DÜNYA - 25 Şubat 2021 Perşembe 12:41

Beloyarsk NGS'nin BN-800 Reaktörüne ilk kez MOX yakıtı ile yakıt ikmali yapıldı

A
A
A
Beloyarsk NGS'nin BN-800 Reaktörüne ilk kez MOX yakıtı ile yakıt ikmali yapıldı

Beloyarsk NGS'nin BN-800 reaktörüne sahip dördüncü güç ünitesi şebekeye bağlandı. Ünite planlanan bakım işlemlerinin tamamlanmasının ardından elektrik üretimine devam etti. Bu çalışmaları gerçekleştirmek için güç ünitesi 8 Ocak 2021'den itibaren şebekeden çıkarıldı. Yakıt ikmali sırasında reaktör çekirdeğine ilk kez sadece uranyum-plütonyum yakıtı yüklendi.

Beloyarsk NGS'nin BN-800 reaktörüne ilk 18 seri MOX yakıt düzeneği, Ocak 2020'de yüklenmişti. Son yapılan işlemle bunlara 160 yakıt düzeneği daha eklendi. Böylece BN-800 çekirdeği yenilikçi yakıtla üçte bir oranında doldurulmuş oldu. Bundan böyle reaktöre sadece MOX yakıtı yüklenecek.

“Beloyarsk NGS, hedefine bir adım daha yaklaştı”

Beloyarsk Nükleer Santrali Direktörü Ivan Sidorov, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Beloyarsk NGS, bu işlemle nükleer endüstrinin stratejik kalkınmasının konularından biri olan ‘kapalı bir nükleer yakıt döngüsüne dayalı yeni bir teknolojik platformun uygulanması’ hedefine bir adım daha yaklaştı. Bu, MOX yakıtı kullanımının, şu anda kullanılmayan uranyum izotopunun üretime dahil edilmesini mümkün kılacağı; yani nükleer enerjisinin yakıt tabanını 10 kat artıracağı anlamına geliyor. Buna ek olarak, BN-800 reaktörü diğer nükleer santrallerde kullanılmış nükleer yakıtı yeniden kullanabilir ve bu yakıtın içerisindeki uzun ömürlü izotopları ‘yakarak’ radyoaktif atıkları en aza indirebilir. Planlanan tempoyu hesaba katarak, 2022'de tam Beloyarsk NGS’de MOX yakıt yüklü bir çekirdeğe geçebileceğiz” dedi.

Yakıt düzenekleri, Madencilik ve Kimyasal Kombine'de (FGUP GHK, Zheleznogorsk, Krasnoyarsk Bölgesi) üretildi. MOX yakıt peletlerinin üretimi için nükleer enerji için geleneksel olan zenginleştirilmiş uranyumdan farklı olarak güç reaktörlerinde üretilen plütonyum oksit ve tükenmiş uranyum oksit hammaddeler kullanılıyor. (Zenginleştirme üretiminin ikincil "kuyrukları" olarak adlandırılan tükenmiş uranyum hekzaflorür ve bunun deflorinasyonu ile elde ediliyor.)

“Rosatom uzmanları, bu tür yakıtların üretimi için teknolojiler geliştirmeye devam ediyor”

Rosatom’un yakıt şirketi TVEL A.Ş.'nin Bilimsel ve Teknik Faaliyetler ve Kalitesinden Sorumlu Başkan Yardımcısı Alexander Ugryumov da “BN-800 çekirdeğinin MOX yakıtı ile yüklenmesine paralel olarak Rosatom uzmanlarından oluşan endüstri ekibi, Madencilik ve Kimyasal Kombine'de bu tür yakıtların üretimi için teknolojiler geliştirmeye devam ediyor. Özellikle VVER reaktörlerinin ışınlanmış yakıtından çıkarılan ve gelişmiş reaktörlerin ışınlanmış yakıtından elde edilen yüksek fonik plütonyum kullanılarak taze yakıt üretimi konusunda uzmanlaşmıştır. Tüm teknolojik işlemler tamamen otomatiktir ve yakın çevrede personel bulunmadan gerçekleştirilir. 2022 yılında yüklenmesi planlanan yüksek fonik yakıtlı ilk 20 MOKS-yakıt düzeneği üretildi ve kabul edildi. Gelecekte nükleer malzemelerin geri dönüşümü ve nükleer yakıtın yenilenmesi için gelişmiş teknolojiler, ışınlanmış yakıtı depolamak yerine işlemeyi ve üretilen yüksek seviyeli atık miktarını azaltmayı mümkün kılacaktır” ifadelerini kullandı.

MOX yakıtının endüstriyel üretimi 2018 sonunda Madencilik ve Kimyasal Kombine sahasında başladı. Bu benzersiz üretimi başlatmak için aynı zamanda Beloyarsk NGS için MOKS-yakıt düzeneğin tedarikçisi olarak da görev yapan Rosatom, TVEL Yakıt Şirketinin koordinasyonu ve bilimsel liderliği altında geniş bir endüstri işbirliği düzenlendi. Başlangıçta, BN-800 reaktörü piyasaya sürüldüğünde, uranyum yakıtı ile donatılmış bir hibrit çekirdek ile piyasaya sürüldü. Bu hibrit çekirdek, TVEL’in Elektrostal’daki üretim tesisi olan Elemash tarafından üretilen uranyum yakıtı ve Dimitrovgrad’da bulunan Nükleer Reaktörler Bilimsel Araştırma Enstitüsünde üretilen Deneysel MOX yakıt demetleriyle yüklendi.

Ocak ayında, yetkili Amerikan dergisi POWER, Beloyarsk NGS'deki seri MOX yakıtının yüklenmesini küresel enerji sektörünün 2020'deki ana etkinliklerinden biri olarak adlandırdı.

Bunlar Da İlginizi Çekebilir
Hatay Depremde tamamen yıkılan Emek Mahallesi, inşa çalışmalarıyla yeniden ışıl ışıl Hatay’ın Antakya ilçesinde bulunan ve depremde yaşanan yıkımlarla yerle bir olan Emek Mahallesi, enkazın kaldırılmasıyla boş araziye dönmüştü. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın çalışmalarıyla Emek Mahallesi, binalarla doldu ve ışıl ışıl çehreye kavuştu. Kahramanmaraş merkezli depremde en çok yıkımın olduğu Hatay’da binlerce bina yerle bir olurken yaklaşık 25 bin insan hayatını kaybetti. Asrın felaketinin en çok hasara uğrayan ilçesi olan Antakya kent merkezi, depremden sonra enkazın kalkmasıyla bomboş araziye dönmüştü. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı kısa sürede çalışmalara başlamıştı. Depremzede vatandaşların yuvalarına kavuşmaları için gece gündüz emek veren ekiplerin çalışmalarıyla Antakya kent merkezi adeta yeni baştan inşa edildi. Depremden önce gecekondu ve harabe evlerin olduğu Emek Mahallesi’nde; asrın inşasının ardından modern, estetik ve sağlam görünümlü yeni konutlar yapıldı. Depremin ardından enkazın kalkmasıyla çorak araziye dönen mahalle, inşa çalışmalarının ardından afetzede vatandaşlarını bekleyen sıcak yuvalara dönüştü. "Enkazın kalkmasıyla bomboş araziye dönmüştü, devletimiz gücünü burada göstererek evlerimizde ışıklar yanmaya başladı" Depremle birlikte boş araziye dönen mahallesinin yeniden inşa edildiğini söyleyen Emek Mahallesi Muhtarı Celal Sarı, "Cumhuriyet Caddesi üzerindeyiz ve arkamda bulunan yerde Emek Mahallesi. Deprem olduktan sonra bu mahallede hiçbir şey kalmamıştı. Binalarımızın çoğu ağır hasarlı veya yıkılmıştı. Mahallemde de birçok can kaybı da oldu. Mahallemizde birçok yerde sadece ağaçlarımız kalmıştı. Depremden sonra mahallemiz enkazla doluydu ve sonra enkaz kaldırılmıştı. Enkazın kalkmasıyla bomboş araziye dönmüştü. Sadece sağlam kalan ağaçlarımızdı. Devletimizin gücünü burada görülmektedir. Evlerimizin ışıkları yanmaya başladı. Allah da en kısa zamanda mahalle sakinlerimizle birlikte oturmamızı nasip etsin. İnşallah böyle acılarda yaşamayız. Bu mahalleyi deprem dümdüz boş araziye çevirdi. Devletimizin gücü o kadar güzel ki burada yapılan işler anlatmakla bitmez. Sadece görmeleri gerekiyor. Emek Mahallesi’ne gelin bakın neler yapıldığını görün. Sayın Cumhurbaşkanıma teşekkür ederim. Depremden önce burası gecekondu ve harabe evler vardı, şimdi ise her şey yapıldı ve dört dörtlük oldu" ifadelerini kullandı.
Kocaeli YEDEP 2026 proje teklif çağrısı yayımlandı: Başvurular 1-31 ocak tarihleri arasında alınacak Kocaeli’de Yerel Destek Programı kapsamında 2026 Yılı Proje Teklif Çağrısı ilan edildi. Sivil toplumun güçlendirilmesi ve katılımcı yerel yönetim anlayışının yaygınlaştırılmasını hedefleyen program için STK’lara yönelik bilgilendirme ve eğitim süreci başlarken, başvurular 1 Ocak’ta başlayacak ve 31 Ocak’ta sona erecek. Yerel Destek Programı (YEDEP) 2026 çağrısı, önceki yıllarda olduğu gibi kentlilik bilincinin artırılması ve katılımcılığın güçlendirilmesi ana temasıyla hayata geçirilecek. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, Kocaeli Kent Konseyi ve sivil toplum kuruluşlarının iş birliğiyle sürdürülen program kapsamında; gönüllülüğün teşvik edilmesi, toplumsal dayanışmanın güçlendirilmesi, yerel değerlerin korunması ve tanıtılması, sürdürülebilir kalkınma ve kapsayıcılığın desteklenmesi öncelikli alanlar arasında yer alıyor. 2022 yılından bu yana kesintisiz devam eden YEDEP ile kentte daha bilinçli, katma değeri yüksek ve iş birliğine dayalı projelerin hayata geçirilmesi amaçlanıyor. STK’lara yönelik bilgilendirme ve eğitimler düzenlenecek Proje teklif çağrısının ilan edilmesiyle birlikte, Kocaeli genelinde faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşlarına yönelik bilgilendirme ve eğitim toplantıları düzenlenecek. Toplantılarda programın kapsamı, hedefleri ve başvuru süreçleri detaylı şekilde anlatılacak, katılımcılara rehberlik sağlanacak. Eğitimlerin yer ve tarihleri, STK’lara SMS ve e-posta yoluyla duyurulacak. YEDEP 2026 için son başvuru tarihi 31 Ocak 2026 olarak belirlendi. Sivil toplum kuruluşları proje başvurularını, 1 Ocak 2026 tarihinden itibaren online olarak yapabilecek. Kimler başvurabilir? YEDEP 2026’ya başvuracak kuruluşların; kar amacı gütmeyen tüzel kişiliğe sahip STK (dernek, vakıf, federasyon veya konfederasyon) olması, Kocaeli’de faaliyette bulunması, son yıla ait beyannamesini vermiş olması, Sivil Dünya Kocaeli platformuna kayıtlı bulunması gerekiyor. Program kapsamında küçük, orta ve büyük ölçekli olmak üzere üç ayrı destek alanı bulunuyor. Küçük ölçekli projeler için STK’nın 2026 yılı veya öncesinde kurulmuş olması, orta ölçekli projeler için STK’nın 2024 yılı veya öncesinde kurulmuş ve mali, proje ile idari kapasite açısından deneyimli olması, büyük ölçekli projeler için ise STK’nın 2023 yılı veya öncesinde kurulmuş ve yeterli deneyime sahip olması şartı aranıyor.