GENEL - 19 Temmuz 2018 Perşembe 10:53

Tatilin zehir olmaması için sanal korsanlara dikkat

A
A
A
Tatilin zehir olmaması için sanal korsanlara dikkat

Türkiye, siber korsanların Bodrum’daki lüks otellerin internet sitelerinin benzerini yapıp gerçekleştirdiği dolandırıcılığı konuşurken, Yaşar Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Öğretim Görevlisi Çağatay Yücel, siber suçluların bunun gibi birçok yöntemle insanları kandırmaya çalıştığına dikkat çekti.

Türkiye, siber korsanların Bodrum’daki lüks otellerin internet sitelerinin benzerini yapıp gerçekleştirdiği dolandırıcılığı konuşurken, Yaşar Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Öğretim Görevlisi Çağatay Yücel, siber suçluların bunun gibi birçok yöntemle insanları kandırmaya çalıştığına dikkat çekti.


Oltalama saldırılarının internet üzerinde karşılaşılan en yaygın saldırılardan biri olduğunu belirten Yaşar Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Öğretim Görevlisi Çağatay Yücel, siber suçluların diğer yöntemlerine karşı da uyarılarda bulundu. Çağatay Yücel, sahte oteller örneği vererek, bu konuda vatandaşları uyardı. Yücel, "Bu saldırılar, genellikle kullanıcıyı sahte internet sitelerine yönlendirmek, bu sitelere bilgilerini girdirmek veya ödeme yaptırmak üzerine kurgulanan saldırılardır. Siber suçlular, daha fazla kurban bulabilmek için gündemdeki konuları kullanır ve saldırılar bu nedenle daha gerçekçi ve tehlikeli hale gelir. Bunlara örnek olarak, son günlerde ortaya çıkan sahte otel sitelerini verebiliriz. Yaz mevsimiyle birlikte birçok insanın uygun fiyatlı, kampanyalı tatil arayışında olması nedeniyle çok daha gerçekçidir. Bu sahte siteler, arama motorlarında arama yapanların karşısına çıkan ilk sonuçlar arasında yer alabiliyor. Bu sitelere giren ve rezervasyon, alışveriş yapan tüketiciler, kart bilgilerini ve paralarını orijinal siteye verdiklerini düşünürken siber saldırganlara kendi elleriyle vermiş oluyor. Bunların yanı sıra siber saldırganlar, geneli hedefleyen oltalama saldırılarındansa kişiye özel saldırılar da düzenleyebiliyor. Sosyal medya mecralarından, oltalanacak kişi hakkında bilgi toplayıp kişiye özel uyarlanmış tuzaklarla da saldırabiliyorlar" dedi.



Sanal olta özelliği


Siber suçluların kullandıkları diğer sanal olta ya da fidye yazılım yöntemlerini de hatırlatan Çağatay Yücel, "Siber suçlular, gündemde hangi konu varsa onunla ilgili merak uyandıran başlıklar taşıyan kısaltılmış adresleri, özellikle sosyal medya ya da e-posta yoluyla paylaşıyor. Bunları tıkladığınızda tuzaklarına düşüyorsunuz. Aynı tehdit Twitter’daki mesajlarda bilinmeyen linklere tıklandığında da geçerli. Daha önce en çok karşılaşılan, yüksek rakamlı fatura görünümlü fidye yazılımı saldırılarıydı. Sahte faturaları bilmeden indirenler bu tehlikeyle karşılaşıyordu" diye konuştu.



Saldırılardan koruma yolları


Bu gibi siber saldırılardan kurtulmanın pek çok yolu olduğunu belirten ve "En temel nokta kaynağını bilmediğiniz linklere, kişisel bilgilerinizi isteyen çevrim içi taleplere şüpheyle yaklaşmak" diyen Yücel, "Bilmediğimiz sitelere ve fazla gerçekçi olmayan kampanyalara, e-posta üzerinden sizleri yönlendiren, fırsat sunan, bilgilerinizin, paranızın çalındığını öne süren mesajlara dikkat edilmeli ve şüphe ile yaklaşılmalı. Kişisel bilgi isteyen linklere tıklamayın. Bir web sitesinin güvenli olduğunu anlamak için adresin ‘https://’ ile başladığından ve adres çubuğunda kilit simgesi olduğundan emin olun. Web sitesinin adresinden tamamen eminseniz, tarayıcıya kendiniz yazın. E-posta ile gelen kişisel bilgi isteyen taleplere bilgilerinizi vermeyin. Arama motorlarında karşınıza çıkan linklerin doğruluğundan emin olun. Saldırganların, çalıştığınız kurum ve kuruluşları hedef alması ihtimaline karşı kurumunuzun IT ve Siber Güvenlik departmanlarına durum acil olarak aktarılarak önlem alınmalı. Eğer bu sahte saldırı sizin tanıdığınız, güvendiğiniz bir e-mail ya da sosyal medya gibi hesaptan geliyorsa hemen bu kişiye bilgi verilmeli ve saldırının yayılması engellenmelidir" dedi.



"Yıllık ortalama 80-90 milyon siber güvenlik olayı yaşanıyor"


2019 yılında siber saldırıların tahmini global maliyetinin yıllık 2.1 trilyon dolar olması bekleniyor. Yıllık ortalama 80-90 milyon siber güvenlik olayı yaşanıyor, kötü amaçlı yazılımların yüzde 90’ı insan etkileşimi olmadan bulaşmıyor. Veri ihlalinde her çalınan kayıt için oluşan ortalama tahmin maliyetinin ise 200 dolar civarında olduğu belirtildi.


We are social ve Hootsuit tarafından her yıl hazırlanan sosyal medya 2018 istatistiklerine göre; 81 milyon nüfusa sahip Türkiye’de nüfusun yüzde 67’sini oluşturan 54.3 milyon kişi internet kullanıcısı, 51 milyon ise aktif sosyal medya kullanıcısı. Yetişkin insanların yüzde 98’i cep telefonu kullanırken bunların da yüzde 77’si akıllı telefon kullanıyor. İnsanlar internette günde ortalama 7 saat geçiriyor.

Bunlar Da İlginizi Çekebilir
Samsun Meyve düşmanı bir çift ’fındık kurdu’ 200 meyveye zarar veriyor 10 gün içerisinde tamamlamaları gerektiğini söyledi. Türkiye ve Samsun’un en önemli ihracat kalemlerinden olan fındıkta kahverengi kokarcanın ardından fındık kurdu için uyarı geldi. Mücadelesi yapılmadığı takdirde önemli oranda verim kaybına neden olan fındık kurdu zararlısı ile ilgili açıklamalarda bulunan İl Tarım ve Orman Müdürü İbrahim Sağlam, gerekli tedbirlerin en kısa sürede alınması gerektiğini ifade etti. “Bir çift fındık kurdu 200 meyveye zarar veriyor” Ekonomik anlamda üretimi yapılan fındığın ana zararlısı olan fındık kurdunun beslenme ve yumurta bırakmak yoluyla meyvelerde zarar yaptığına dikkat çeken Sağlam, “Fındık kurdu erginleri, öncelikle yeni oluşmakta olan meyvelerde zarar yapar daha sonraları fındığın meyve kabuğunu hortumunun ucundaki ağız parçalarıyla kemirerek deler ve kabuk içindeki yumuşak etli kısımla beslenir. Zarar gören meyveler normal büyüklüğe erişinceye kadar kabuk içindeki etli kısmı ve kabuk kısmı sarı renk alır. Bu zarar şekline halk arasında sarı karamuk denir. Meyve normal iriliğe ulaştıktan sonra zarara uğrarsa meyve içi kararır ve bu zarara da kara karamuk denir. Bir çift fındık kurdu ergini (dişi ve erkek); beslenme ve yumurta koyma yoluyla yaklaşık 200 meyveye zarar verebilir. Meyve içerisinde beslenen larvalar meyve içini tamamen yedikten sonra bir delik açarak dışarı çıkar. Bu şekilde beslendiği fındık meyvelerinin pazar değeri kalmaz ”dedi. “Fındık kurdu ve kokarca görülen bahçelerde her ikisiyle de mücadele yapılır” Samsun’da üreticilerin en önemli gelir kaynaklarından biri olan fındığın ana zararlısı olan fındık kurdu zararlısı ile duyurulan zaman aralığında ve tekniğine uygun mücadele yapılmasının verim kaybını önlemek bakımından çok önemli olduğunu belirten Sağlam, “Fındık kurdu mücadelesinde bitki köklerine zarar vermeden bahçe toprağının çapalanması böcek yoğunluğunu azaltmada etkili olmaktadır. Kimyasal mücadele; ergin fındık kurdu zararlısının ekonomik zarar yapmaya başladığı dönemde, bahçedeki hâkim çeşitlerin yarıdan fazlası mercimek iriliğine yaklaşınca (3-4 mm) yapılmalıdır. Fındık kurdu mücadelesine karar vermek için, 2-3 günde bir güneş doğmadan sabahın erken saatlerinde çarşaf yöntemi ile fındık kurdu sayımı yapılmalıdır. 10 ocakta iki ve daha fazla fındık kurdu ergini bulunursa ilaçlama yapılmalıdır. Fındık kurdu ilaçlaması yapılan bahçelerde fındık kokarcasına rastlanırsa ayrı bir ilaçlama yapmaya gerek yoktur. Sayımlarda 10 ocakta ortalama bir ergin fındık kokarcası bulunursa her iki zararlıya karşı etkili etken maddeli ilaçlarla mücadele yapılır. Ayrıca fındık kurdu popülasyonunun yüksek olduğu yerlerde tekrar sayım yapılarak zararını engellemek için mayıs sonu, haziran başında ikinci bir ilaçlama yapılabilir. Fındık kurdu ve kahverengi kokarca görülen fındık bahçelerinde her ikisine de ruhsatlı BKÜ ile ilaçlama yapılarak kontrol sağlanabilir” diye konuştu. “Mücadele zamanı geldi, 1 hafta-10 gün içinde mücadele tamamlanmalı” Fındık kurdu ile mücadele zamanının geldiğine değinen Sağlam, “İl/İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğümüzce fındık alanlarında yapılan sürvey ve fenolojik gözlemlere göre sahil ve orta kuşakta erkenci çeşitlerin hakim olduğu bahçelerde 6 Mayıs, yüksek kuşakta ise 15 Mayıs tarihi itibariyle mücadele zamanının geldiği belirlenmiştir. Fındık üreticilerimizin bahçelerindeki hâkim çeşitlerin yüzde 50’sinin mercimek büyüklüğüne ulaştığı dönemde teknik tavsiyelere uygun olarak mücadeleye başlamaları, gerekli koruyucu tedbirleri almaları ve ilaç uygulamalarını en kısa sürede tamamlamaları (1 hafta-10 gün) gerekmektedir. Kimyasal mücadelede kullanılacak bitki koruma ürünleri yetkili bayilerden alınmalı, reçete yazma yetkisine sahip olan kişiler tarafından reçetelendirilmeli, uygulama yetkisine sahip olan kişiler tarafından uygulanmalıdır” şeklinde konuştu. Diğer geçim kaynaklarından biri olan arıcılıkta arı faaliyetlerinin bitki çeşitliliğinin sürdürülebilirliği bakımından da çok önemli işleve sahip olduğunu belirten Sağlam, fındık kurdu ilaçlamaları esnasında arıların su içtiği kaynaklara hiçbir şekilde ilaç bulaştırılmaması gerektiğini, tarım ilaçları uygulamalarının akşam üzeri veya sabahın erken saatlerinde arıların uçuş yapmadıkları zamanda yapılması gerektiğini ve öncelikle arılara zarar vermeyen bitki koruma ürünleri tercih edilmesi hususunda üreticilerin özenli davranmalarını, ayrıntılı bilgiye sahip olmak için il/ve ilçe müdürlüklerine başvurmaları gerektiğini sözlerine ekledi.