ABD’de 25 Mart’ta Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza Dairesi (ICE) tarafından Filistin’i desteklediği gerekçesiyle gözaltına alınan Türk doktora öğrencisi Rümeysa Öztürk'ün davası görüldü. Vermont Bölge Mahkemesi’ndeki kefalet duruşmasında Federal Yargıç William Sessions Öztürk’ün tutuklanmasının, ifade özgürlüğünü güvence altına alan Birinci Değişiklik ve usulüne uygun yargılanma hakkını garanti altına alan Beşinci Değişiklik hükümlerini ihlal ettiğini belirterek, "Gözaltında tutulmasının devam etmesi mümkün değil" dedi.
"Sadece düşüncesini ifade etti"
Mahkeme, Öztürk’ün geçen yıl Tufts öğrenci gazetesinde yayımlanan ve İsrail’in Gazze’deki operasyonlarını eleştiren bir köşe yazısına ilişkin ise, bu yazının dışında hiçbir delilin sunulmadığını vurguladı. Yargıç Sessions, "Şiddet çağrısı, suç bağlantısı ya da tehdit yok. Sadece düşüncesini ifade etti. Bu yazının, anayasa tarafından korunan siyasi ifadenin tutuklamanın doğrudan gerekçesi yapılması çok ciddi bir anayasal sorun teşkil ediyor" ifadelerini kullandı. Mahkeme, Öztürk’ün Somerville, Massachusetts’teki evine seyahat kısıtlaması olmadan dönebileceğini belirtti.
Astım krizleri ve sağlık riski öne çıkarıldı
Öztürk’ün avukatları, müvekkillerinin Louisiana’daki ICE gözaltı merkezinde 12 kez astım krizi geçirdiğini ve yeterli tıbbi desteğe ulaşamadığını mahkemeye sundu. Duruşma sırasında Öztürk’ün krizi yeniden tetiklenirken, doktoru da ifade verdi. Avukatları, bu durumun ciddi sağlık risklerine neden olduğunu ve derhal serbest bırakılması gerektiğini vurguladı.
Tufts Üniversitesi ve akademik çevrelerden destek
Tufts Üniversitesi Başkanı Sunil Kumar da mahkemeye sunduğu belgede Öztürk’ü savunarak, "Tutuklanmasını gerektirecek herhangi bir faaliyet içinde bulunduğuna dair elimizde bilgi yok" dedi. Üniversite, Öztürk’e serbest bırakılması halinde barınma desteği sağlayacağını bildirdi.
Federal sistemde yetki karmaşası ve yer değişiklikleri
Öztürk’ün tutukluluğuna ilişkin dava, Massachusetts, Vermont ve Louisiana eyaletleri arasında yetki tartışmalarına neden olmuştu. Yargıç Sessions, Öztürk’ün Vermont’a transfer edilmesi gerektiğine karar verdi. Trump yönetimi karara itiraz etse de, temyiz mahkemesi bu itirazı reddetti.
Dava süreci devam ediyor
Öztürk’ün tutuklamasının anayasal olup olmadığını değerlendirecek ana duruşma 22 Mayıs’ta yapılacak. Bu süreçte Öztürk, serbest bırakılarak davasını dışarıdan takip edebilecek.
"Sonuçlanmamış davalar hakkında yorum yapmıyoruz"
Öte yandan ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan konuya ilişkin yapılan açıklamada, "Genel olarak, devam eden veya sonuçlanmamış davalar hakkında yorum yapmıyoruz" denildi.
Ne olmuştu?
Massachusetts eyaletindeki Tufts Üniversitesi'nde doktora öğrencisi olan Rümeysa Öztürk, 25 Mart'ta yerel saatle 17.15 sıralarında Boston kentinde evinin yakınlarında ABD İç Güvenlik Bakanlığına bağlı Gümrük Muhafaza Dairesi (ICE) ajanları tarafından gözaltına alınmıştı. Fulbright bursu alan ve doktora eğitiminin son yılında olan Öztürk, arkadaşlarıyla iftara gitmek için evinden çıktığı sırada durdurulmuş ve etrafı bir anda yüzleri kapalı 6 sivil ICE görevlisi tarafından sarılmıştı. Öztürk, itirazlarına rağmen yaklaşık 2 dakika sonra kelepçelenerek bir araca bindirilmişti.
ABD İç Güvenlik Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Filistin destekçisi Öztürk'ün "Hamas'ı destekleyen faaliyetlerde bulunduğu" iddia edilmiş, İç Güvenlik Bakanlığı'ndan bir sözcü Öztürk'ün Louisiana eyaletindeki ICE İşlem Merkezi'ne transfer edildiğini söylemişti. Boston Bölge Mahkemesi, ise Öztürk'ün sınır dışı edilmesini geçici olarak durdurmuştu.
Öztürk, Mart 2024'te üniversite gazetesine yazılan ortak bir makalede okulun Filistin destekçisi harekete yönelik tutumunu eleştirmişti. Üniversite'nin "Filistin soykırımını kabul etmesi" istenen yazıda, okul yönetiminin İsrail ile bağlantılarını kesmesini talep edilmişti.
Dilek Kaya
