İzmir’in Torbalı ilçesinde kurutulmak üzere tarlalara serilen domatesler ovaları kırmızıya bürüdü. Kurutulan domatesler Avrupa ve Amerika’ya kilosu 4 euro’dan ihraç edilecek.
Torbalı Ovasında domates hasadının başlamasının ardından kurutmak için ayrılan domatesler tarlalara serilmeye başlandı. Serilen domatesler, Torbalı Ovasını adeta kırmızıya boyadı.
Tarlalardan toplanan domatesler, mevsimlik işçiler tarafından kesilerek ovalardaki beyaz bezlerin üzerinde kurutulmaya hazır hale getiriliyor. Tuzlandıktan sonra yaklaşık bir haftada kuruyan domatesler daha sonra fabrikalara gönderilerek işleniyor ve ihracata hazır hale geliyor. Tamamen doğal yollarla yapılan ve dünyanın birçok ülkesine kilosu 4 euro’dan ihraç edilen kurutmalık domatesler, özellikle Avrupa ve Amerika’da kahvaltıda tüketiliyor.
"Tarıma dayalı sanayinin en güzel örneği"
Tarıma dayalı sanayinin gelişmesi için çaba sarf ettiklerini kaydeden Torbalı Ticaret Odası Başkanı Abdulvahap Olgun, "Tarıma dayalı sanayinin en güzel örneği de burada ovamızda yetişiyor, Torbalı’nın güneşinde kurutuluyor ve Torbalı’nın fabrikalarında işlendikten sonra dünyanın çeşitli ülkelerine ihraç ediliyor. Burada muazzam bir kombinasyon var, bu kombinasyonu başka yerde bulmak mümkün değil. Biz yıl içerisinde Türkiye’nin çeşitli bölgelerinden ziraat odaları, tarım müdürlükleri, sanayi odaları, ticaret odalarına ev sahipliği yapıyoruz. Bu modeli onlara anlatmaya çalışıyoruz fakat burada güneş açısı çok önemli, nem oranı önemli ve o bölgenin domatesin yetişmesi de hakikaten önemli. Hepsinin bir arada olması bize ciddi bir şekilde zenginlik katıyor, farklılık ortaya koyuyor. Bu farklılığı ortaya koymuş bir ilçe olarak tarıma dayalı sanayinin en güzel şekillendirilmesi ve bir model olarak Türkiye’ye sunulması için Torbalı örneğini ortaya koyuyoruz" dedi.
Domatesin yaklaşık bir aylık bir zaman dilimi içerisinde elde edildiğini kaydeden Olgun, "Fakat bizim bunları çeşitlendirip yıl boyunca tüketimini sağlayacak bir gıda haline getirmemiz gerekiyor. Bunu yurt dışına göndermemiz Türk ekonomisine farklı bir kazanç olarak geri dönüyor" diye konuştu.
"Binlerce insana istihdam sağlamış oluyor"
Son dönemde meyvelerin de kurutulmaya başlandığını hatırlatan Olgun, "Bunun ihraç edilmesi de Torbalı’da ayrı mesele olarak karşımıza çıkıyor. Burada bir istihdam da söz konusu, Türkiye’nin çeşitli bölgelerinden temmuz ve ağustos aylarında Torbalı’ya gelip burada yüzlerce, binlerce insana da ciddi bir istihdam sağlamış oluyor. Torbalı’da bu ürünü yetiştirebilecek, kurutacak nem oranı ve güneş de mevcut. Tesislerimizde, hepsinin bir arada olması buraya ayrı bir özellik katıyor. Türkiye’nin çeşitli yerlerinde domates yetiştiriliyor ve oralarda domatesi kurutmak belki de o güneş oranını orada bulmak mümkün olmuyor ya da bunları işleyecek tesislerde orada bulunmuyor. Torbalı bu kombinasyonda kurutulmuş domatese tam bir model. Tarıma dayalı sanayinin de gelişmesi noktasında bizimde Torbalı Ticaret Odası olarak, model olarak bulunduğumuz ve her sene en iyi şekilde Türkiye’ye anlatmaya çalıştığımız bir model. ABD, Avrupa ülkeleri, Kanada gibi ülkeler de özellikle tüketiliyor. Bunun yurt içinde tüketimi çok zayıf, kahvaltılarda kurumuş domates tüketmek gibi alışkanlığımız yok, Türk milleti olarak kendimize has bazı özelliklerimiz var. Avrupalıların çok tercih ettiği bir ürün bu domatesler. 13 kilo yaş domatesten, 1 kilo kurutulmuş domates elde ediliyor. Biz bu sene 60 bin ton civarında kurumuş yaş domatesi 5 bin ton tesislerimizde kuruttuktan sonra tamamı yüzde 99’u yurt dışına ihraç olarak gönderiliyor ve gönderilmeye devam edecek" dedi.
"Amacımız topraktan çatala ürün"
2003 yılından beri kuru domates ihracatı yaptıklarını anlatan kurutmalık domates işletmecisi Harun Saygıner, "Başlarda sadece domatesi fabrikalardan alıp piyasaya satıyorduk. Pazarımız arttıkça üretime başladık, kendimiz ektik, kendimiz kuruttuk, kendimiz satmaya başladık. Şuan Kuşçuburun’da 600 hektar civarında domates ekiyoruz. Burada 150 hektar da kurutmalarımız var, kurutma alanında da 150 kişiyle 6 bin ton domates kurutuyoruz, bu da ortalama 500 ton kuru domatese tekabül ediyor. Bu mallara da genellikle yurt dışında Brezilya, Almanya, Fransa ve Yunanistan gibi ülkelere ihraç ediliyor. Asıl amacımız topraktan çatala, yani son tüketiciye kadar üretimi kontrol altına almak, elimizde tutmak, insanlara kendi organik mallarımızdan yedirmek istiyoruz onlar için ekimi kontrol altında tutuyoruz" diye konuştu.
