Yaz aylarının vazgeçilmezi karpuzu nasıl sağlıklı tüketebileceğimize dikkat çeken Diyetisyen Pınar Doğan, "Karpuzu dilimlenmiş olarak yemek, en yaygın tüketim şeklidir. Özellikle yaz aylarında serinletici bir atıştırmalık olarak tercih edilir. Taze karpuz dilimlerinin yanında karpuz salatası da oldukça popülerdir. Beyaz peynir ve zeytinyağı ile hazırlanan bu salata, hem hafif hem de sağlıklı bir seçenektir" dedi.
Medical Park Ankara Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü’nden Diyetisyen Pınar Doğan, karpuzun faydaları hakkında açıklamalarda bulundu.
Karpuzda bulunan besin değerlerinden bahseden Doğan, "Karpuz, magnezyum, potasyum, A ve C vitaminleri de dâhil olmak üzere çeşitli besin maddeleri barındıran bir meyvedir. Aynı zamanda en çok su içeren ve kalorisi düşük besinler arasında yer alır. Karpuz, A vitamini sayesinde göz ve cilt sağlığını destekler, kan basıncını dengeler. Özellikle içerisinde yer alan karotenoidler damarların sertleşmesi, kan pıhtıları, felç ve kalp krizi riskini azaltarak kalp sağlığını korur" diye konuştu.
"Karpuz tüketimi kas ağrılarını azaltır"
Karpuzun faydalarına değinen Doğan, "Günlük C vitamini ihtiyacının yüzde 16’sını karşılar. Dehidrasyonu ve damar sertleşmesini önler. Oksitatif stresi azaltarak kalbi korur. Sindirimi düzenleyip, kabızlığı ve hazımsızlığa iyi gelir. Kan basıncını düzenlemeye ve tansiyonu kontrol altına almaya yardım eder. Diyabet, obezite ve kanser gibi kronik hastalıkların riskini azaltır. Vücutta yağ birikimini engeller. Saç hücrelerini destekler. İçerdiği kolin sayesinde hafızayı güçlendirir. Karpuz tüketimi kas ağrılarını azaltır. Diüretiktir, doğal bir idrar söktürücüdür. Güçlü bir antioksidan olan likopen içerir. Kolajen üretimini artırır, cildi nemlendirir" şeklinde konuştu.
"Susuzluğu giderebilir"
Yüzde 92’si su olan karpuzun tüketildiği zaman susuzluğu giderebileceğini dile getiren Dyt. Doğan, "Su sağladığından vücut direncinin korunmasını sağlayarak bağışıklık sistemini destekler. Karpuz, su oranı çok yüksek bir meyve olduğundan diüretik özelliği bulunur, yani sık sık idrara çıkarır. Bu yüzden ödem problemi yaşayanlar için yaz aylarında ilaç gibi bir besindir. Yüksek su oranı sayesinde vücudu nemli tutmasını sağlar. Su ve elektrolit dengesini destekleyen yapısı, sıcak havalarda sıvı kaybını önler ve vücudu ferahlatır" dedi.
En sağlıklı şekilde karpuzun nasıl tüketilmesi gerektiğinden bahseden Dyt. Doğan, "Karpuz, taze ve ferahlatıcı tadıyla farklı şekillerde tüketilebilen bir meyvedir. Dilimlenmiş olarak yemek, en yaygın tüketim şeklidir ve özellikle yaz aylarında serinletici bir atıştırmalık olarak tercih edilir. Taze karpuz dilimlerinin yanında karpuz salatası da oldukça popülerdir. Beyaz peynir ve zeytinyağı ile hazırlanan bu salata, hem hafif hem de sağlıklı bir seçenektir. Evde hazırlanan karpuz püresiyle yapılan dondurma ise tatlı ihtiyacını sağlıklı bir şekilde karşılayabilir. Spordan hemen sonra karpuz ve karpuz suyu tüketilmesi kas ağrısını azaltmaya yardımcı olur, kasları güçlendirir, egzersiz sonrası toparlanma sürecini hızlandırır. Hızlı kas toparlanması için spordan hemen sonra 1 bardak karpuz suyu içilebilir" açıklamasında bulundu.
"Karpuz çekirdeği kan basıncına iyi gelebilir"
Karpuzu çekirdeği ile tüketmenin de faydalı olabileceğine dikkat çeken Dyt. Doğan, "Karpuz çekirdeği, içinde bulunan ‘cucurbocitrin’ adlı madde ile kan basıncını düşürmek ve böbrek fonksiyonlarının düzenlenmesi gibi birçok fayda sağlar. Her gün 1 avuç karpuz çekirdeği tüketmek yeterlidir. Çekirdeği çiğnemek veya doğrudan yutmak fark etmez. Çiğ olarak tadını sevmeyenler fırında kavurarak da tüketebilir. Karpuz çekirdeğinin tüketirken miktarın aşırıya kaçılmadan tüketilmesi gerekir, bu yüzden özellikle diyabet hastalarının dikkatli tüketmesi önerilir.
"Hamilelik sürecinde karpuz kabuğu tüketmek mide yanmasına iyi gelir"
Karpuz kabuğunun içerisinde yer alan lif içeriğinin bağırsak sistemine katkı sağlayabildiğini söyleyen Dyt. Doğan, "Aynı zamanda karpuz kabuğunun içinde lif bulunması kişilere uzun süre tokluk hissi de sağlar. Karpuz kabuğunda yer alan vitamin ve mineraller uyku rutinini düzene sokarak geceleri huzurlu bir uyku deneyimi yaşamanızı sağlar. Özellikle kalp ve damar sağlığını korumada etkili bir aminoasit olan sitrülin içerir. Sitrülin, kan basıncını ve LDL kolesterolü düşürmeye yardımcı olabilir. Karpuz kabuğunun hamile kadınlar için de faydaları mevcuttur. Hamilelik süreci boyunca karpuz kabuğu tüketmek özellikle bu dönemde yaşanan mide yanması probleminin önüne geçer. Karpuz kabuğu özellikle erkeklerde görülen prostat kanserini önlemeye yardım eder" dedi.
"Karpuz tüketimi günde 300 gramla sınırlandırılmalıdır"
Karpuzun günlük tüketiminin ne kadar olması gerektiğinden bahseden Dyt. Doğan, "Karpuz tüketimi günde 2 porsiyon (300 gram) ile sınırlandırılmaya çalışılmalıdır. Fazlası karın ağrısına, şişkinliğe, gaza, kan şekeri düzeylerinde ani artışa, nadir durumlarda cildin turuncu renk almasına ve kilo artışına neden olabilir. Karpuz ana öğün yerine ara öğünlerde tüketilmelidir" ifadelerini kullandı.
"Diyabet hastaları dengeli tercih etmelidir"
Diyabet hastalarının karpuzu dikkatli tüketmelerini öneren Dyt. Doğan, "Diyabet hastalarının, şeker oranı ve glisemik indeksi yüksek bir meyve olan karpuzu tüketirken dikkatli olmaları önerilmektedir. Gebelik diyabeti olan kadınlar ise şeker oranı ve glisemik indeksi yüksek olan karpuzu büyük porsiyonlar halinde tüketmekten kaçınmalıdır" dedi.
"Fazla tüketilmemeli"
Aşırı karpuz tüketiminin farklı sağlık sorunlarına yol açabileceğini belirten Dyt. Doğan, "Karpuzun aşırı tüketimi kan şekeri seviyelerinin hızlıca yükselmesine neden olabileceğinden diyabet hastalarının çok dikkatli olması gereklidir. Aşırı miktarda karpuz tüketimi likopenemi adı verilen geçici bir cilt rahatsızlığına yol açabilir. Karpuz tam bir potasyum deposudur ancak fazla alımı bazı kişilerde kalp fonksiyonlarını etkileyebilir, düzensiz kalp atışı veya zayıf nabız gibi sorunlara yol açabilir. Karpuz, yüksek su içeriği nedeniyle nemlendiricidir, ancak elektrolitleri (sodyum, potasyum ve magnezyum gibi) dengelemeden aşırı miktarda tüketilmesi potansiyel olarak elektrolit dengesizliklerine yol açabilir. Karpuz potasyum açısından oldukça zengin bir meyve olduğu için, aşırı tüketimi kronik böbrek hastalığı ve böbrek yetmezliği olan bireylerde sorun oluşturabilir" dedi.
