Rusya’nın Chukotka Özerk Bölgesi’nin Pevek kentinde bulunan Rosatom’un yüzer nükleer santrali Akademik Lomonosov, kamusal bir gezi kapsamında ilk kez ziyarete açıldı. Rusya Bilimler Akademisi Ural Şubesi Endüstriyel Ekoloji Enstitüsünün önde gelen araştırmacılarından Alexey Yekidin liderliğindeki inceleme gezisine ekolojistler, akademisyenler ve kamu derneklerinin temsilcileri katıldı.
Katılımcılar, yüzer nükleer santralin çevre ve radyasyon güvenliği ile ilgili verilerin toplanması ve analiz edilmesinin yanı sıra tesisin ve genel işleyişinin değerlendirilmesi ile elde edilen sonuçların halkla paylaşılmasını sağlamak amacıyla ziyarette bulundu. Çevreciler hem istasyonda ve çevresinde hem de Pevek şehrinde çeşitli ölçümler yaptı.
Elde edilen bulgular, hem yüzer nükleer santralin çevresindeki hem de Pevek şehrindeki artalan radyasyonuna doğal radyonüklidler ve kozmik radyasyon gibi yalnızca doğal kaynakların neden olduğunu ortaya koydu. Bulgulara göre ayrıca, söz konusu radyasyonun ortalama değerinin her iki bölgede de 0.12 µSv/h’yi aşmadığı da tespit edildi.
“20’den fazla ölçüm yapıldı”
Rusya Bilimler Akademisi Ural Şubesi Endüstriyel Ekoloji Enstitüsünün önde gelen araştırmacılarından Alexey Yekidin, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Yüzer Nükleer Güç Santralinin (FNPP) sanayi bölgesinde, çevresinde ve Pevek şehrinde 20’den fazla ölçüm yapıldı ve incelenen alanlarda yapay radyonüklid tespit edilmedi. Dolayısıyla yüzer nükleer santralin işletilmesinin bölgenin radyoekolojik durumunu olumsuz etkilemediği sonucuna varıldı” dedi.
Bölgelerarası Kamu Çevre Hareketi “Oka”nın Koordinasyon Konseyi Başkanı Alan Khasiev de açıklamasında, “Programımız 2010 yılından beri uygulanmaktadır. Bu süre zarfında hem Rusya’da hem de yurt dışında faaliyet gösteren Rus tasarımı NGS’lerin birçoğuna ve ayrıca yapım aşamasındaki NGS’lere 44 tam ölçekli çevre denetimi ziyareti gerçekleştirdik. Yüzer nükleer santral ile Pevek çevresine yapılan ekolojik gezi bu programın son aşamasıdır” diye konuştu.
“Yeşil teknolojilere enerji sektöründe örnek teşkil edebilir”
Yeşiller Partisi üyesi ve biyolog Larisa Kosyuk ise şu değerlendirmelerde bulundu:
“FNPP Projesi, AB tarafından getirilen karbon emisyonları düzenlemesi bağlamında yeşil teknolojilere enerji sektöründe örnek teşkil edebilir. Bu tür güç santralleri, hidrolojik enerji kaynaklarının bulunmadığı, kömür ve petrol ürünleri gibi yakıt sevkiyatının maliyetli olduğu Rusya’nın özellikle Kuzey Kutup ve Uzak Doğu bölgelerinde faydalı olacaktır. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansına göre, nükleer enerji, dünyanın elektrik üretiminin yüzde 10’unu oluşturan dünyanın en büyük ikinci enerji kaynağıdır.”
“Yüzer nükleer santral yeni bir sayfa açmıştır”
İnceleme gezisine katılanlara yüzer nükleer santralin şebekeye bağlanmasından bu yana kasabada meydana gelen değişiklikleri anlatan Rosenergoatom A.Ş’nin Bölge Müdür Yardımcısı Kirill Toropov da “Yüzer nükleer santral sadece ek bir enerji kaynağı getirmekle kalmamış, bölgenin enerji sektöründe ve genel olarak ülkenin enerji sektöründe Küçük Modüler Reaktörler (SMR) teknolojilerinin geliştirilmesinde de yeni bir sayfa açmıştır. FNPP, işletime alınmasından bu yana, güvenilir ve yenilikçi bir termal ve elektrik enerjisi kaynağı olduğunu göstermiştir. FNPP’nin, Chaunskaya CHPP’den kaynaklanan kömür kurum emisyonlarında yüzde 30’luk bir azalmayla hem Pevek şehrinde hem de Chaunskaya Körfezindeki flora ve faunanın restorasyonu ve fokların ve diğer deniz hayvanlarının geri dönüşüyle çevredeki su kütlelerinde çevresel durumun iyileştirilmesine olan olumlu katkısını fark etmemek mümkün değil” ifadelerini kullandı.
İnceleme gezisinin bölge sakinlerini nükleer üretimin güvenliği hakkında bilgilendirme açısından büyük bir önem taşıdığına dikkati çeken Pevek Belediye Başkanı Ivan Leyushkin de NGS’nin bölgenin kalkınmasında da oynadığı önemli role ilişkin şu açıklamaları yaptı:
“Yüzer nükleer santralin devreye alınmasından bu yana Pevek şehrinde sosyal açıdan önemli, 107 milyon ruble değerinde projeler hayata geçirildi. Rosatom ile iş birliğimiz gelecekte de devam edecek. Bu yılın eylül ayında, Chukotka Özerk Bölgesi Valisi Roman Kopin ile Rosatom’un Genel Müdürü Alexey Likhachev arasında bir işbirliği anlaşması imzalandı.”
İki KLT-40S reaktörüne sahip FNPP, 70 MW değerinde elektrik enerjisi ve 50 Gcal/h değerinde termal bir enerji kaynağı. Yüzer güç ünitesi (FPU) “Akademik Lomonosov” ve FPU’dan tüketicilere ısı ve elektrik sağlamak için tasarlanmış kara altyapısından oluşuyor.
FNPP, işletime alınmasından bu yana, sürekli olarak, endüstriyel çevre denetimini yapmanın yanı sıra hava, toprak örtüsü, deniz suyu, dip çökeltileri, sudaki biyolojik kaynaklar ve atmosferik emisyonlar ile üretim ve tüketimden kaynaklanan atıkların yönetiminin denetimini de yaptı. Tesisin çevre koruma sisteminin işletme maliyeti 2020’de 17 milyon rubleyi aştı. Nükleer santralin işletimi 2019 ve 2020’dekine eşdeğer 300 bin tondan fazla atmosferik CO2 emisyonunun önlenmesini sağladı.
