- 21 Ocak 2022 Cuma 12:42

Konya’nın yaşayan tek tahta kaşık ustası kaşıkçılığı yaşatmaya çalışıyor

A
A
A
Konya’nın yaşayan tek tahta kaşık ustası kaşıkçılığı yaşatmaya çalışıyor

Konya’nın yaşayan tek tahta kaşık ustası Mustafa Sami Onay, dedesinden öğrendiği işini yaklaşık 50 yıldır gayretle sürdürüyor.

Konya’nın yaşayan tek tahta kaşık ustası Mustafa Sami Onay, dedesinden öğrendiği işini yaklaşık 50 yıldır gayretle sürdürüyor. Geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın elinden "Yaşayan İnsan Hazineleri Geleceğe Aktarılan Mirasın Temsilcileri" ödülü alan Onay, mesleğin gelecek kuşaklara aktarılması için büyük hayret gösterdiğini söyledi.


Küçük yaşlarda babasını kaybettikten sonra 1977 yılında tahta kaşık işine başlayan Konya’nın yaşayan tek tahta kaşık ustası 62 yaşındaki Mustafa Sami Onay, yaklaşık 50 yıldır babasından kalan mesleğini devam ettiriyor. Unutulmaya yüz tutmuş mesleğini severek yapan Mustafa Sami Onay, geleneksel sanatın kaybolmaması adına mücadele ediyor.



"Zımpara tozu, ahşap kokusu, keser sesiyle büyüdük"


Konya’da dört kuşaktır kaşıkçı olduklarını anlatan Mustafa Sami Onay, "Konya ve köyümüzde de lakabımız ’Kaşıkçılar.’ Babam, dedem, dedemin babası ve amcalarım hepsi kaşıkçılık yapmış. Yani kaşıkçılar ailesinin bir ferdi olarak aşağı yukarı 13-15 yaşlarımızdan beri zımpara tozu, ahşap kokusuyla, keser sesiyle büyüdük. Şuanda ise yaklaşık 50 yıllık bir kaşıkçılık geçmişim var. İlk dönemlerde tabii ki zorlandık. Ama eleman yetiştirmenin ve çırak yetiştirmenin usulünü çok iyi bilen dedem... Özelikle zımpara ile talaşları toplayarak biz bu mesleğe başladık. O dönemlerde çocukluk olunca, zor olduğunun bile farkında olmadım" dedi.



"Bu mesleğin aktarılması için o kadar çok gayret ediyorum ki"


Mesleğinin gençlere aktarılması için verdiği mücadeleden bahseden tahta kaşık ustası Mustafa Sami Onay, "Mesleğin aktarılması adına Konya’da etrafımızda orman olmamasına rağmen Konya kaşıkçılığının meşhur olması meselesi var. Kendi adıma söylüyorum bu mesleğin aktarılması için o kadar çok gayret ediyorum ki. Anasınıfı öğrencileri de dahil olmak üzere üniversitelerdeki öğrencilerle gayret ediyoruz. Ancak zamanın ekonomik şartlarında getirisi olmadığından dolayı mesleğe çok sıcak bakan yok. Ben de bu kaşıkçılığı meslek olarak görmelerini istemiyorum. Şöyle ki ana meslekleri olsun, kollarında altın bilezikleri olsun. Bu mesleği de dünyevi ve uhrevi durumlarının deşarj konusunda, ocak sanatları dediğimiz sanatlardan bir tanesi olan kaşıkçılığın da öğrenilmesi ve aktarılması için gayret içerisindeyiz" ifadelerini kullandı.



"Ödülümüzü Konya ve ülkemiz adına aldık"


Yaşayan İnsan Hazineleri Geleceğe Aktarılan Mirasın Temsilcileri ödülünü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın elinden alan Onay, "Yerelde ve ulusalda 86 adet ödülüm olmasına rağmen hayatımın taçlandırılmış son hali Cumhurbaşkanımızdan almış olduğum UNESCO ’Yaşayan İnsan Hazineleri’ ödülü bize layık görülmüş, 4 yıllık bir araştırma sonucunda bizleri layık görmüşler. Cumhurbaşkanımızdan Allah razı olsun. İki gün bizi misafir ettiler Ankara’da, sonra ödülümüzü aldık. Ancak bu ödülümüzü Konya ve ülkemiz adına aldık. Bunda bir gayret ve başarımız olduysa elhamdülillah" diye konuştu.

Bunlar Da İlginizi Çekebilir
Kocaeli Başiskele, 2026’ya kültür ve sanatla "merhaba" diyecek Başiskele Belediyesi, tiyatrodan konsere, çocuk etkinliklerinden söyleşilere kadar birçok programın yer aldığı 2026 yılı ocak ayı kültür sanat takvimini açıkladı. Ocak ayı boyunca Türkiye Yüzyılı Gençlik Merkezi başta olmak üzere ilçenin farklı noktalarında gerçekleştirilecek etkinlikler, yetişkinlerden çocuklara kadar geniş bir kitleyi sanatla buluşturacak. Program kapsamında yetişkin tiyatroları, müzik konserleri, çocuklara özel etkinlikler, müzikaller, kültür söyleşileri ve film gösterimleri yer alıyor. Kültür sanat sezonu, 9 Ocak Cuma günü sahnelenecek "Sevgili Doktor" adlı yetişkin tiyatro oyunuyla başlayacak. Ay boyunca "Masanın Altında" adlı oyun tiyatroseverlerle buluşurken, Türk Halk ve Sanat Müziği Koro Konseri düzenlenecek. Birçoğunun ücretsiz olacağı etkinliklerde çocuklar için de birbirinden renkli gösteriler yer alacak. İllüzyon ve sahne şovlarının yer aldığı çocuk etkinliği ile "Kuzucuk Müzikali", minik izleyicilere eğlenceli anlar sunacak. Ayrıca ay sonunda düzenlenecek animasyon film gösterimiyle çocuklar ve aileler sinema keyfi yaşayacak. Ocak ayı etkinlikleri kapsamında "Evlilik Okulu" söyleşisi ile ailelere yönelik farkındalık çalışmaları da yer alırken, Kitaphane kültür söyleşileri ise edebiyat, tarih ve düşünce dünyasına ilgi duyan vatandaşları bir araya getirecek. Biletli tiyatro oyunlarını izlemek isteyen tiyatroseverler, Kocaeli Şehir Tiyatroları’nın resmi web sitesi üzerinden online bilet satın alabilecek.
Ankara Sağlıkta 2025 bilançosu: Koruyan, geliştiren ve üreten sağlık modeli Sağlık Bakanlığı, 2025 yılında ‘Sağlıklı Türkiye Yüzyılı’ vizyonu doğrultusunda koruyucu sağlık hizmetleri, dijitalleşme, yerli üretim ve farkındalık kampanyalarıyla sağlık sistemini güçlendirmeye yönelik çok sayıda uygulamayı hayata geçirdi. Sağlık Bakanlığı 2025 yılındaki çalışmalarını, ‘Sağlıklı Türkiye Yüzyılı’ vizyonu doğrultusunda; ‘Koruyan, Geliştiren, Üreten Sağlık’ modelini esas alarak sürdürdü. ‘Sağlıklı Çocuk, Sağlıklı Gelecek’, ‘Dumansız Türkiye’, ‘İdeal Kilonu Öğren, Sağlıklı Yaşa’ ve benzeri kampanyalarla, hastalanmadan önce sağlığı önceleyen bir yaklaşımla toplumda sağlıklı yaşam kültürü oluşturmayı hedefleyen Bakanlık, pek çok yeniliği de hayata geçirdi. Koruyucu sağlık hizmetleri güçlendirildi Koruyucu sağlık hizmetleri kapsamında bu yıl, 40-69 yaş arasındaki 1 milyon 40 bin 885 kişiye mamografi taraması yapıldı. Ulusal Mamografi Raporlama Sistemi sayesinde son 1 yılda 25 binden fazla kadında kanser erken teşhis edildi. Daha fazla vatandaşın ücretsiz kanser tarama hizmetlerinden haberdar olması için kısa mesaj (SMS) ile bilgilendirme uygulaması hayata geçirildi. Bu kapsamda yaklaşık 15 milyon vatandaş kanser taramalarına davet edildi. Kronik hastalıklara erken teşhis Hastalık Yönetim Platformu’nda (HYP) yer alan ‘diyabet, hipertansiyon, kardiyovasküler risk, obezite, yaşlı değerlendirme, koroner arter hastalığı, kronik böbrek hastalığı, inme, astım, KOAH’ modülleri aracılığıyla son 1 yıl içinde 69 milyon tarama ve 43,6 milyon izlem yapıldı. Çocukluk çağı aşı takvimine yeni aşılar eklendi Bu yıl, Türkiye’de 1998 yılından itibaren uygulanan Hepatit B aşısı ile 2008 yılından bugüne uygulanan beşli karma aşıyı (difteri, tetanos, boğmaca, çocuk felci, hemofilus influenza tip b) bir araya getiren ‘altı bileşenli karma aşı’ uygulamasına başlandı. Ayrıca; aşılama programına tetanos-difteri-aselüler boğmaca (TDAB) aşısı da eklendi. Randevuya erişimde kolaylık Vatandaşların Sağlık Bakanlığına bağlı kamu hastaneleri, ağız ve diş sağlığı merkezleri ile aile hekimlerine; ‘muayene randevusu’ alabildiği Merkezi Hekim Randevu Sistemi’nden (MHRS) 2025 yılından 388 milyon 95 bin 539 randevu alındı. Sistemden günlük verilen ortalama randevu sayısı 1,7 milyonu buldu. Sistem, 81 ilde 72 branşta aynı güne, 73 ilde aynı günde tüm branşlara randevu verilebilecek hale getirildi. Yapılan düzenleme ve iyileştirmelerle; randevu bekleyen hasta sayısı 4 milyondan 400 binin altına düştü. Randevu bekleyen vatandaşların oranı ise yüzde 90 azaldı. Sağlıklı Yaş Alma Merkezleri (YAŞAM), Sağlıklı Hayat Merkezleri (SHM), Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri (KETEM) ve Gebe Okullarına vatandaşların MHRS üzerinden randevu alarak da gidebilmesi sağlandı. Ayrıca şehit yakınları, gaziler ve gazi yakınlarına MHRS’de randevu önceliği tanındı. Aynı zamanda bu yıl, Merkezi Hekim Randevu Sistemi (MHRS) üzerinden randevu talebi oluşturmadan önce vatandaşların tercihine sunmak üzere ‘aile hekimine yönlendirme’ uygulaması devreye alındı. Ayrıca, aile hekimliklerinde akupunktur ve fitoterapi uygulamaları başladı. Kampanyalarla farkındalık çalışmaları Sağlık Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığı arasında imzalanan protokol kapsamında, ‘Sağlıklı Çocuk Sağlıklı Gelecek Programı’ yürütülmeye başladı. Programın başlangıcından bu yana 855 okulda 284 bin 723 öğrenciye ulaşıldı. ‘İdeal Kilonu Öğren Sağlıklı Yaşa’ Kampanyası kapsamında 3 ayda Türkiye genelinde 10 milyondan fazla vatandaşın boy-kilo ölçümleri gerçekleştirildi. Çalışmalar sonucunda vücut kitle endeksleri hesaplanan vatandaşların yaklaşık yüzde 65’inin fazla kilolu olduğu tespit edilerek Sağlıklı Yaşam Merkezleri’ndeki diyetisyen ve fiziksel aktivite danışmanlarına yönlendirme yapıldı. ‘Dumansız Türkiye’ sağlık iletişimi kampanyası yürütüldü. 81 ilde çapraz denetimlerle kafe ve restoranlarda sigara yasağına uyulup uyulmadığına dair denetimler yapıldı. 4 milyonu aşkın denetimde 30 binden fazla ihlal tespit edildi. Öte yandan Tütünle Mücadele Timleri (TİM) 700 bine yakın vatandaşa ulaştı. 277 bin vatandaş ALO 171 Sigara Bırakma Danışma Hattına yönlendirildi. Mobil sigara bırakma poliklinikleri ve TİM’ler tarafından 180 binden fazla vatandaşa danışmanlık hizmeti verildi. ‘Normal Doğum Eylem Planı’ sayesinde primer sezaryen oranında 4.1 puanlık yani yüzde 12,3’lük düşüş sağlandı. Anne adaylarına rehberlik edecek uygulamalar Bu yıl, anne dostu hastane sayısı 39 yeni hastane ile 194’e yükseldi. Gebe Okullarında 554 bin 824 gebeye eğitim verilirken; ‘Her Gebeye Ebe Uygulaması’ kapsamında 377 bin gebeye ulaşıldı. Annelik Yolculuğu Mobil Uygulaması ile gebelik, doğum, lohusalık ve 0-2 yaş arası bebek bakımıyla ilgili bilimsel bilgiler kullanıcıların ücretsiz erişimine sunuldu. Uygulama mobil marketlerden 76 bin kez indirilerek binlerce anne ve aileye ulaştı. Sağlıkta dijitalleşme hız kazandı E-nabız üzerinden hizmet veren ‘NeyimVar?’ uygulaması ile son 1 yılda 5,9 milyon kişi randevu alırken hastalık belirtilerine göre, doğru branşa yönlendirildi. RADIS-Akılcı Görüntüleme Karar Destek Sistemi projesi ile gereksiz görüntüleme tetkikleri azaltıldı, maliyetler düşürüldü. Evde Sağlık Yönetim Sistemi’ne (ESYS) e-Rapor entegrasyonu ile tam bağımlı veya 80 ve üstü yaştaki kişilere ait 583 bin 493 raporun otomatik olarak yenilenmesi sağlandı. ‘Dijital organ bağışı düzenlemesi’ ile bağışın e-Nabız Sistemi üzerinden yapılması sağlanarak bağış süreçleri kolaylaştırıldı. Uygulamanın hayata geçirildiği ekim ayından itibaren yaklaşık 45 binden fazla vatandaş organını e-Nabız profili üzerinden bağışladı. Milli teknoloji hamlesinin sağlıktaki yansıması ‘üreten sağlık’ ‘Üreten Sağlık’ modeli kapsamında verilen proje destekleri ile 41 adet yerli ürün geliştirme projesi başlatıldı. Bu kapsamda; ASELSAN ile geliştirilen yerli kalp-akciğer makinesinin ilk testleri başarıyla tamamlandı. Yerli üretim cihaz, gelecek yıldan itibaren Türkiye’deki hastanelerde kullanılacak. Glikoz seviyelerinin 24 saat boyunca anlık izlenmesini sağlayan Yerli Sürekli Glikoz İzleme Cihazı’nın ise üretimi tamamlanarak klinik çalışmalarına başlandı. Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) Biyoteknoloji Enstitüsü ile Kanser Enstitüsü’nün ortak projesiyle CAR-T hücre tedavisi Türkiye’de yerli imkanlarla geliştirildi. ASELSAN iş birliğiyle Mobil Dijital Röntgen Cihazı geliştirildi ve kamu hastanelerinde cihazların kullanımına başlandı. ASELSAN iş birliğiyle geliştirilen yerli otomatik şok cihazının- Otomatik Eksternal Defibrilatör (OED) dağıtımına başlandı. Türk Tıp Dünyası Kurultayı’nda TÜSEB-Biosys iş birliğiyle geliştirilen Ev Tipi Mekanik Ventilatör ’Bioxy’nin ilk kez tanıtımı yapıldı. Aşıdan biyoteknolojiye, tanı kitlerinden yapay zeka destekli tıbbi cihazlara kadar sağlık teknolojileri alanında Ar-Ge ve Ür-Ge amaçlı bin 924 (1.924) proje Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) tarafından desteklendi. ‘Üreten Sağlık’ modelinin en önemli adımlarından biri olan ‘4Fikirden Ürüne Portalı’ hayata geçirildi. SMA ilacının yerli üretimi ve yerli aşıların üretimi Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) ile Polifarma İlaç arasında SMA ilacının yerli üretimine ilişkin protokol imzalandı. İlacın seri üretimine 2026 yılında geçilmesi hedefleniyor. Kuduz ve Kırım Kongo aşılarının tamamen yerli üretimi için yürütülen laboratuvar çalışmalarının son aşamasına gelindi. İlaç, kozmetik ve tıbbi cihaz denetimleri sürdürüldü Sağlık Bakanlığı 2025 yılında ilaç, tıbbi cihaz, kozmetik, biyosidal ürünler (vücutla temas eden) ile sağlık beyanıyla yapılan satış ve tanıtımlara ilişkin denetimlerini aralıksız sürdürdü. İnternet, sosyal medya ve benzeri mecralarda yapılan ilaç satış veya tanıtımlarına yönelik denetimleri sonucunda, 1418 internet sitesinin erişime kapatılması sağlandı. Yine aynı mecralarda, sağlık beyanı kullanılarak yapılan ürün satış ve tanıtımlarına yönelik denetimlerde 3407 internet sitesi erişime engellendi. Mevzuata aykırı satış ve tanıtımlara yönelik olarak idari para cezaları uygulandı. Sağlıkta dijital denetim dönemi Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu’nun talimatıyla, tüm sağlık kuruluşlarında dijital denetimler başlatıldı. Sağlık hizmet sunumunda karşılaşılan gerek finansal gerekse insan sağlığı açısından riskli olabilecek durumları yapay zeka destekli veri analiz yöntemiyle tespit ederek önleyen, Risk Esaslı Denetim Sistemi’nin (REDES) başarı oranı yüzde 90’ın üzerine çıktı. Acil sağlık hizmetleri 2025 yılında da kesintisiz devam etti Acil sağlık hizmetleri ülke genelinde tüm kırsal bölgeleri kapsayacak şekilde yaygınlaştırıldı, acil sağlık hizmetleri istasyon sayısı 3 bin 574 ’e çıkarıldı. Türkiye’de, 2025 yılında yaklaşık 6,5 milyon hasta veya yaralı kara ambulanslarıyla, 3 bin 206 hasta veya yaralı deniz ambulanslarıyla, 50 bin 684 hasta veya yaralı ise hava ambulanslarıyla hastanelere nakledildi. Sağlık yatırımları hız kazandı. Bu yıl Türkiye genelinde 60 yeni ikinci ve üçüncü basamak sağlık tesisinin yapımı tamamlandı. 302 yeni Aile Sağlığı Merkezi ve 71 Sağlıklı Hayat Merkezi açıldı.