İstanbul Aydın Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Pilotaj Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Salim Kurnaz, İstanbul Havalimanı’nda kargo uçağının gövde üzeri iniş yapmasıyla değerlendirdi, uçak iniş takımlarının çalışma sistemine yönelik bilgi verdi. Doç. Dr. Kurnaz, “Hidrolik borularda, kumandalarda bir tıkanıklık ya da mekanik sıkışma söz konusu olmuş olabilir. Sağ ve solundaki ana iniş takımları uçağın pistten çıkmasını biraz engellemiş gibi gözüküyor, daha büyük olaylarla karşı karşıya kalabilirdik. Pistten çıkarsa yolcuların zarar gördüğü değişik tarihlerde örnekler var, yaşanabilirdi. Dönem dönem yaşanabilen kazalar, daha kötü sonuçlananları var, genel olarak başarılı bir iniş, pilotlarımızı tebrik ediyorum” dedi.
İstanbul Havalimanı’nda Paris-İstanbul seferini yapan FedEx Havayolları’na ait Boeing 763 tipi bir kargo uçağı, ön iniş takımlarının açılmaması üzerine gövde üzerine iniş yaptı. Ölen ya da yaralananın olmadığı olayda 2 pilot tahliye edilirken İstanbul Aydın Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Pilatoj Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Salim Kurnaz, yaşananları değerlendirdi. Doç. Dr. Salim Kurnaz, Hidrolik İniş Takımı Eğitim Seti’nde iniş takımlarının nasıl çalıştığı anlattı.
“Bölgesel bir sıkıntı yaşanmış olabileceğini düşündürüyor”
İstanbul Havalimanı’nda kargo uçağının ön iniş takımlarının açılmaması sonrası gövde üzeri iniş yapmasıyla ilgili konuşan İstanbul Aydın Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Pilotaj Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Salim Kurnaz, “Ana iniş takımlarının açılıp burun iniş takımlarının açılmaması sadece burun iniş takımında bölgesel bir sıkıntı yaşanmış olabileceğini düşündürüyor. İniş takımları hidrolik sistemlerle kontrol edildiği için öncelikle bölgedeki hidrolik borularda, kumandalarda bir tıkanıklık ya da iniş takımları mekanik sistemler olduğu için mekanik herhangi bir sıkışma ya da açılamama söz konusu olmuş olabilir. Kış şartlarında biraz daha buzlanma tarzı şartlar düşünülebilir. Özellikle uçakların çok yüksek irtifalarda -30, -50 derecelere varan sıcaklıklarda uçtuğu düşünüldüğünde buzlanma akla geliyor ama mevsimsel olarak biraz daha düşük bir ihtimal. O yüzden öncelikli olarak hidrolik sistemlerde bir arıza ya da kumandalarda bir arıza olarak düşünebilir. Teknik ekip yaptığı inceleme sonrası daha detaylı araştırmayı yapabilecektir, bunlar sadece ilk baştaki tahminlerimiz. Bakımsal olarak bir sıkıntı yaşandığını düşünmüyorum. Yazılımsal ve mekaniki olarak bütün sistemler kontrol ediliyor, uçuş öncesi, uçuş sonrası, günlük çekler, iniş takımları kontrolleri bunların yapılmış olması gerekiyor, bir hava aracının bunlar yapılmadan uçuşa çıkması imkansız” dedi.
“Yolcu olmuş olsa belki daha sıkıntılı bir süreç olabilir”
Pilotların yaşanabilecek olumsuzluklara karşı eğitimli olduğunu aktaran Doç. Dr. Kurnaz, “Pilotlarımız bir uçuş esnasında başlarına gelebilecek bütün emergence prosüdürler üzerinde full hakimiyete sahip olacak şekilde eğitiliyorlar. Derslerimizin geçme notu 100 üzerinden yüzdür, 99 alsalar bile başarısız kabul edilirler. O yüzden bütün prosedürlere hakimdirler, pilotsal bir sıkıntı olduğunu düşünmüyorum. Mekaniki olarak burun iniş takımında bir sıkıntı olmuş olabilir. Ana iniş takımlarının açılması burun iniş takımlarının açılmaması merkezi bir problem değil de daha çok ilk bakışta burun iniş takımına yönelik bir arızayı düşündürüyor. Pilot inişe geçmeye başladığı, iniş takımlarını açtığı anda göstergesinde iniş takımlarının tam açıldığının sinyalini almak zorunda. Bunu alamadığı zaman kuleyle temasa geçip önce pass geçip iniş takımlarını kuleden fiziki olarak gözle kontrol ettirmesi gerekiyor. Gözle kontrol edildikten sonra kulede iniş takımının açılmadığını onayladığı anda acil durum prosedürler başlatılıyor. Normal olarak 2 iniş takımı da açılmadığı zaman pist bir köpükle kaplanıyor ki herhangi bir gövdeyi piste sürtmesi esnasında yangın çıkmasın diye. Arkada yolcu olmuş olsa belki daha sıkıntılı bir süreç, yolcular arasında korkma tarzı bir şey olabilir ama pilotlarımız bu konuda eğitimli. Arkada kargo da yolcu da olsa uçağı gövde üzerine indirebilecek eğitimleri aldıklarını düşünüyorum. O yüzden başarılı bir iş olmuş, pilotlarımızı da tebrik ediyorum.
“Daha büyük olaylarla karşı karşıya kalabilirdik, pilotlarımızı tebrik ediyorum”
Sözlerini sürdüren Doç. Dr. Kurnaz, “Özellikle ana iniş takımları açıldığı için sağ ve solundaki ana iniş takımları bu olayda uçağın pistten çıkmasını biraz engellemiş gibi gözüküyor. Normalde ana iniş takımları da açılmasa gövde üzerine indiği için oval bir düzlem, muhtemelen pistin sağına ya da soluna kayma tarzı bir şey gerçekleştirebilir. Daha büyük olaylarla karşı karşıya kalabilirdik, büyük de şansımız olmuş herhangi daha büyük bir olay yaşanmamış. Bu tarz gövde üzerine iniş olaylarında özellikle hava aracı pistten çıkarsa yolcuların zarar gördüğü, değişik tarihlerde olaylar ve örnekler var yaşanabilirdi. Pilotlarımız ve kule operatörlerimiz havaalanı personeli gayet uygun bir şekilde davranmış, gerekli önlemleri alıp hava aracını indirmişler. Bunlar dönem dönem yaşanabilen kazalar, dönem dönem örnekleri var. Daha kötü sonuçlananları var ama genel olarak baktığımızda başarılı bir iniş” diye konuştu.
İniş takımının nasıl çalıştığını anlattı
Hidrolik İniş Takımı Eğitim Seti’nde süreci anlatan Doç. Dr. Kurnaz şöyle konuştu:
“Pilot ve teknisyenlerin eğitimimde kullandığımız simülasyon cihazımız iniş takımın nasıl açıldığını ve kapandığını gösteren ve tamamen uçak sistemleriyle birebir aynı olan bir sistemimiz. Öncelikle bir gösterge sistemimiz var, uçak takımları tamamen kapalı ve kilitli pozisyondaysa pilot göstergesinden görebiliyor. Hareket ettirmeye başladığı zaman iniş takımları açılsın hareketi sonrası açıldığı göstergesi ve en sonda aşağıda kilitli pozisyona geldiği zaman açıldı ikazını alıyor. Eğer açılmazsa bu ikaz ışığı yanmıyor ve aynı zamanda sesli olarak uçak pilotu iniş takımları tamamen açılmadı diye uyarıyor. Muhtemelen bu olayda da pilot ikazı aldığı için kuleyle temasa geçip ‘iniş takımlarım açılmadı’ diye acil durum bildirmiş görünüyor” dedi.
