Aksaray, Konya ve Ankara sınırlarında yer alan ve Van Gölü’nden sonra Türkiye’nin en büyük 2. gölü olan Tuz Gölü kırmızı alarm veriyor. İklim değişikliği, tarım arazilerinin vahşi sulaması, bölgedeki 200 bin civarındaki su kuyusu bulunmasıyla birlikte yağmur ve kar yağışlarının da az olması Tuz Gölü’nü hızla küçültmeye devam ediyor. 90 yılda yüzde 85 oranında küçüldüğü tespit edilen Tuz Gölü’nde suların çekilmesiyle ortaya tuz kütleleri çıktı. Tuz kütleleri göldeki çekilme seviyesini gözler önüne sererken, uzmanlar küçülmenin devam ettiğine vurgu yaparak önlem alınması gerektiğini söyledi.
"1915’te 2 bin 164 kilometrelik alan 2005’te 926 kilometre kare olarak tespit edildi"
Konuyla ilgili yaptığı araştırmalar çerçevesinde açıklama yapan Jeoloji Mühendisleri Odası Aksaray İl Temsilcisi Tayfun Aydın, "Tuz Gölü 7 bin 200 kilometrekare alanıyla Van Gölü’nden sonra Türkiye’nin ikinci büyük gölüdür. Gölün su yüzeyleri alanıyla ilgili olarak ilk çalışma 1915 yılında askeri haritalar ile yapılmış ve 2 bin 164 kilometre kare olarak tespit edilmiştir. 1987 yılında uzay fotoğraflarından yapılan çalışma sonucunda bu alan 926 kilometre kare alana küçüldüğü belirlenmiştir. Ardından 2005 yılında Aksaray Üniversitesi ve bilim insanlarının yaptığı çalışmalar sonucunda bu alan 326 kilometre kareye küçülmüştür. Dolayısıyla 90 yılda yüzde 85 oranında gölde bir küçülme olmuştur ve hala kar ve yağmur yağışlarının olmamasından dolayı Tuz Gölü küçülmeye devam ediyor" dedi.
15 bini kaçak 5 bini ruhsatlı 20 bin su kuyusu var
Tayfun Aydın, iklim değişikliği, yağmur ve kar yağışının olmamasıyla birlikte önemli bazı etkenler olduğunu belirterek, "Sulak alanların azalması ve bitme noktasına gelmesinin ana sebebi iklim değişikliği ve kuraklıktır. Tuz Gölü’nü besleyen Peçenek Suyu, İnsuyu ve Uluırmak gibi akarsular artık yağmur ve kar suları olmadığı için burayı besleyemez hale geldi. Aksaray Eskil ve Tuz Gölü Türkiye’nin en az yağış alan yeridir. Metrekareye 324 kilogram yağış düşmektedir. Oysaki Türkiye ortalaması metrekareye 574 kilogramdır. Dolayısı ile bölgemiz en az yağış alan yerlerden birisidir. İklim değişikliği ve bilinçsiz tarım bu Tuz Gölü’nün bitme noktasına gelmesine neden olmuştur. Çünkü Eskil ve çevresinde 15 bini kaçak 5 bini ruhsatlı 20 bin civarında kuyu bulunmaktadır. Eskiden ilk su seviyeleri 1,5 metrede çıkar, kuyu derinliği 80 metreye kadar inerdi. Günümüzde ilk su seviyesi 80 metreye inerken kuyu derinlikleri ise 300 metreye kadar inmiştir. Aksaray yöresinde çok su isteyen ürünler ekiliyor. Mısır ve yonca gibi ürünler ekiliyor. Dolayısı ile mısır ve yoncadan vazgeçip onun yerine arpa gibi ürünler ekilmeli, bunlara destek verilmeli. Suyu korumalıyız, Tuz Gölü’nü korumalıyız. Tuz Gölü’nü korumanın birinci yolu şu andaki mevcut suları idareli kullanmak, tasarruflu kullanmaktır" diye konuştu.
Yasin Can
