GÜNDEM - 14 Nisan 2025 Pazartesi 10:13

Gerçek dışı inançlara yönlenme nedenlerini araştırıyor

A
A
A
Gerçek dışı inançlara yönlenme nedenlerini araştırıyor

Yaşar Üniversitesi Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sinan Alper ve ekibi, insanların neden gerçek dışı inançlara yöneldiğini araştırıyor. İki ayrı TÜBİTAK projesi yürüten Doç. Dr. Alper, 2 buçuk yılda topladığı veriler sonucunda, kişilerin gerçekliği şüpheli inançlarının zamanla değişmediğini ortaya koydu. Proje ekibi, bilimsel akıl yürütme becerisini kazandırmayı amaçlayan bir eğitim hazırladı.


Yaşar Üniversitesi Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sinan Alper ve ekibi, insanların neden psikoloji alanında "gerçekliği şüpheli inançlar" olarak adlandırılan inançlara yöneldiğini araştırıyor. "Komplo Teorilerine Neden İnanırız ?" adlı bir kitabı da bulunan Doç. Dr. Alper, iki ayrı TÜBİTAK projesi ile bu inançlar kapsamında yer alan komplo teorileri, paranormal inançlar ve sahte bilim inançlarına odaklandı.



Eğitim, gerçek dışı inançlara kısa vadede etkilemedi


TÜBİTAK 1001 projesinde, aynı katılımcılar yaklaşık 2 buçuk yıl boyunca takip edilerek düzenli veri toplandı. Sonuçlar; kişilerin kişilik, dünya görüşü ve akıl yürütme yetenekleri gibi özellikleri zaman içinde değişirken, gerçek dışı inançlarının çok fazla değişmediğini ortaya koydu. TÜBİTAK 3501 projesinde ise ekip, bilimsel akıl yürütme becerisini kazandırmayı amaçlayan, çevrim içi ve video formatında bir eğitim hazırladı. Ancak bu eğitimin, katılımcıları kısa vadede söz konusu gerçek dışı inançlara karşı daha dirençli hale getirmediği görüldü.


Araştırmalardan elde edilen sonuçlara göre; komplo teorileri, paranormal inançlar ve sahte bilim gibi yanıltıcı inançların eğitimle veya zamanla pek değişmediği anlaşıldı. Konu hakkında daha fazla araştırma yapılmasına ihtiyaç olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Alper, "Bu tarz inançlar, bilgi sağlayan kurumlara olan güvensizlikle yakından ilişkili. İnsanları yanlış inançlardan uzaklaştırmak için onları eğitmekten çok, kurumlara olan güvenlerini artırmamız gerekiyor" dedi.


Bunlar Da İlginizi Çekebilir
Kastamonu Kastamonu’da ölü bulunan anne ve oğlunun otopsi raporu tamamlandı: Ölüm sebepleri kesinleşti Kastamonu’nun Bozkurt ilçesinde kaybolduktan sonra dere yatağında ölü bulunan Huriye Hevacı ve 5 yaşındaki oğlu Osman Yaşar Helvacı’nın otopsi raporları tamamlandı. Otopsi raporunda annenin hipotermi, oğlunun ise kayalıklardan düşme neticesinde hayatını kaybettiği belirtildi. Kastamonu’nun Bozkurt ilçesi Merkez Mahallesi’ndeki evlerinden 2 Kasım’da ayrıldıktan sonra kendilerinden bir daha haber alınamayan 43 yaşındaki Huriye Helvacı ile 5 yaşındaki oğlu Osman Helvacı’nın cansız bedenlerine 9 gün sonra Köseali köyü sınırlarındaki dere yatağında ulaşılmıştı. Cumhuriyet savcısının ve olay yeri inceleme ekiplerinin çalışmasının ardından Huriye Helvacı ve oğlu Osman Helvacı’nın cansız bedenleri, Ankara Adli Tıp Kurumu’na gönderilmişti. Otopsi incelemesinin ardından anne ve oğlunun cansız bedenleri Bozkurt ilçesinde defnedildi. Anne ve oğlunun Adalet Bakanlığı Adli Tıp Kurumu 1. Adli Tıp İhtisas Kurulunca hazırlanan otopsi raporu tamamlanarak İnebolu Cumhuriyet Başsavcılığına gönderildi. Hazırlanan raporda anne ve oğlunun hipotermi sebebiyle hayatını kaybettikleri mütalaa edildi. Huriye Helvacı’nın bedeni ve üzerindeki kıyafetlerinde yapılan incelemede ise farklı bir kişiye ait DNA örneğine rastlanmadığı raporda yer aldı. Huriye Helvacı’nın açılan cep telefonunda ise şüpheli bir duruma rastlanılmadığı belirtildi. Huriye Helvacı ile ilgili hazırlanan raporda, "Kişinin vücudunda dış muayenede tespit edilen travmatik değişimlerin soğuk ortamda kalma (hipotermi) neticesinde vücut ısısını düzenleyen (termoregülasyon) merkezinin işlevinin bozulmasına bağlı vücut sıcaklığında yükselme hissiyatı nedeniyle giysilerini çıkarması (paradoksal soyunma) sonrası ormanlık alanda yürümesi esnasında oluşabilecek nitelikte oldukları, ölüm meydana getirebilecek nitelikte olmadıkları, kişinin soğuk ortamda kalma (hipotermi) dışında başkaca bir travmatik tesirle öldüğünün tıbbi delillerinin bulunmadığı, kişinin ölümünün soğuk ortamda kalma (hipotermi) ve gelişen komplikasyonlar sonucu meydana gelmiş olduğu oy birliği ile mütalaa olunur" ifadelerine yer verildi. Osman Yaşar Helvacı’yla ilgili raporda ise şu ifadelere yer verildi: "Çocuğun ölümünün künt kafa travmasına bağlı kafa kırıklarıyla birlikte kafa içi kanama, beyin kanaması, beyin doku harabiyeti meydana gelmiş olduğu, olay yeri inceleme raporunda özellikleri belirtilen kayalıklardan düşmekle husullerin mümkün olduğu oy birliği ile mütalaa olunur."
Kocaeli Selçuk İnan: "Final maçı gibi bakacaklar" Fatih Karagümrük maçının hazırlıklarını sürdüren Kocaelispor’da Teknik Direktör Selçuk İnan, kendilerini zorlu bir deplasmanın beklediğini söyledi. Rakibin zor durumda olmasının maçı daha da zorlaştıracağının altını çizen İnan, "Final maçı gibi bakacaklar. Ama biz de zaten her maça öyle bakıyoruz" dedi. Trendyol Süper Lig’in 16. haftasında Kocaelispor, pazar günü saat 17.00’de Atatürk Olimpiyat Stadyumu’nda Fatih Karagümrük’e konuk olacak. Karşılaşmanın hazırlıklarını sürdüren Kocaelispor’da Teknik Direktör Selçuk İnan, antrenman öncesinde basın mensuplarının sorularını yanıtladı. İnan, "Aslında kadro kalitesi ve oynadığı oyun belki de son sırada olmasıyla tam doğru orantılı değil. Ama biz rakiplerin hepsini çok önemsiyoruz. Hepsine çok değer veriyoruz ve ne olursa olsun daha çok kendi yapacaklarımıza odaklanıyoruz. Sonuçta bir deplasman, çok da önemli oyuncuları var. Daha önce de lig tecrübesi olan bir takım. Dolayısıyla zor bir maç, zor bir deplasman olacak. Zor durumda olmaları bence maçı daha da zorlaştıracak. Çünkü bir final gibi bakacaklar. Ama biz de öyle bakıyoruz zaten. Oyuncularıma sürekli bunu aşılamaya çalışıyorum. Her maç bir final, her puan altın değerinde. Çünkü lig uzun bir maraton, aynı zamanda gerçekten çok zorlu. Ben bunun zaten farkındayım, oyuncularıma da bunu sürekli anlatıyorum. Aldığımız her galibiyet, her puan çok değerli, çok önemli. İnşallah bu hafta sonu da bu maçı kazanan taraf oluruz" dedi. "Ligde takımlar denk ve güçler neredeyse eşit" Kasımpaşa maçından sonraki açıklamaları hatırlatılan ve yeni kadroyla sahaya yansıttıkları oyundan memnun olup olmadığına dair ise genç teknik adam, "Gönül isterdi ki Kasımpaşa maçını kazanalım. Oyun üstünlüğü bizdeydi. Maçı kazanmayı hak eden taraf da bizdik. Bunu biz, bu oyuncular oluşturdu. O yüzden çok mutluyum. Evet, oynatmak istediğimiz oyun yavaş yavaş sahaya geliyor. Evet, yeni bir takımız. Çok uzun yıllardan sonra tekrar Süper Lig’deyiz. Dolayısıyla bugün bir puana üzülmek belki de insanların beklediği bir şey değildi. Oynadığınız rakiplerinize karşı bu kadar favori gösterilmeyi bir şekilde oyuncularımızı oluşturdu. Bunun üstüne koya koya devam etmemiz gerekiyor. Yinelemek istiyorum; özellikle bu sene takımlar birbirine çok denk, güçler neredeyse eşit gibi. O yüzden aldığımız her puan çok değerli. Bazen çok iyi oynadığınız ya da domine ettiğiniz maçı kazanamamak insanı üzüyor ama o geçmişte kaldı. Karagümrük maçında inşallah üç puanı alan taraf biz oluruz" şeklinde konuştu. "Bu saatten sonra bizim için çok önemli değil" Olimpiyat Stadı’nın takımın oyununa olumsuz etki edilmesine dair soruyu yanıtlayan Selçuk İnan, "Olumsuz etki olmaması için tabii konuşacağız, anlatacağız. Hava şartları da bazen olumsuz oluyor. Orada ben de çok oynadım. Oyuncuyu konsantre etmek bazı zamanlar zor olabiliyor ama bunlar dediğim gibi sadece bizim için değil bütün takımlar, bütün oyuncular için geçerli. Bu saatten sonra bizim için çok önemli değil" karşılığını verdi. "Agyei ve Smolcic de antrenmana çıkacak" Takımdaki sakatlıklara değinen ve Karagümrük maçında kart cezalısı olacak Ahmet Oğuz’a ayrı parantez açan Selçuk İnan, "Ahmet duruşuyla, karakteriyle, saha içi performansıyla bizim için çok değerli, çok da önemsediğimiz bir oyuncu. Bütün oyuncularımızın yokluğunu, hangi oyuncu olursa olsun eksikliğini bir şekilde yaşıyoruz. Ama daha önce de söylediğim gibi, sahaya 11 kişi çıkacağız ve onun yerine oynayacak arkadaşlar da fazlasıyla görevini yerine getirecektir. Sakat oyuncularla ilgili; Daniel Agyei ve Hrvoje Smolcic bugün bizimle antrenmana çıkacak. Şu an çok bir eksiğimiz yok" dedi. "Her şeyin daha fazlasını istiyorum" İlk 7 haftadaki taraftara mahcup olduğu açıklamaları hatırlatılan ve şu anki duygusu sorulan Kocaelispor Teknik Direktörü Selçuk İnan, "Dediğim gibi çok emek veriyoruz, yalan değil. Çok çalışıyoruz. Bu şehir bunu fazlasıyla hak ediyor. Kazanırken de, kaybederken de bunu söylüyordum. Kaybettiğimiz maçlarda insanlar bizim arkamızda durdu, bize çok önem verdi, destek verdi. Çünkü sahada bir mücadele vardı. Her ne kadar skor alamasak da sahada oyun vardı. Şimdi şükürler olsun skor da alabiliyoruz. O yüzden evet o mahcubiyet artık yok ama daha erken. Çünkü her şeyin daha fazlasını istiyorum. İnşallah o daha güzel şeyleri yaşattıktan sonra o gururu hep beraber yaşarız" ifadelerini kullandı. "Petkovic henüz fiziksel olarak hazır değil" 2 ay sonra Kasımpaşa maçında oyuna giren Bruno Petkovic ve yokluğunda takımı sırtlayan Serdar Dursun konusunda ise Selçuk İnan, "Kafamda tabii ki farklı dizilişler, farklı oyunlar var. Zaten maçtan önce de böyle konuşmuştuk. Çünkü uzun bir süre bizimle beraber olmadı. Süresi tabii ki çoğalacak ama fiziksel olarak henüz tam hazır hale geldi diyemem. Çünkü sadece bir hafta olmadı bile. 5-6 gündür bizimle antrenman yapabiliyor. Bundan sonrasını hep beraber göreceğiz" diye konuştu. "Kimseyi haksızlığa uğratmadan, her şeyin gerçekleriyle anlatılmasını istiyorum" Bahis soruşturması ve tutuklamalarla ilgili olarak görüşlerini paylaşan İnan, "Futbol dışı olayları konuşmayı çok sevmiyorum. Sadece doğru şeyin yapılmasını temenni ediyorum. Kimseyi haksızlığa uğratmadan, her şeyin gerçek haliyle insanlara anlatılmasını istiyorum. Ortada bir suç varsa adalet zaten bunu bize sağlayacaktır. İnsanlar bir hata yapmışsa, dönülemeyecek hatalarsa zaten bu ortaya çıkacaktır. Ama inşallah en kısa sürede bu tür olaylar çözülür ve sadece futbolun konuşulduğu bir ortam olur. Temennim bu olayların en hızlı şekilde sona ermesi ve insanların sadece futbolu konuşması ve futboldan zevk alması" sözlerini kaydetti.