ÇEVRE - 22 Mayıs 2025 Perşembe 09:57

Karadeniz’in derinleri hayalet ağlarla dolu

A
A
A
Karadeniz’in derinleri hayalet ağlarla dolu

Su altı kamerasına yansıyan hayalet ağların görüntüsü Karadeniz’in ciddi anlamda risk altında olduğunu gözler önüne sererken, Karadeniz’in Avrupa’nın en kirli denizlerinden biri olduğu belirtildi.


Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Coşkun Erüz, Karadeniz’deki hayalet ağlara dikkat çekerek "Her yıl çok ciddi miktarda yüzlerce balık ağı ve donanımı bir şekilde kaybolup denize gidiyor" dedi.


Avrupa Birliği (AB) BlackNETs ’Karadeniz’i Sessiz Katiller Hayalet Ağlardan Kurtarma Projesi’ kapsamında KTÜ Deniz Bilimleri Fakültesi Çamburnu Kampüsü’nde öğrencilere yönelik deniz ekosistemleri, biyoçeşitlilik, hayalet ağlar, sorun ve çözüm konulu eğitim verildi.


Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi Deniz bilimleri ve Teknolojisi Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Coşkun Erüz, Karadeniz’in Avrupa’nın en kirli denizi olduğuna dikkat çekerek "Karadeniz, dünya denizleri arasında benzersiz, yarı kapalı bir denizdir ve hacminin yüzde 86’lık kısmı anoksik-oksijensiz olması dolayısı ile benzersizdir. Sadece yüzde 14’ü oksijenli olan ve yüzeye yakın 100-200m lik üst kısmında üstyapılı organizmalar ve balıkların yaşayabildiği çok kırılgan bir su kütlesi ve denizdir. Karadeniz çevresinde yaşayan 160 milyon insanın ürettiği katı, sıvı ve gaz kirleticilerden yoğun şekilde etkilenen Avrupa’nın en kirli denizidir. Etkinlik gerçekleştirdiğimiz BlackNETs projesi, özellikle Karadeniz’deki ’Sessiz Tuzaklar-Hayalet ağlar’ olmak üzere deniz çöpü kirliliğini azaltmak için uluslararası ortaklıkla sınır ötesi farkındalık ve eylemlerde bulunmayı amaçlanmaktadır. Projenin temel amacı terk edilmiş, kazara kaybolmuş veya atılmış balıkçılık araçlarının Karadeniz’in su kütlesi ve bentik ekositem üzerindeki etkisini belirlemek ve en aza indirmektir. BlackNETs ’Karadeniz’i Sessiz Katiller Hayalet Ağlardan Kurtarma Projesi’ Interreg NEXT Karadeniz Havzası programı ve Avrupa Birliği tarafından desteklenmiştir. Projede öncelikle hayalet ağ sorununun durumunu ve terk edilmiş balıkçılık araçlarının seçilen bölgelerde Türkiye’de, Trabzon kıyılarında birikim noktalarını belirlemek için balıkçılar ve uzmanlara dönük bir anket çalışması yürütüldü. Balıkçılar ve paydaşlar için hayalet ağlar anketi hayalet ağların varlığını, miktarlarını, türlerini ve artış eğilimlerini anlamamıza yardımcı olarak Karadeniz’deki sorun hakkında kapsamlı bir bakış açısı sağlaması amaçlanmaktadır. Ayrıca birikim bölgelerine ait birikim alan verileri belirlenerek, bu verilerden hayalet ağ ve donanımların birikim alanları ve e sıcak noktaların bir haritasını oluşturmamızda yardımcı olmuştur" dedi.



Her yıl yüzlerce balıkçı ağı Karadeniz’e gidiyor


Her yıl çok miktarda yüzlerce balıkçı ağı ve donanımı kaybolup denize gittiğini kaydeden Erüz, "Her yıl çok ciddi miktarda, yüzlerce balıkçı ağı ve donanımı bir şekilde kaybolup Karadeniz’e gidiyor. Karadeniz, özellikle bizim kıyılarımız çok sınırlı av sahası olan bir deniz. Dolayısıyla hayalet ağ dediğimiz ağlar denizimizi, ekosistemi, biyoçeşitliliği ve balık stoklarınıa çok ciddi tehdit ediyor. Çünkü plastik kökenli, yüzebilen ağlar denizde kaldığı sürece, onlarca yıl kontrolsüz avlanmaya, öldürmeye devam ediyor. Balıkçının kontrolü dışına çıktığı için de artık avladığı balıklar da hiç bir şekilde insanlara da deniz canlılarına da faydası yok. Bu tehdit ve sorunu azaltmak için ‘BlackNETs’ projemizi eş zamanlı olarak dört ülke; Romanya, Bulgaristan, Gürcistan ve Türkiye ortaklığında yapılıyor. Balıkçılık amacıyla kullanılan ağların bir şekilde denize bırakılmış olanların geri toplanması ve azaltılması gerekiyor" diye konuştu.



Karadeniz’in derinleri hayalet ağlarla dolu

Bunlar Da İlginizi Çekebilir
Muğla Hastanede deprem ve yangın tatbikatı Bodrum Devlet Hastanesi’nde afet anlarında müdahale kapasitesini artırmak ve tüm ekiplerin koordinasyonunu güçlendirmek amacıyla "Deprem ve Yangın Entegre Tahliye ve Kurtarma Tatbikatı" gerçekleştirildi. Bugün saat 14.00’da başlayan tatbikata 112 Acil Sağlık, AFAD, UMKE, Bodrum İtfaiye Grup Amirliği, Bodrum Belediyesi Arama-Kurtarma Ekibi, Mahalle Afet Gönüllüleri, SAR ve Muğla 911 Arama Kurtarma gönüllüleri katıldı. Tatbikat kapsamında senaryo gereği hastanede meydana gelen deprem ve eş zamanlı bodrum kat yangını sonrası toplam 5 yaralı tespit edildi. Hastanede görevli doktorlar, hemşireler, teknik ekipler, güvenlik personeli ve idari kadro tatbikata tam uyum içinde katıldı. Hastanede sedyelere alınan yaralılar, 112 Acil Sağlık ekiplerine teslim edildi. Özellikle çatıda mahsur kalan yaralı için özel operasyon yapıldı. İtfaiye, sivil savunma ve sağlık ekiplerinin koordineli çalışmasıyla halat destekli sistem kurularak yaralı güvenli şekilde indirilerek ambulansa teslim edildi. Gerçeğini aratmayan tatbikat başarıyla sonlandırıldı. Bodrum Devlet Hastanesi Başhekimi Battal Yıldırım, tatbikatla ilgili basın mensuplarına yaptığı açıklamada şunları dile getirdi; "Bugün depremle birlikte yangın senaryosunu canlandırdık. Kurum ve STK’larımızın katılımıyla tatbikatımızı gerçekleştirdik. 5 yaralımız vardı, yangından kaçmak için çatıya sığınan bir yaralımızı indirme operasyonu yapıldı. Yoğun bakımdan hastamız sedyeyle aşağı indirildi. Hastalarımız ve hasta yakınları kurtarıldı. Tüm ekiplere katkılarından dolayı çok teşekkür ederiz. İnşallah hastanemizde böyle olayların yaşanmamasını dilerim. Böyle bir olay yaşandığında da tedbirli ve hazırlıklı olmamız için her yıl bu tatbikatları düzenli yapmayı planlıyoruz"
Zonguldak BEUN’da Moğolistan’daki Türk Kültür Varlıkları konuşuldu Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesinde (BEUN), "Moğolistan’daki Türk Kültür Varlıkları: Yazıtlar, Şehir Harabeleri, Taşbabalar" başlıklı konferans yoğun katılımla gerçekleşti. Farabi Kampüsü Doç. Dr. Ali Arslan Konferans Salonu’nda düzenlenen konferansa, Türk Arkeoloji ve Kültürel Miras Enstitüsü Başkanı ve İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Şaban Doğan konuşmacı olarak katıldı. Yoğun ilgi gören programa; BEUN Rektörü Prof. Dr. İsmail Hakkı Özölçer, Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Servet Karasu, BEUN Genel Sekreteri Prof. Dr. Zehra Safi Öz, senato üyeleri, akademik ve idari personel ile çok sayıda öğrenci katılım sağladı. Saygı duruşu ve İstiklal Marşı’nın ardından açılış konuşmasını gerçekleştirmek üzere kürsüye gelen Prof. Dr. İsmail Hakkı Özölçer, ilmin bir hakikat yolculuğu olarak taşıdığı değerin ve sorumluluğun önemine dikkat çekerek konuşmasına başladı. Prof. Dr. Özölçer, Prof. Dr. Şaban Doğan’ın Türkistan coğrafyasına gönülden bağlılığıyla yürüttüğü uzun soluklu çalışmalarını örneklerle aktardı; bu çalışmaların yüzyılları aşan bir hafızanın izini sürmek bakımından büyük bir anlam taşıdığını vurguladı. Ayrıca, programın Türkoloji camiasına değerli katkılar sunan, Moğolistan’dan Van’a uzanan kazılarıyla tanınan Prof. Dr. Şaban Doğan’ı konuk etmesi vesilesiyle, katılımcılara bu önemli şahsiyetin fikirlerini derinlemesine anlamaları için değerli bir fırsat sunulduğunu belirtti. Konuşmasının sonunda hocanın gönül adanmışlığıyla yürüttüğü çalışmaların öğrenciler için yeni ufuklar açacağına dair inancını ifade eden Prof. Dr. Özölçer, programın gerçekleşmesinde emeği geçen herkese teşekkürlerini sunarak konuşmasını sonlandırdı. Konferansa davetli konuşmacı olarak katılan Türk Arkeoloji ve Kültürel Miras Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Şaban Doğan, "Moğolistan’daki Türk Kültür Varlıkları (Yazıtlar, Şehir Harabeleri, Taşbabalar)" başlıklı sunumunda, Türk kültür varlıklarının yerinde korunması ve bütüncül şekilde ele alınmasının önemini vurguladı. Prof. Dr. Doğan, Moğolistan’ın hemen her bölgesinde belgelenen yaklaşık 200’e yakın yazıtın, kadim bozkır medeniyetinin izlerini taşıyan büyük bir kültürel miras olduğunu belirtti. Sunumunda, Şamanizm ritüellerinden çaput bağlama geleneğine, atalara kurban sunulmasından atın özgürleştirilmesine kadar bozkır inanç ve yaşam kültürünü örneklerle aktardı; bu kültürel uygulamaların günümüzde yapılan arkeolojik çalışmaların anlamlandırılmasına ışık tutmaya devam ettiğini ve her bir bulgunun büyük bir bütünün parçası olduğunu ifade etti. Ayrıca, Bugut Yazıtı, Tes Yazıtı, Anıt Külliyesi Yazıtı, Çoyr Yazıtı ve 2022’de tespit edilen İlteriş Kağan Yazıtı gibi önemli buluntulara fotoğraflarla yer vererek katılımcıların bu mirası hem bilimsel anlatımla hem de görsel materyallerle yakından tanımasına imkân sağladı. Doğan, yazıtların yerinde sergilenmesine yönelik oluşturulan müze projesinin Kültür ve Turizm Bakanlığı ile TİKA iş birliğinde yürütüldüğünü ve açılışın Mayıs ayında gerçekleştirileceğini belirtti. Ayrıca, Köktürk döneminde 800’e yakın taşbabanın var olduğuna, bozkırda çatı kiremitlerinden kemiklere kadar pek çok nesneye yazıların kazındığına, hatta taşa kazınan yazıların sadece yönetici, din adamları ve askerler gibi imtiyazlı sınıflar dışında sıradan halk tarafından da kazınabildiğine dikkat çekti. Müzenin koleksiyonunda yer alan 7. yüzyıla ait Altay Yatıg başta olmak üzere çeşitli geleneksel çalgıların Türk kültürünün çok yönlülüğünü gösterdiğini ifade etti. Prof. Dr. Doğan konuşmasını, programın düzenlenmesinde başta BEUN Rektörü Prof. Dr. İsmail Hakkı Özölçer olmak üzere emeği geçen herkese teşekkür ederek sonlandırdı. BEUN ev sahipliğinde gerçekleşen Moğolistan’daki Türk Kültür Varlıkları" (Yazıtlar, Şehir Harabeleri, Taşbabalar)" başlıklı konferans, Prof. Dr. Şaban Doğan’a teşekkür belgesinin takdim edilmesiyle ve günün anısına çekilen hatıra fotoğrafıyla son buldu. Program sonrasında BEUN Rektörü Prof. Dr. İsmail Hakkı Özölçer’i makamında ziyaret eden Prof. Dr. Şaban Doğan "Moğolistan’daki Türk Kültür Varlıkları" (Yazıtlar, Şehir Harabeleri, Taşbabalar)" başlıklı etkinlikte konuk olarak yer almaktan duyduğu memnuniyeti dile getirerek göstermiş olduğu misafirperverlikten dolayı Rektör Prof. Dr. Özölçer’e teşekkürlerini sundu. Prof. Dr. Doğan’ın ziyaretinden duyduğu memnuniyeti belirten Rektör Prof. Dr. Özölçer ise Türk Arkeoloji ve Kültürel Miras Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Şaban Doğan’ı BEUN’da ağırlamaktan mutluluk duyduğunu ifade etti.