Uzmanlar, Çin’de geliştirilip Türkiye’nin yanı sıra birçok ülkede yaygın kullanılan ve sosyal medya uygulamaları arasında popüler hale gelen ‘TikTok’a karşı aileleri ve gençleri uyararak, “Canı sıkılan çocuklarımızın TikTok’ta eğlendiğini zannederken ölebilir” ifadelerine yer verdi.
Daha çok müzik videolarının dudak eşleştirilmesi ile seslendirilmesi ve bunlara klip çekilmesi temeline oturtulan “TikTok” gibi uygulamaların, en fazla genç ve çocuklar tarafından kullanıldığına dikkati çeken uzmanlar, bağımlılık yapan bu uygulamalarda küfür ve argo kullanımı, şiddet, cinsellik, çıplaklık, uyuşturucuya teşvik, siber zorbalık ve cinsel istismarın da had safhaya ulaştığına işaret etti. Terör örgütlerini övücü video ve içeriklerin de son dönemlerde “TikTok”ta giderek arttığını aktaran uzmanlar, çocuk ve gençler başta olmak üzere toplumun milli ve manevi değerlerini zedeleyen uygulamaya karşı aileleri ve gençleri uyardı.
“Çocuklar para kazanmak isterken milli ve manevi değerlerimizi ayaklar altına alabiliyor”
Kastamonu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Programları ve Öğretim Ana Bilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Selman Tunay Kamer, uzmanlık alanının eğitim sosyolojisi olduğunu belirterek, toplum, kültür ve eğitim üzerinde araştırmalar yaptığını kaydetti. Bu kapsamda pandemi döneminde vakit geçirmek için eğlence amaçlı kullanılan TikTok uygulamasının özellikle çocuklar ve gençler üzerinde olumsuz etkiler bıraktığını söyleyen Kamer, “TikTok uygulaması 15 saniyelik videoların paylaşıldığı bir platform olarak değerlendiriliyor. Bu aslında eğlence amaçlı başlayan bir uygulama. Uygulamada canlı yayın yapma özelliği var. Diğer sosyal medya platformlarında olduğu gibi burada da arkadaş takip özelliği, mesajlaşma gibi bir takıl özellikleri var ama canlı yayın yapma özelliği uygulamanın en önemli özelliklerinden bir tanesi. Canlı yayın yapıldığı sırada çocuklar para kazanmak amacıyla bir takım hoş olmayan davranışlar içerisine girebiliyor. Hatta bu milli ve manevi değerlerimizin ayaklar altına alınması noktasında da değerlendirilebilir. Sıklıkla gündeme geliyor. Çünkü baktığımızda özellikle son yıllarda şu anda 2 milyarın üzerinde indirilme rakamına ulaştı. Bu uygulama bakıldığında son birkaç yıldır piyasada ama en hızlı şekilde yükselen bir uygulama olarak karşımıza çıkıyor. Aktif olarak şu anda 689 milyon kullanıcısı var. Çok ciddi bir pazarı da var. Canlı yayın sırasında para kazanma uğruna milli ve manevi değerler ayaklar altına alınıyor” dedi.
“Hesabınıza masumane yüklediğimiz jetonlar, canlı yayın yapan kişiye para olarak aktarılıyor”
TikTok’ta para kazanmanın söz konusu olduğunu belirten Doç. Dr. Kamer, “Uygulamanın içerisinde Türkçe ile söylendiğinde bir jeton uygulaması bulunuyor. Kendi hesabınıza 100 jeton ile 10 bin jeton arasında yüklemeler yapabiliyorsunuz. Canlı yayın esnasında seyrettiğiniz kişiye bu sanal hediyeleri gönderebiliyorsunuz. Çok masumane gözüken bu hediyeler gül, öpücük, nazar boncuğu, para yağmuru, yat, araba gibi hediyelerden oluşuyor. Bu hediyeler değişik şekilde ücretlendirilebiliyor. Bunun karşılığında canlı yayın yapan kişi para kazanıyor ama bu çok büyük bir sektör bakıldığında, yaklaşık yüzde 60 kesinti yapılarak canlı yayın yapan kişilere bu ödemeler gerçekleştiriliyor” diye konuştu.
“Siber şiddet gibi bir takım uygulamalarla çocuklarımız istismar ediliyor”
Siber zorbalık ya da siber şiddet gibi bir takım uygulamalarla çocukların istismar edildiğini işaret eden Kamer, “Bu da milli ve manevi değerleri ayaklar altına alan bir uygulama olarak karşımıza çıkıyor. Bu kapsamda cinsellik, bir takım şiddet içerikleri, hatta terör örgütlerinin propaganda amacıyla kullandığı bir uygulamadır. Siber zorbalık, siber şiddet gibi bir takım uygulamalarla çocuklarımız maalesef istismar edilebiliniyor. Peki, yaş sınırlaması bu uygulamada yok mu? Elbette diğer uygulamalarda olduğu bunda da yaş sınırlaması mevcut. 13 yaş sınırlaması mevcut. Ama maalesef çocuklar yaşını küçülterek sisteme dahil olabiliyorlar. Canlı yayın yapmanız içinde 18 yaş beyan etmeniz lazım. 18 yaşın altındakiler canlı yayın yapamıyorlar. Bu konuda aileler tavsiyemiz, profil sekmesinde dijital özelliği bulunuyor. Buradan bir takım kısıtlamalar getirerek en azından filtreleme özelliği getirerek çocukların belli başla zararlı içeriklerden çocuklarımızın uzaklaşmasını sağlamış olabiliriz. Yine profil hesabından özel hesap haline dönüştürüp en azından herkesi takip etme özelliğini kapatabiliriz. Diğer taraftan mesajlaşma kısıtlamalarını getirebiliriz. Canlı yayın yapan çocuğumuzun en azından hiç tanımadığınız kişiler tarafından bir takım yorumlara maruz kalmasını engellemiş olabilirsiniz. Ayrıca ekran zaman yönetimi diye bir özelliği mevcut. Bunda da kısıtlamalar getirerek çocuğunuzun TikTok uygulamasını daha az sürede kullanmasını sağlayabiliyorsunuz. Bu konuda 2 saate kadar kısıtlamalar TikTok içerisinde var” şeklinde konuştu.
“Challence denilen akımla son dönemde çok fazla çocuğun öldüğünü gözlemliyoruz”
Challence (meydan okuma) denilen akım ile çocukların son dönemlerde öldüklerini gözlemlediklerini vurgulayan Kamer, “TikTok uygulaması Dünyada yoğun bir şekilde kullanılıyor, ülkemizde de kullanılıyor. Bakıldığında gençlerimiz için gerçekten çok fazla olumsuz örnekler oluşturabilecek içeriklerinin olduğunu görüyoruz. Bu kapsamda Amerika Birleşik Devletlerinde liselerde artık TikTok öğrenci kulüplerinin dahi olduğunu gözlemliyoruz. Bir de TikTok’da challence (meydan okuma) denilen bir akım var. Challence (meydan okuma) akımında bir kişi bir faaliyeti gerçekleştiriyor, sen daha ne kadar fazlasını yapabilirsin diyerek diğer arkadaşına gönderme yapabiliyor. Bu konuda maalesef en yaygın içeriklerden bir tanesi nefes tutma challence denilen akım. Son dönemlerde bu konuda çok fazla çocuğun vefat ettiğini gözlemliyoruz. Gerçekten olumlu hiçbir yararın olmadığını görüyoruz TikTok’un. Eğlence amaçlı yapılan şeylerin eğlence amacından çıkarak çocuk ölümlerine, cinsellik, çıplaklık, terör örgütlerinin ağına düşürmek gibi bir takım faaliyetleri kapsamında çocukları maalesef ağına düşürüyor. Bu konuda gerçekten ebeveynlerin rol model olarak hareket etmeleri gerekiyor” ifadelerini kullandı.
“TikTok uygulamasını telefonlardan silinmesini tavsiye ediyoruz”
Ailelerin TikTok gibi uygulamalara karşı bilinçli olmaları gerektiğini kaydeden Kamer, “Bu kapsamda TikTok uygulamalarının telefonlardan silinebiliyor olması aslında en büyük tavsiyem ama silinemiyorsa da dediğimiz gibi profil sekmesinden bir takım kısıtlamalar var. En azından bunları yaparak ya da ebeveynlerin çocuklarıyla birlikte bu uygulamayı kullanarak sapıkların ya da terör örgütlerinin ya da siber zorbaların ağına düşmesini engellemiş oluyoruz. Sosyal medya platformları ülkemizde temsilcilik açmalarıyla ilgili Cumhurbaşkanlığımız nezdinde bir takım girişimlerde bulunuldu. Bu kapsamda temsilcilikler açıldı. Ben bunu gerçekten anlamlı buluyorum. Çünkü istenmeyen ya da hoş olmayan bazı görüntüler olduğunda en azından müdahale etme hakkımız böylelikle olacak. Gerçekten milli ve manevi değerlerimizi ayaklar altına alan bir uygulama. Bu konuda aileler yoğun bir şekilde TikTok kullanmaları noktasında çocuklarını takip etmelerini öneriyorum" dedi.
“TikTok’u değerlerimizden uzak gördüğümüz için kullanmıyoruz”
Sosyal medyalar içerisinde TikTok’u kullanmadığını söyleyen Sabri Büyükyıldız ise, “TikTok ile ilgili şaibeler var. Çin menşeili olmasından dolayı, çok güvenilir olmadığını, insanların bilgilerini kullandığını düşünüyorum. Çocuklarıma da kullandırtmıyorum. Söyledim, bu konuda çocuklarımı da uyardım. Onlarda biliyorlar bende takip ediyorum” derken, Fırat Yıldız, “TikTok kullanıcısı değilim, olmadım olmayacağımda. Ahlaki bulmuyorum. Değerlerimizden uzak olduğuna inanıyorum” diye konuştu. Emre Aydınlı, “TikTok kullanmıyoruz. Çünkü onun alternatifi olan birçok platform var. Daha kaliteli içerikler üretiliyor. TikTok’a bu nedenle pek sıcak bakmıyorum” şeklinde konuştu.
