MİLLETVEKİLİ VURAL KAVUNCU`DAN HALKIN TEPKİSİNİ ÇEKEN ATIK DEPOLAMA TESİSİYLE İLGİ ÖNEMLİ AÇIKLAMALAR

AK Parti Kütahya Milletvekili Vural Kavuncu, MESS Entegre Geri Kazanım Elektrik Enerjisi Üretimi ve Endüstriyel Atık düzenleme depolama tesisi ile ilgili, “Tavşanlı ölçeğinde önemli bir projedir. Ancak potansiyel çevresel etkileri açısından dikkatle incelenmelidir. Yaşadığımız çevrenin havasını, suyunu ve toprağını korumak bizim boynumuzun borcudur” dedi.
Kavuncu, MESS firması yetkililerinin kısa süre önce kendisini ziyaret ederek tesis ile ilgili bilgi verdiklerini söyledi. Kavuncu, Şevki Eser ve Kamil Koca ile birlikte ODTÜ Çevre Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Göksel Demirci’den bilgi aldıklarını ifade etti.
Kavuncu, MESS Entegre Geri Kazanım Elektrik Enerjisi Üretimi ve Endüstriyel Atık düzenleme depolama tesisi hakkında şu açıklamayı yaptı: "Tavşanlı kamuoyu son günlerde Çobanköy mevkiinde kurulması planlanan“Entegre Endüstriyel Geri Kazanım Tesisi” ilgili gelişmeler ile meşgul oldu. Başta Çobanköy’lü hemşehrilerimiz olmak üzere bazı Sivil Toplum Kuruluşları kurulacak tesis ile ilgili kaygılarını ve endişelerini dile getirmek için bir dizi çalışmalarda bulundular. Basın organlarına demeçler verdiler, çeşitli toplantılarda konuşmalar, halkın katılımı ile yürüyüşler ve küçük çaplı gösteriler yaptılar ve nihayetinde de kamu yöneticileri ve siyasetçilere ziyaretler yaparak görüşlerini dile getirdiler. Oldukça ölçülü ve yasalara uygun olarak olgun bir şekilde gerçekleştirmiş oldukları bu sivil refleks nedeniyle öncelikle kendilerini kutluyorum. Yaşadıkları çevre, toplum sağlığı ve ekonomik değerler açısından taşıdıkları kaygıları gayet anlaşılabilir ve haklı olarak görüyorum. Ancak geniş bir bakış açısı ile hem insan faktörünün öncelenmesi, hem de kamu yararı yönüyle birlikte değerlendirmekte yarar var.Tesis için girişimde bulunan MESS firması Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası’nın bir kuruluşu olarak kurumsal ve finansal altyapısı güçlü bir firma. Firma yetkilileri kısa süre önce beni de ziyaret ederek yapmak istedikleri tesis ile ilgili bilgiler verdiler. Evsel atık, radyoaktif atık, pil, akü, kadavra vb atıkların faaliyet alanları dışında kalmak üzere 60.000 ton/yıl kapasiteli endüstriyel atıkları yüksek ısıda elektrik enerjisine dönüştürmeyi planladıklarını söylediler. Onaylanan yatırım tutarı 120 Milyon Euro olan tesisin dünyanın en ileri teknolojilerinin uygulandığı, çevreye duyarlı bir işletme olacağı beyanatını verdiler. Üretilen enerji ile örnek bir sera kurularak bölge insanına bir açılım yapmayı amaçladıklarını ve ayrıca eğitim alanında destek ve katkılarda bulunacaklarını ifade ettiler. Kendilerine ait Trakya’da ve Bursa’da iki ara depolama tesisleri var. Tesis arazisi ile ilgili olarak da 03.05.2010 tarihinde Tavşanlı Belediyesi’ne yapmış oldukları başvuru sonucunda 23.05.2011 tarihinde Belediye Meclisi tarafından alınan mücavir alan genişletme kararına 30 gün içerisinde herhangi bir itiraz olmamış, Çevre Düzeni Planı’na göre bahsi geçen arazide “Geri Kazanım ve Enerji Üretim Tesisleri” nin kurulmasına izin verilmiş. Bunun üzerine Tavşanlı Organize Sanayii Bölgesine komşu bir alanda 672 dönüm bir arazi satın alınmış. Firmanın iddiasına göre bu arazi su havzalarına uzak, tarım yapılmayan, killi bir zemine sahip eski bir kömür ocak sahası. Firma İTÜ öğretim üyesi Prof. Dr. Erdem Görgün ve ekibinden danışmanlık hizmeti alıyor. Süreç içerisinde 01 Aralık 2011 tarihinde Tavşanlı’da ÇED (Çevresel Etki Değerlendirme) bilgilendirme toplantısını gerçekleştirdi.Yaklaşık 250 kişinin istihdam edilmesi planlanılan bu tesisin 2013 sonunda işletmeye alınması öngörülüyor.Tavşanlı’yı yatırım alanı olarak seçme nedenlerini; boşaltılmış maden sahalarının bu işletme için uygun bir alan olması, Çevre Bakanlığı’nın planladığı bir bölgede yer alması, arsa fiyatının uygun olması ve çalışacak işgücüne ulaşma açısından da bir zorluk çekmeyecek olmalarını gösterdiler.Diğer taraftan başta Çobanköy’lüler olmak üzere bazı hemşehrilerimiz ise bu tesis için endişelerini şöyle dile getiriyorlar. Konu ile ilgili ancak Kasım ayı sonunda bilgi sahibi olabildiklerini, şimdiye kadar sürece dahil olmamaktan dolayı rahatsız olduklarını söylüyorlar. Tesiste işlenilecek olan endüstriyel atıkların tehlikeli kimyasallar ve metaller içermeleri nedeniyle çevreye ve insan sağlığına olumsuz etkileri olacağını, bölgenin ekonomik değerlerine zarar vereceğini, bölgenin ekolojik ve doğal dengesinin bozulacağını iddia ediyorlar.Tavşanlı ile olan 220 m. kot farkına dikkat çekerek hakim rüzgarlar ile olası zehirli gazların Tavşanlı’yı etkileyeceğini söylüyorlar.Bu konular hakkında bilimsel bakışı öğrenmek amacı ile ODTÜ Çevre Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Göksel Demirci’den randevu aldık ve Tavşanlı’dan konu ile ilgili duyarlılık sahibi Şevki Eser ve Kamil Koca hocalarımızla birlikte kendisini ziyaret ettik. Hocamız konunun uzmanı, uzun süreler yurt dışında Üniversitelerde görev yapmış, teknolojiyi yakından takip ediyor. Herhangi bir ticari firma ile ilişkisi yok ve kendisini sadece kamu ve toplum yararına çalışan bir bilim adamı olarak tanımlıyor. Bizi büyük bir memnunlukla ve samimiyet ile karşıladı. Zaman ayırdı ve kendisinden çok değerli bilgiler edindik. Dünyada atık yönetiminde esas hedef atık üretmemek. İleri teknoloji sayesinde artık “sıfır atık” hedefli organize sanayiler var ve yok edilmesi gereken atık zaten üretmiyorlar. Avrupa’da 2014 den sonra da atık yönetimine ihtiyaçları azalacağından dolayı bu tesislerde ciddi kısıtlamalar yapılacak. Ancak bu hedefe 20 yıllık bir planlama ile ulaşmışlar. Şu anda mevcut atıkları için bölgemizde düşünülen entegre geri kazanım tesisleri halen onlarda aktif olarak çalışıyor. Hocamız, Viyana, Hamburg, Paris, Malmö ve Frankfurt gibi önemli Avrupa kentlerinde, hemen tamamı yerleşim yerlerinin yanında kurulmuş olan benzer tesisleri bizzat gezdiğini ifade etti. Bugün için tartışılan konunun bu tesislerin nerede kurulması gerektiği değil de nasıl bir tesis, nasıl bir teknoloji ile kurulması gerektiği konusu olduğunu da sözlerine ekledi. Türkiye gerçeğine bakarsak endüstrinin dönüşümü için bir zaman gerekiyor. Şu andaki atıkların geri dönüşümü için yeterli tesis yok, atıklar muhtemelen doğaya zarar verecek şekilde yok edilmeye çalışılıyor. Bu nedenle Çevre Bakanlığı Türkiye’de değişik bölgelerde 5 yeni tesisin açılması konusunda bir politika geliştirmiş. Hocamız da bu projeyi kavramsal olarak destekliyor ve Türkiye için tehlikeli atık yönetiminin bir ihtiyaç olduğunu söylüyor. Geçmiş dönemlerdeki uygulamalara bakılınca halkın kaygılarına hak vermekle birlikte çoğu kez toplum psikolojisi ile karşı çıkma reflekslerinin bilinçsiz bir şekilde gerçekleşebildiğine dikkat çekiyor. Altı çizilecek olan sözleri ise şu; mevcut teknoloji ile tarif edilen atık tesisi çevresel etkileri kontrol edilebilecek şekilde kurulabilir. Burada önemli olan, tesisin kurulumunun alanında uzman olan kişiler tarafından denetlenmesi, işletim uygulamalarının da yönetmeliklere uygun bir şekilde gerçekleştirilmesi. Buna rağmen sorunlarda yok değil. Örneğin dioksi ve furan gibi bazı zehirli atıklar henüz ölçülemiyor.Örnek olabilecek bir tesis, geçmişte metan gazı patlamaları ile ölümlere neden olan Mamak çöplüğü üzerinde kurulan evsel atık geri kazanım tesisi. Burada kurulan tesis uzmanlar tarafından denetlenerek yapılan yanlışlar düzeltilmiş, şu anda örnek bir tesis oluşturulmuş. Geri dönüşümde ikincil hammaddeler elde ediliyor, biyogazdan elde edilen enerji ile kurulan seralarda salkım domates, çilek ve çiçek üretimi yapılıyor.Bunun yanı sıra elbette kötü örneklerde var.Sonuç olarak bu denli büyük bir yatırım, oluşturacağı istihdam kapasitesi ve diğer sanayi tesisleri için cazibe oluşturması gibi faktörler de göz önüne alınınca Tavşanlı ölçeğinde önemli bir projedir. Ancak potansiyel çevresel etkileri açısından dikkatle incelenmelidir. Burada dikkati çekmek istediğim konu proje kararının siyasi bir karar olmadığı, bürokratik bir süreç ve onay gerekliliği taşımasıdır. Yöremizin ve insanımızın çıkarlarını korumak anlamında bu süreçte bölgenin şu andaki tarımsal ve hayvancılık değerlerinin incelenmesi, su kaynakları açısından iyi bir incelemeden geçirilmesi, ekolojik ve doğal yaşama olacak etkilerin değerlendirilmesi önemlidir. ÇED incelenmesi döneminde kamuoyunu da tatmin edecek düzeyde bir uzman denetimi gereklidir. Çünkü yaşadığımız çevrenin havasını, suyunu ve toprağını korumak bizim boynumuzun borcudur ve insanımızın sağlığı her şeyden önemlidir. Konuya duyarlılık gösteren vatandaşlarımızın aynı duyarlılıklarını, Tavşanlı’mızda ciddi hava kirliliğine neden olan ve insan sağlığını tehdit eden, genelgeye aykırı özellikteki kömürü kullanmama konusunda da göstermelerini dilerim.”