EKONOMİ - 20 Ocak 2025 Pazartesi 15:06

BM destekli güneş ocakları çürüdü

A
A
A
BM destekli güneş ocakları çürüdü

Yozgat’ın Sorgun ilçesine bağlı Şahmuratlı köyünde, 1996 yılında televizyonların kullanılmayan uydu antenleri üzerine ışığı yansıtma özelliğine sahip jelatin yapıştırılarak oluşturulan ocaklar ve kurutma makineleri, zamanla bakımsızlık yüzünden çürüdü.


Şahmuratlı köyünde, Birleşmiş Milletler (BM) Kalkınma Programı ve Küresel Çevre Fonu Küçük Destek Programı kapsamında hayata geçirilen güneş enerjisi projesi, yıllar içinde işlevini yitirdi. Proje kapsamında geliştirilen ve yemek pişirme, meyve-sebze kurutma gibi pek çok işlevi yerine getiren güneş ocakları ile kurutma makineleri bugün bakım ve onarım yapılmadığı için çürüyerek kullanılmaz hale geldi.


Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi tarafından 1996’da tasarlanan güneş ocakları, Şahmuratlı köyünde LPG, doğalgaz, elektrik ve odun gibi geleneksel yakıtlara alternatif olarak kullanıma sunulmuştu. Bir yıl sonra Küresel Çevre Fonu (GEF) desteğiyle projenin kapsamı genişletilerek 20 hanede güneş ocakları ve kurutma makineleri aktif olarak kullanılmaya başlanmıştı. Bu yenilikçi teknoloji, köy halkına yemek pişirme maliyetlerini düşürmenin yanı sıra, meyve ve sebze kurutarak ek gelir elde etme imkânı sağlasa da uzun ömürlü olmadı.


Muhtarlık yaptığı dönemde kuruluşuna öncülük ettiği Şahmuratlı Köyü Kerkenesi Tanıtma, Güzelleştirme, Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği başkanlığını da yapan Osman Muratdağı, güneş enerjisiyle çalışan ocaklardan 20 tanesini köy halkına dağıttıklarını, 6 güneş ocağını ise dernek binası ve Kerkenes Kazı Evi bahçesine kurup, kullandıklarını bildirdi. Köyün Pteria Antik Kenti kalıntılarının bulunduğu Kerkenes Dağı’nın eteklerinde yer aldığını kaydeden Muratdağı, antik kenti gezmek için gelenlere, dernek olarak güneş ocaklarında pişirilen yemeklerden ikram ettiklerini, çevre dostu ocakların artık kullanılamaz olması nedeniyle üzgün olduğunu söyledi.



"Odun, kömür ve tüpsüz yemek pişiriyorlardı"


Şahmuratlı Köyü eski muhtarlarından Osman Muratdağı, çevre dostu güneş ocaklarının son durumu hakkında şunları söyledi: "Köyümüze güneş enerjisiyle çalışan, ’televizyon anteni’ diyorlar, öyle bir kelimeyle kullanılan güneş enerjisiyle ocaklar yaptık. Yemek pişirdik, su kaynattık, derken projemizi yaptık. Proje 1997 yılında yaptık ama bu daha fazla ilerlemedi, beş yıl gibi bir süre oldu. Ben muhtarlığı bıraktıktan sonra, derneği bıraktıktan sonra bu tamamen kayboldu gitti. Evlere de dağıttık, 20 tane anten getirttirdik güneş enerjili ocaklardan örnek olarak kişilere dağıttık. Kişiler bunu bir müddet kullandıktan sonra tekrar toplayıp iade ettik, elektrik kurumuna. Her türlü yemek yapıyoruz. Reçel yapıyorduk. Pekmezlerimizi kaynatıyorduk. Yani aklımıza gelen ateş ile yapılan ne varsa onu da yapıyorduk. Bir odunu koyduğumuz zaman üç saniyede yakıyordu, o kadar enerjisi vardı. Her şeyi yapıyorduk biz burada. Erişte yapıyorduk, makarna yapıyorduk. Kayısı kurusu yapıyorduk. Erik kurusu yapıyorduk. Yani köydeki olan mamullerin tamamını kurutma yapıyorduk, paketleyip pazarlıyorduk, köylü ayrıca gelir elde ediyordu. Aşağı yukarı 10 yıldır kullanılmıyor. Artık tamamen tahrip oldu, bitti, kapandı gitti. Tekrar keşke bir gündeme gelse, bu çok büyük bir katkı oluyor. Güneşten alıyoruz enerjiyi biz. Odundan, kömürden veyahut da tüpten yararlanmadan direkt güneşten alıyoruz enerjiyi."



BM destekli güneş ocakları çürüdü

Bunlar Da İlginizi Çekebilir
Hatay Depremin yıkamadığı tarihi köprü restorasyon çalışmalarının ardından yaya geçişine açıldı Hatay’da depremde yıkılmayarak ayakta kalan ve çevresindeki köprülerin zarar görmesi üzerine insanların ulaşımını sağlayan tarihi Tahtaköprü, restorasyonu tamamlanarak yaya kullanıma açıldı. Trafiğe kapanan Tahtaköprü, fotoğraf çektirmek ve balık tutmak için vatandaşların uğrak yeri oluyor. Kahramanmaraş merkezli depremlerde Hatay’da tarihi yapılarda zarar görmüştü. Antakya ve Reyhanlı ilçelerini birbirine bağlayan karayolunun Demirköprü Mahallesi mevkiinde de 4 metreyi bulan kırılmalar meydana gelmişti. Fay hattının yerle bir ettiği yol ve köprü de çalışmalar asrın felaketinin 3. gününde başlamıştı. Depremde anayoldaki köprünün yerle bir olmasının ardından araç geçişleri, mahallenin iç kısmında olan ve 110 metre uzunluğa sahip tarihi Tahtaköprü üzerinden sağlandı. Anayoldaki birinci köprünün tadilatı tamamlandığında, tarihi Tahtaköprünün zaman kaybetmeden tadilatına başlandı. Depremden ve ağır tonajlı araçların geçişinden zarar gören Tahtaköprü, restorasyonu yapıldıktan sonra araç trafiğine kapandı. Milattan önce yapılan ve Roma dönemine ait olduğu düşünülen Tahtaköprü’ye insanlar; fotoğraf çektirmeye, gezmeye ve balık tutmaya geliyor. "Tahtaköprü, hem depremde hem de ağır tonajlı araç geçişinden dolayı zarar gördü" Depremde ve araçların geçişinden zarar gören Tahtaköprü’nün restorasyonunun tamamladığını ifade eden Muhtar Hüseyin Şahan, "Milattan önce yapılan ve tarihi geçmişi çok büyük bir köprü. Bizim için tarihten de öte emektar köprümüzdür. Ana yoldaki E5 karayolundaki köprümüz depremde yerle bir olmuştu. O köprüde 4 ve 5 metre yarıklar oluştu. Deprem zamanında bütün araçların geçişi bu köprüden sağlanmıştı. Tahtaköprü, hem depremde hem de ağır tonajlı araç geçişinden dolayı köprü zarar gördü. Anayoldaki köprümüz açıldığı gün burası da yerle bir olmuştu ve hemen tadilatına başlandı. Karayolları hızlı bir şekilde kartpostallık bir görüntü oluşturdu. İnsanlarımız gelip burada balıklarını tutuyor ve gelip fotoğraf çekiyorlar. Eşi ve kızıyla köprüden geçiyorlar" dedi. Yeni restorasyonla birlikte köprünün güzel bir görünüme kavuştuğunu ifade eden İsa Aydın, Reyhanlı’ya giderken bu güzel manzarayı görmek için buraya geldiklerini ifade ederek "Buradan karşıya geçiyoruz ve fotoğraflar çekiyoruz. Köprü depremden sonra zarar gördü ve tadilatı yapıldı. Tadilatı bittikten sonra güzel bir köprü oldu. Herkesin gelip görmesini isteriz. Araçların önceden buradan geçiyordu. Ben de daha önceden gelip buradan çok geçtim. Depremden sonra buraya gelip geçmek istedim ama yıkıldığı için geçemedik. Şimdi geldiğimizde trafiğe kapandı ve sadece insanlar geçiyor. Trafiğe kapılması güzel oldu. Ana yoldaki Demirköprü depremde yeraltında patlama oldu yıkıldı. Burasıda yapıldı, ortaya güzel bir yapı çıktı " ifadelerini kullandı.
Çankırı Çankırı’da 13 milyon TL’lik yatırımla üç büyük proje hayata geçirilecek Çankırı’da, Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı’nın 13 milyon 515 bin TL’lik desteği ile hayata geçirilecek olan üç proje için sözleşme imzalandı. Sosyal Gelişmeyi Destekleme Programı (SOGEP) çerçevesinde, Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı (KUZKA) destekli, toplam bütçesi 13 milyon 515 bin TL olan üç proje için sözleşme imzalandı. Çankırı Belediyesi Sosyal Tesisi’nde düzenlenen törende Vali Mustafa Fırat Taşolar başkanlığında "Çankırı İlçelerinde Süt Toplama Projesi", "Çansüt Süt Ürünleri Tesisi Kapasite Artırımı" ve "Çankırı Anadolu’dakiler Kilim Evi ve Atölyesi" projelerinin sözleşmeleri, KUZKA Genel Sekreteri Dr. Serkan Genç ile proje sahibi kurum yetkililerince imza altına alındı. Çankırı’da SOGEP çerçevesinde hayata geçirilecek projelerin hayırlı olmasını dileyen KUZKA Genel Sekreteri Dr. Serkan Genç, "Üreticilerin ürettikleri ürünlerin değer fiyatına satılması noktasında kıymetli olacak ve belki de daha fazla bu ürünlerden üreterek gelir elde etmeleri amaçlıyoruz" dedi. "Projelerimizi hızlı bir şekilde hayata geçireceğimize inanıyorum" Hayata geçirilecek proje ile üreticilerin gelir elde edeceğini söyleyen KUZKA Genel Sekreteri Dr. Serkan Genç, "Projelerimizi hızlı bir şekilde hayata geçireceğimize inanıyorum. Bu projelerimiz, bir taraftan üretimi arttırırken, bir taraftan da, özellikle kırsal kesimlerde yaşayan dezavantajlı kişiler açısından da kıymetli olduğunu değerlendiriyoruz. Üreticilerin ürettikleri ürünlerin değer fiyatına satılması noktasında kıymetli olacak ve belki de daha fazla bu ürünlerden üreterek gelir elde etmeleri amaçlıyoruz. Bu anlamda da 3 projenin de ilimiz adına hayırlı olmasını temenni ediyorum" diye konuştu. "Bu projelerin hepsi Çankırı’ya katma değer sağlayacak" Projelerin şehre katma değer sağlayacağını belirten Vali Taşolar da, "Bu projeler, öylesine yapılmış bir proje değil. Gerçekten anlamı, önemi ve Çankırı’ya katma değer sağlayacak projeler. Bu projelerin hepsi Çankırı’ya katma değer sağlayacak. Günlük hayatta da bu projelerin bize yansımalarını net bir şekilde göreceğiz. Emeği geçen herkese teşekkür ederim" şeklinde konuştu. "Günlük yaklaşık 3 ton süt işleyebileceğiz" Proje sayesinde günde yaklaşık 3 ton süt işleneceğini söyleyen Çankırı Belediye Başkanı İsmail Hakkı Esen, "Bu projeler, Çankırı için önemli. Projemizden bir tanesi, tarihi kilimlerimizi sergileyebileceğimiz ve bunları gelecek kuşaklara aktarabileceğimiz eser ortaya Çıkacak inşallah. Daha önce yine KUZKA’nın desteği ile belediyemiz adına süt üretim tesisi kurmuştuk, ilave olarak bir destek ile depolama alanı ve soğuk hava deposu desteği de aldık. Günlük yaklaşık 3 ton süt işleyebileceğiz. Bunlar, üreticilerimize örnek olabilecek projeler" ifadelerini kullandı. Çankırı’nın unutulmaya yüz tutmuş kültürü yeniden canlanıyor Çankırı Belediyesi tarafından hazırlanan, 2 milyon 925 bin TL bütçeli "Çankırı Anadoludakiler Kilim Evi ve Atölyesi" projesi, SOGEP-Anadolu’dakiler çerçevesinde KUZKA desteğiyle hayata geçiriliyor. Bu proje sayesinde, geleneksel yöntemlerle Çankırı Kilimi yeniden üretilecek ve dezavantajlı kadınlara istihdam imkanı sunulacak. 2024 yılında, Sayın Emine Erdoğan hanımefendi himayeleri ve katılımıyla tanıtılan Anadolu’dakiler Programı kapsamında, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır tarafından SOGEP Anadolu’dakiler çağrısı ilan edildi. Proje çerçevesinde, kilimlerin sergileneceği, atölye ve satış amaçlı kullanılacak bir ‘Çankırı Kilimi Sergi Evi’ kurulması hedefleniyor. Turizme de hizmet edecek olan bu mekânda, geleneksel yöntemlerle Çankırı kilimi yeniden üretilecek. Ayrıca, Çankırı’ya özgü geleneksel kilim motiflerinin işlendiği 7 farklı ürün üretilecek. Üretim sonrası elde edilecek kumaş ve ip artıkları geri dönüştürülerek, atölyede üretilecek oyuncak bebeklerin içinde dolgu malzemesi olarak kullanılacak ve böylece ekonomiye kazandırılacak. Geleneksel kilim dokumacılığını geleceğe taşımak amacıyla, 20 kadına iki ayrı mesleki eğitim verilecek. Eğitimlerin ardından, dezavantajlı konumda bulunan 2 kadına iş imkanı sağlanacak. Süt toplama projesi ile kırsal kalkınmaya destek 2024 yılında SOGEP kapsamında desteklenecek önemli projelerden biri olan "Çankırı İlçelerinde Süt Toplama Projesi", Çankırı İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Çankırı İl Özel İdaresi ve Çankırı İli Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği iş birliğiyle hayata geçirilecek. Toplam bütçesi 7 milyon 350 bin TL olarak belirlenen proje kapsamında, Ilgaz ve Kurşunlu ilçelerindeki 11 köye süt toplama tankları kurulacak. Böylece süt hayvancılığının geliştirilmesi sağlanırken, kırsal bölgelerdeki üreticilerin satış ve pazarlama sorunları da ortadan kaldırılacak. Çankırı’da süt üretimi güçlenecek SOGEP kapsamında desteklenecek proje ise, Çankırı Belediyesi’nin toplam bütçesi 3 milyon 240 bin TL olan "Çansüt Süt Ürünleri Tesisi Kapasite Artırımı" na sağlanacak destekle, 2022 yılında SOGEP çerçevesinde Çankırı’ya kazandırılan Çansüt Tesisi’nin teknolojik altyapısı güçlendirilerek katma değerli süt ürünleri üretim kapasitesinin artırılması hedefleniyor. Destek kapsamında tesisin kapasitesinin artırılması amacıyla makine ekipman parkına yüksek kapasiteli makinaların tedarik edilmesi, soğuk hava deposunun kurulması ve kurumsal yönetim ile e-ticaret danışmanlığı hizmetleri sağlanacak. Böylelikle tesiste günlük süt işleme kapasitesi 6 bin litreye yükseltilerek, daha steril ortamda Çankırı Küpecik Peyniri, beyaz peynir, çeçil peynir, kasar peyniri, lor peyniri, tereyağı ve yoğurt olmak üzere 7 çeşit ürün üretilebilecektir. Tesiste üretim faaliyetlerinde yeni istihdam ve işgücü sağlanması amacıyla da Çankırı Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi üyesi 7 kadın görev alacak.
Hatay Depremin yıkamadığı tarihi köprü restorasyon çalışmalarının ardından yaya geçişine açıldı Hatay’da depremde yıkılmayarak ayakta kalan ve çevresindeki köprülerin zarar görmesi üzerine insanların ulaşımını sağlayan tarihi Tahtaköprü, restorasyonu tamamlanarak yaya kullanıma açıldı. Trafiğe kapanan Tahtaköprü, fotoğraf çektirmek ve balık tutmak için vatandaşların uğrak yeri oluyor. Kahramanmaraş merkezli depremlerde Hatay’da tarihi yapılarda zarar görmüştü. Antakya ve Reyhanlı ilçelerini birbirine bağlayan karayolunun Demirköprü Mahallesi mevkiinde de 4 metreyi bulan kırılmalar meydana gelmişti. Fay hattının yerle bir ettiği yol ve köprü de çalışmalar asrın felaketinin 3. gününde başlamıştı. Depremde anayoldaki köprünün yerle bir olmasının ardından araç geçişleri, mahallenin iç kısmında olan ve 110 metre uzunluğa sahip tarihi Tahtaköprü üzerinden sağlandı. Anayoldaki birinci köprünün tadilatı tamamlandığında, tarihi Tahtaköprünün zaman kaybetmeden tadilatına başlandı. Depremden ve ağır tonajlı araçların geçişinden zarar gören Tahtaköprü, restorasyonu yapıldıktan sonra araç trafiğine kapandı. Milattan önce yapılan ve Roma dönemine ait olduğu düşünülen Tahtaköprü’ye insanlar; fotoğraf çektirmeye, gezmeye ve balık tutmaya geliyor. "Tahtaköprü, hem depremde hem de ağır tonajlı araç geçişinden dolayı zarar gördü" Depremde ve araçların geçişinden zarar gören Tahtaköprü’nün restorasyonunun tamamladığını ifade eden Muhtar Hüseyin Şahan, "Milattan önce yapılan ve tarihi geçmişi çok büyük bir köprü. Bizim için tarihten de öte emektar köprümüzdür. Ana yoldaki E5 karayolundaki köprümüz depremde yerle bir olmuştu. O köprüde 4 ve 5 metre yarıklar oluştu. Deprem zamanında bütün araçların geçişi bu köprüden sağlanmıştı. Tahtaköprü, hem depremde hem de ağır tonajlı araç geçişinden dolayı köprü zarar gördü. Anayoldaki köprümüz açıldığı gün burası da yerle bir olmuştu ve hemen tadilatına başlandı. Karayolları hızlı bir şekilde kartpostallık bir görüntü oluşturdu. İnsanlarımız gelip burada balıklarını tutuyor ve gelip fotoğraf çekiyorlar. Eşi ve kızıyla köprüden geçiyorlar" dedi. Yeni restorasyonla birlikte köprünün güzel bir görünüme kavuştuğunu ifade eden İsa Aydın, Reyhanlı’ya giderken bu güzel manzarayı görmek için buraya geldiklerini ifade ederek "Buradan karşıya geçiyoruz ve fotoğraflar çekiyoruz. Köprü depremden sonra zarar gördü ve tadilatı yapıldı. Tadilatı bittikten sonra güzel bir köprü oldu. Herkesin gelip görmesini isteriz. Araçların önceden buradan geçiyordu. Ben de daha önceden gelip buradan çok geçtim. Depremden sonra buraya gelip geçmek istedim ama yıkıldığı için geçemedik. Şimdi geldiğimizde trafiğe kapandı ve sadece insanlar geçiyor. Trafiğe kapılması güzel oldu. Ana yoldaki Demirköprü depremde yeraltında patlama oldu yıkıldı. Burasıda yapıldı, ortaya güzel bir yapı çıktı " ifadelerini kullandı. (RMZ-VK-