Trabzon ve Rize illerinin çöp sorununu çözmek için oluşturulan TRAB-Rİ-KAP kapsamında Sürmene ilçesine bağlı Çamburnu-Kutlular Mahallesi’nde faaliyet gösteren çöp depolama tesisinde 11 yılda yaklaşık 2 milyon 200 bin ton katı atık depolandı.
2007 yılında iki ilden günlük 92 ton çöpün döküldüğü tesise bugün günlük yaklaşık 9.2 kat artışla 850 ton çöp dökülüyor.
Trabzon’da 2000’li yılların başında evsel atıkların yüzde 88,2’sinin deniz dolgu alanlarına, yüzde 10,3’ünün boş arazilere, yüzde 1,5’inin derelere dökülmesinin ardından dönemin idarecileri çöp sorununu çözmek için harekete geçti. Trabzon ve Rize illerinin çöp sorununu çözmek için kurulan Trabzon Rize Katı Atık Birliği (TRAB-Rİ-KAP) kapsamında Sürmene ilçesine bağlı Çamburnu beldesi Kutlular Mahallesi’nde 2005-2007 yılları arasında ‘Kutlular Düzenli Depolama Sahası’ yapıldı.
Kurulduğu ilk günden geçen 11 yılda yaklaşık 2 milyon 200 bin ton katı atığın depolandığı Çamburnu’ndaki 1 milyon 600 bin m3’lük düzenli depolama alanı artık ihtiyacı cevap veremez hale gelirken, günde yaklaşık 850 ton katı atığın geldiği depolama alanında en fazla atık 2016 yılında depolandı. Bir yıl ömrü kaldığı öğrenilen Kutlular Düzenli Depolama Sahası’nın yerine katı atıkların depolanması için yeni bir alan seçildi. Araklı ve Arsin ilçeleri arasındaki Taşönü mevkiinde eski taş ocağının bulunduğu 243 bin metrekarelik yeni bir katı atık depolama tesisi kurulması planlanıyor. 2015 yılında başlanılarak 2017 yılında tamamlanan ‘Düzenli depolama alanları için yer tespiti çalışması ve alternatif katı atık bertaraf sistemleri araştırılması’ projesi ile Araklı ilçesindeki Töşönü mahallesi maden ocağı alanı proje sahası olarak öngörüldü. Projeye ilişkin fizibilite raporu onaylanırken, proje ile ilgili ‘ÇED olumlu kararı’ alındı. Araklı Taşönü Sahasında kurulması planlanan yakma sistemi devreye girinceye kadar 1,5-2 yıl daha çöp depolayabilmek için Çamburnu Düzenli Depolama Sahası yanında ek lot yapıldı.
2 milyon 793 bin 112 kg tehlikeli atık geri kazanım ve bertaraf edildi
Trabzon’da 2017 yılındaki atık yönetiminde 2 milyon 954 bin 840 kilogram tehlikeli atığın 2 milyon 793 bin 112 kilogramı geri kazanım ve bertaraf edilirken, 119 bin 43 kilogramı ise geçici depolandı. Tehlikesiz 2 milyon 596 bin 525 kilogram atığın ise 2 milyon 588 bin 307 kilogramı geri kazanıldı, 7 bin 945 kilogramı da geçici depolandı. 328 bin 698 litre atık yağın 303 bin 770 litresi geri kazanım ve bertaraf edilirken, 24 bin 928 litresi geçici depolandı. Yine aynı yılda bin 268 kilogram ömrünü tamamlamış lastik toplanırken, 118 kilogram elektrik ve elektronik atık, 141 bin 366 kilogram bitkisel atık yağ, 502 bin 240 kilogram atık akümülatör ve 4 bin 200 kilogram atık pil toplandı.
Metan gazından elektrik üretiliyor
Kutlular Düzenli Depolama Sahasında TRABRİKAB tarafından metan gazının değerlendirilmesi amacıyla da 2014 yılının Eylül ayında metan gazından elektrik elde edilmeye başlandı. Sahada yapılan gaz ölçümleri sonucunda oluşan metan gazından daha fazla elektrik üretimi sağlayabileceği öngörüldüğünden ilerleyen zamanda tesis kapasitesi 1 motor daha konularak 4,2 mw/saate kadar yükseltildi. Bu sayede elektrik üretilerek ülke ekonomisine katkı sağlanırken aynı zamanda çöp sahasından çıkan gaz değerlendirilerek küresel iklim değişikliğinin önlenmesine katkı sağlandığı belirtildi.
Çamburnu için belgesel filmi çekilmişti
Duvara Karşı filmiyle Berlin Film Festivali’nde Altın Ayı ödülünü kazanan yönetmen Fatih Akın, Çamburnu’nda bulunan katı atık depolama tesisiyle ilgili, “Cennetteki Çöplük” adlı belgeselini çekmişti. 2006 yılında ‘Yaşamın Kıyısında’ filminin final sahnesini çekmek için dedesinin köyüne giden Fatih Akın, köylülerin bu tesisin kurulmasına karşı verdikleri mücadeleyi görmüş, bundan çok etkilenmişti. Çöp arıtma ve toplama tesisine karşı köylülerin verdiği mücadeleyi destekleyen Akın, Çamburnu’nda yaşayanlar ile birlikte bu tesisin her süreci belgelediği bu filmi 5 yılda tamamlamıştı. 2012 yılında gösterime giren belgesel filmi izleyicilerin yoğun ilgisiyle karşılaşmıştı.
Trabzon’un Sürmene ilçesindeki Çamburnu mevkiindeki Katı Atık Depolama Tesisi’ni protesto etmek isteyen vatandaşlar zaman zaman çöp tırlarının yolunu keserek eylemler yapıyor.
