Çocuklarda ve bebekler D vitamini kullanımına ilişkin detaylar verildi. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Yelda Mumcu, D vitamininin anne karnından itibaren etkilenmeye başlanan bebeklik, çocukluk, ergenlik, hamilelik ve yaşlılık gibi hayatın her döneminde çok önemli olan bir vitamin olduğuna dikkat çekti. Dr. Mumcu, “Özellikle kalsiyum metabolizmasında etkili olup kemiklerin büyümesi gelişmesi ve sağlam olmasını sağlayan bir vitamindir. Ama kalsiyum ve kemik gelişimi dışında vücudun bağışıklık sistemi, kanserden korunma, hormon fonksiyonlarının düzenlenmesi, inflamatuvar fonksiyonlar gibi pek çok sistemi de etkilemektedir. Hatta bir vitaminden çok biyolojik etkileri bit hormon gibidir” dedi.
D Vitamini kaynakları nelerdir?
Dr. Yelda Mumcu D vitaminine ilişkin şu bilgileri verdi: “D vitamini en çok UVB güneş ışınları ile cildimizde sentez edilir. Özellikle Mart ve Ekim ayları arasında güneş ışınlarının dik geldiği saatlerde saat 11-15 arasında günlük 15-20 dakika güneşlenmek yeterli miktarda D vitamini depolamamızı sağlar. Ama ozon tabakasındaki delinmeler ve güneş ışınlarının kanserojen etkileri nedeniyle daha fazla güneş ışınlarına maruz kalmak da tehlikeli olabilmektedir. Beslenme ile aldığımız D vitamini ise daha çok somon, uskumru, sardalye gibi yağlı balıklarda, karaciğer, yumurta sarısı, brokoli ve süt ve süt ürünlerinde vardır.
Vitamin D eksikliği neden olur?
D vitamini eksikliği en sık yetersiz alım ve güneşe az çıkma nedeniyle olur. Ama değişik nedenlerden dolayı da D vitamini eksikliği gelişebilir. Bebekler, ergenler, gebe, emziren anneler ve yaşlılar gibi riskli gruplarda eksiklik daha sıktır.
Çocuklarda Vitamin D eksikliği nedenleri;
Diyet ile yetersiz alım
Güneşe az çıkmak
Koyu tenli olmak
Çok fazla güneş kremi kullanmak
Erken doğan bebekler
Annede yetersiz olması
Obezite
Barsak emilim bozukluğu
İlaç kullanımı (epilepsi ilaçları, kortizon gibi)
D Vitamini eksikliğinin belirtileri nelerdir?
D vitamini eksikliği çocuklarda raştizm (kemiklerde şekil bozukluğu ve yetersiz büyüme), oturma ve yürümede gecikme, gelişme geriliği, kas zayıflığı, bıngıldakta geç kapanma, boyun az uzaması, dişlerin geç çıkması, kafa kemiklerinde yumuşama ve şekil bozuklukları, huzursuzluk, iştahsızlık, kas ağrıları ile hatta kemik kırıklarına bile neden olabilir. Raşitizm (rikets) belirtileri ise özellikle büyüme çağındaki çocuklarda kemik yapılarda meydana gelir. Bacaklarda eğri bacak, çarpık diz, göğüs kafesinde şişkinlik (raşitik rozary), el bileklerinde genişleme, kafa kemiklerinde alının öne doğru çıkıntılı olması gibi belirtiler görülebilir.
D Vitamini düzeyi kaç olmalıdır?
D vitamin düzeyini belirlemek için kanda 25 OH vitamin D düzeyini bakılır. Genellikle < 12 ng/ml değerler eksiklik, 12- 20 ng/ml arası yetersizlik, 20-100 ng/ml normal ve > 100 ng/ml değerler ise D vitamini zehirlenmesi olarak kabul edilir.
Bebek ve çocuklar D Vitamini nasıl kullanmalı?
Yıl içinde yeterli miktarda güneş aldığımız zaman vücudumuzun ihtiyacı olan D vitaminini depolayabiliriz. Ama günümüz koşullarında çocukların kapalı alanlarda daha çok bulunması, giyinme tarzı, hava kirliliği gibi nedenler özellikle riskli gruplarda D vitamini eksikliğine neden olabilir. Bu nedenle özellikle vaktinde doğmuş bebeklerin beslenme şekli nasıl olursa olsun ilk 1 yıl 400U D vitamini, 1-18 yaş arası çocukların ise günlük 600 U D vitamini almaları gerekli ve yararlıdır. Bunun üzerindeki dozlarda D vitamini gerektiğinde mutlaka doktor kontrolünde kullanılmalıdır.
D Vitamini fazlalığında ne olur?
Son yıllarda D vitamini eksikliğinin pek çok hastalığa neden olabileceği gerçeğinin çok fazla gündemde olması nedeniyle D vitamini kullanımında bir artış olmuştur. Ancak doktor kontrolü olmadan bilinçsizce kullanılan D vitamini zehirlenme bile yapabilecek kadar vitamin fazlalığına neden olabilir. D vitamini zehirlenmesi de iştahsızlık, bulantı, kusma, vücuttan su kaybı, kabızlık, kalp ritim bozukluğu, tansiyon yüksekliği ve böbreklerde taş oluşumu gibi sorunlara neden olur. Bu nedenle D vitamini her zaman doktor kontrolünde kullanılması gerekir.
Sonuç olarak D vitamini çocukluk döneminde gerçekten önemli bir vitamindir. Bebek, çocuk ve ergenlerin hem büyümesi hem de bağışıklık sistemi üzerine etkisi oldukça fazladır. Bebeklerin ve çocukların günün belli saatlerinde 15-20 dakika kol ve bacakları açıkta kalacak şekilde (cam arkasından değil) güneşlenmesi en iyi D vitamini kaynağıdır. İlk 1 yıl içinde D vitamini eksikliğinin önlenmesi için 400 Ü, daha sonraki yaşlarda 600 U D vitamini doktorunuzun kontrolünde kullanılması D vitamini eksikliğini önleyecektir.”
