.
Sigara üreticilerine ve pazarlayanlara terör suçlusu gibi davranılması gerektiğini belirten Dağlı, sigara firmalarının daha az zararlı olduğunu ileri sürdükleri ısıtılmış tütün ürünlerini pazarlamak için uğraştıklarını söyledi. Elif Dağlı, "Seferberlik yeniden ilan edilmeli, Türk vatandaşı, Amerikan, İngiliz tütün firmalarının karı için ölmesin" dedi.
Sağlığa Evet Derneği yönetimi, sigara sektöründeki yeni tehditleri basın toplantısıyla kamuoyuna duyurdu. Alternatif tütün ürünlerinin kullanımının giderek arttığının altını çizen Dağlı, “Sigara firmaları, sigaranın zararlarının ortaya çıkması ve kabul edilmesinden sonra ‘daha az zararlı’ dedikleri yeni ürünlerle piyasaya çıkıyorlar. Ancak zararı azaltıldığı iddia edilen bu ürünler de kanser yapıyor. Asıl zararın; sigaranın ucundaki yanmadan kaynaklandığını, yeni ürünlerde sigaranın ucundaki yanmayı azalttıklarını, dolayısıyla yanmayan, ısıtılan bu ürünlerin daha az zararlı olduğunu iddia ediyorlar. Bu amaçla yaklaşık 430 bilim insanını satın aldılar ve bu ürünlere girdiler. Şu anda devletle pazarlık yapmaya çalışıyorlar ve bu yeni ürünlerde kanuni şartlardan muaf olmak istiyorlar" dedi.
Isıtılmış tütün ürünleriyle ilgili yoğun bir kampanya başlatıldığının altını çizen Dağlı, ”Kıbrıs’ta havaalanında bu ürünleri satan standlar açılmış. ‘Isıtılmış, zararsız nikotin’ diye reklam yapıyorlar. Biz sigarayla mücadele ederken, kimsenin bilmediği ürünler piyasaya sürülüyor" diye konuştu.
Tütünle mücadele konusunda Türkiye’nin giderek zayıf kaldığına dikkat çeken Dağlı, “2013 yılında Avrupa Tütün Kontrolü Skalası’nda 5. sırada olan Türkiye, 2016’da 9. sıraya düştü. Türkiye, tütün kullanımı en yüksek olan 24 ülke arasında yer alıyor. Türkiye’de sigaraya başlama yaşı düşüyor ve sigara içen kadınların sayısı artıyor" dedi.
Elif Dağlı, elektronik sigara tehlikesine de dikkat çekerek, "Elektronik sigara yasal olarak satılmamakla birlikte yasa dışı olarak internet yoluyla temin edilebilmekte, destek grupları oluşturulmaktadır. Elektronik sigaraya bağlı sağlık etkileri sağlık kuruluşlarına bildirilmemektedir. Kullanıcılar tarafından oluşturulan bir sosyal medya forumunun 60 bin üyesi vardır. Üyelerin yüzde 74.8’i erkek, yüzde 43.9’u 20-40 yaş aralığında, yüzde 52.2’si halen klasik sigara kullanıcısıdır. ’Kendi Sigaranı kendin yap’ alt başlığında batarya ve elektronik sigara yapım aşamaları, video ve görsel destekli olarak verilmektedir. Maddelerin temini için kimyasal ürün firmaları, yurtdışı satış siteleri, yurt içi e-likit satış siteleri tavsiye edilmektedir. Ülkemizde ticari faaliyet gösteren adı geçen firmaların 1-10 litre arasında değişen hacimlerde elektronik sigarada kullanılmak üzere nikotin, gliserol ve propilen glikol satışları olduğu telefon görüşmesi ile teyid edilmiştir. Satışların elektronik posta veya internet aracılığıyla yapıldığı saptanmıştır" dedi.
dağlı, Amerikan Toraks Derneğinin kongresinde sunulan en güncel araştırmalar elektronik sigara ve nikotin içeriğinin önemli sağlık tehditleri oluşturduğunu ortaya koyduğuna dikkat çekerek, "Gençlerin elektronik sigaraya tatlandırıcı aromalar nedeniyle başladıkları anlaşılmaktadır.
Kronik Obstriktif Akciğer Hastalığında (KOAH) sigaraya bağlı uzun sürede ortaya çıkan tomografi değişikliklerinin elektronik sigara kullanıcılarında erken dönemde başladığı gösterilmiştir. Sigara dumanı, nikotin, elektronik sigara sıvısı, elektronik sigara sıvısı ve nikotin karışımının ayrı ayrı solunum epitel hücrelerinin erken ölümüne yol açtığı kanıtlanmıştır. Elektronik sigara içeriklerinin akciğerde iltihaplanma ve hasara yol açabileceğine karar verilmiştir. Sigara, nargile ve elektronik sigara içicileri ile hiçbirini kullanmayan kişilerin balgamlarında iltihap gösteren kimyasallar ölçülmüştür. Elektronik sigara içicilerinin en yüksek oranda iltihap maddeleri taşıdıklarını gösterilmiştir. Sigara dumanına maruz kalanlar ve KOAH’lı hastalarda saptanan iltihabi balgam proteinleri elektronik sigara içicilerinde de saptanmıştır. Elektronik sigara kullananlarda özellikle beyaz kürelerin “nötrofil” grubunun aktifleştiğini gösteren işaretler bulunmuştur. Nikotin içeren elektronik sigaraların burun mukozasında kistik fibrozisli hastalarda görülen tuz denge bozukluklarını meydana getirdiği saptanmıştır. Bu etkilerinin klasik sigaradan daha fazla olduğu görülmüştür. Elektronik sigara sıvı aromalarının, astımlı hayvanlarda farklı derecelerde iltihap oluşturduğunu göstermiştir.
Elektronik sigaraya maruz bırakılan farelerin çevresel damarlarında bir saat içinde yüzde 31 daralma olmuştur. Elektronik sigaranın damarlarda işlev bozukluğu yaptığı saptanmıştır. Elektronik sigara buharı, klasik sigara dumanı ve oda havası solutulan farelerin akciğerlerinin mikroskop ile incelenmesinde elektronik sigaranın akciğer dokusuna klasik sigara kadar zarar verdiği saptanmıştır. Son bilimsel çalışmalar elektronik sigara ve nikotin içerikli ürünlerin sigaraya güvenli bir alternatif olmadığını ortaya koymaktadır. Sağlıklı olmak için sigarayı alternatifsiz bırakmak gereklidir" dedi.
Dağlı, internet sitelerinde, sosyal medyada açıkça tütün ve nikotin ürünlerinin reklamı ve pazarlanması 4207 sayılı yasanın ihlali anlamına geldiğini belirterek, bunlara karşı idari ve cezai önlemler alınması gerektiğini kaydetti.
Sağlığa Evet Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Osman Elbek de, geçtiğimiz yıldan itibaren tütün tüketimi konusundaki kazanımların kaybedilmeye başlandığını belirterek, “2008-2011 yılları arasında Türkiye’de tütün üretimini azalttık ama sonra başka dinamiklerin devreye girmesiyle tütün üretimi arttı, ihracatı ise hiç azaltmadık. Maalesef Türkiye komşularına tütün, başka bir deyişle hastalık satan bir ülke oldu. Nargilede de artış çok yüksek. Ülkemizde sigaraya bağlı ölümlerde azalma yok, hiçbir şey değişmiyorsa bir yerde hata yapıyoruz demektir” dedi.
