Kırşehir’in Kaman ilçesindeki Japon Arkeoloji Enstitüsü tarafından yürütülen Kalehöyük kazıları, yöre halkının da geçim kaynağı oldu.
Japon hükümeti tarafından 1986 yılından beri Kalehöyük’te sürdürülen çalışmalarda Japon Arkeoloji Başkanı Sachihiro Omura Kırşehir’e geldiğinde Japon işçi çalıştırmak yerine köy halkından vatandaşları tercih etti. Sachihiro Omura, okul harçlıklarını çıkartmak için çalışmak isteyen Salih Çöl ve 4 arkadaşını işe aldı. Aradan geçen 30 yıla ve okulu bitirmesine rağmen çalışmaya devam eden Salih Çöl, "1987 yılında Kalehöyük’e ilk geldiklerinde Kaman Ortaokulunda okuyordum. Okul arası harçlık çıkarmak için işe başladım daha sonra bu çalışma hayatım devam etti ve 30 yıldır çalışıyorum" dedi.
"Omura hoca bizi keşfetti" diyen Salih Çöl, "İlk önce Kalehöyük’te mimari çizim için mirap kurdurmaya başladı. Ufak tefek işlerle başlarken sonlara doğru ise yavaş yavaş çizim yapmaya başladık. Ben bu sırada okulu bitirerek devamlı çalışmaya başladım. Eserleri çiziyoruz ve çizildikten sonra bilgisayar ortamına atıyoruz daha sonra bilgisayar ortamında çizim yapıyoruz. Bu şekilde kendimizi geliştirdik tabi bu süreçte Omura hoca bize destek oldu” diye konuştu.
Kazı çalışmalarına ara vermeden devam eden Çöl, "İlk başladığım sıralarda kazının ne olduğunu bilmiyordum. İlerleyen süreçlerde yaptığımız işin titizlik gerektirdiğini anladık. Geçmişi yaşıyoruz bir nevi Kalehöyük’te şuanda biz 4 tabaka tespit ettik. Osmanlı, Demir çağ, Eski Tunç ve Hitit tabakalarını 5 tane uzman arkadaşlarla tespit ederek bunları aydınlattık. Biz işe girdiğimizde 6 arkadaştık birisi vefat etti. Japonlar, bizi gitmek istesek bile bırakmıyorlar” diye konuştu
29 yıldır alanda çalışan Zunnuri Çöl ise 1989’da liseye giderken okul harçlıklarını kazanmak için çalışmaya başladığını ve Sachihiro Omura’nın verdiği fırsatları değerlendirerek 29 yıldır çalıştığını belirtti. Bölgeye ziyarete giden yetkililer de bölge halkından çalışanlarla özel olarak ilgileniyor.
Japon Anadolu Arkeoloji Enstitüsü Başkanı Dr. Sachihiro Omura’nın 33 yıl önce başlattığı kazılarda 2 bini aşkın tarihi eser gün yüzüne çıkarıldı.
