600 yıllık kültürel miras ve her bir ilmeği el emeği olan ‘Uşak halısı’ dünya pazarında yerini her geçen yıl arttırıyor. Bölgeye ait geleneksel motiflerin kullanıldığı, yüzde yüz doğal yünden yapılan ve kök boyası kullanılan el dokuması halılar kentte onlarca kadın girişimcilere de istihdam sağlarke aynı zamanda kent ihracatına da büyük katkılar sağlıyor.
Uşak’ta hizmet veren ve 20 kadına istihdam olanağı sağlayan Dokur Evi’nde üretilen ‘Uşak halıları’ başta Türkiye olmak üzere dünya ülkelerinin çoğuna ihraç ediliyor. Dünya genelinde ismiyle anılan tek halı olan Uşak halısı çok eski yüzyıllardan beri başta Osmanlı sarayları olmak üzere Avrupa’da önemli yapıları süslemesiyle biliniyor. Yüzde yüz yünden üretilen halılar doğal kök boya ile renklendirilen iplerden sonra ilmek ilmek dokunarak son görünümüne kavuşuyor. Bölgeye ait geleneksel motif ve desenlerden ilham alınarak dokunan halılara Türk düğümü (Gördes düğümü) diye adlandırılan düğümler atılarak daha uzun ömürlü ve kaliteli hale getiriliyor. Kentteki kadınların geçim kaynağını oluşturan el emeği göz nuru halılar her geçen yıl pazarını genişletiyor.
“Geleneği yaşatıyoruz”
Uşak halısı hakkında detaylı bilgi veren Dokur Evi sorumlusu Tekstil Mühendisi Ayşe Ceren Uçar, “Uşak halısındaki desenler tamamen doğadan etkilenilerek üretilmiştir. Geometrik desenler yoktur. Hep devam eden desenler vardır. Hiçbir zaman biten desenlerimiz yoktur. Sonsuzluğu, devam eden hayatı ifade ettiği için genelde yarım desenlerimiz vardır. Gelenekselde nasıl desenler dokunuyorsa günümüzde de ayni şekilde o desenleri dokuyoruz. Yüzde yüz yün kullanılıyor. Doğal kök boya kullanıyoruz. Türk düğümü dediğimiz ya da kapalı düğüm dediğimiz düğümleri atarak halımızın ömrünü daha da uzun vadeye yayıyoruz. Tamamen Uşak’a has motif ve desenler var. Biraz müşterilerimizin isteği doğrultusunda renkler üzerinde biraz değişiklik yapıyoruz fakat yine geleneği yaşatıyoruz” dedi.
“Türkiye pazarı dünya pazarına göre daha az”
Uşak halısının dünya çapında önemli bir konuma sahip olduğunu dile getiren Uçar, “Türkiye pazarı dünya pazarına göre biraz daha az. Uşak halısının dünya pazarında çok önemli bir yeri vardır. Zamanında dönemin krallarının kraliyetleri ve sarayları için özellikle dokuduğu desenler olduğu için dünya genelinde çok duyulmuş ve ismiyle anılan tek halıdır Uşak halısı” diye konuştu.
“Bir kişi, 3 haftada 1 metrekare dokuyabiliyor”
Çocukluğundan beri halı dokuyan Selver Yeşilova, “Uşak halısını 5 yıldır dokuyorum. Daha önce belediyenin açtığı kurslara gittik. Sonra ise dokuyucu olarak devam ettik. Her şeyini kendimiz yapıyoruz, çözgüsünü çözüyoruz, kuruyoruz. Gelenekselin dışına çıkılmıyor genelde. Bir halıyı bir kişi 3 haftada 1 metrekare dokuyabiliyor. Günlük yapmamız gereken bir sayı, ebat var. Onu yapmamız için sıkı bir şekilde çalışmamız gerekiyor” şeklinde konuştu.
