Her bayram yurt içinden ve yurt dışından gelen binlerce vatandaşın ziyaret ederek dua ettiği Ebul Hasan-ı Harakani Türbesi, bu bayram tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’yi de etkileyen korona virüs (Covid-19) salgınında 81 ilde uygulanan sokağa çıkma kısıtlaması nedeniyle boş kaldı. Kaleiçi Mahallesi’nde bulunan Evliya Camii ve Hasan-ı Harakani Türbesi, Ramazan Bayramı’nın ilk gününde sessizliğe büründü. Selçukluların Anadolu'ya girişini kolaylaştırmak için yola koyulan ve 1033 yılında Kars'taki Yahniler Dağı'nda düşmana karşı savaşırken şehit düşen Ebu-l Hasan El Harakani Hazretleri'nin türbesinin bu Ramazan Bayramı’nda kapıları ilk kez kapalı kaldı.
Hasan-ı Harakani Türbesi, Selçuklulardan önce Anadolu'daki Oğuz beylerinin yapmış olduğu savaşlarda şehit düşen Hasan-ı Harakani'ye aittir. Hasan-ı Harakani'nin mezarı 16. yüzyılda bulunmuş ve Serdar Lala Mustafa Paşa tarafından 1579 yılında türbesi yapılmıştır. Bu türbeden ötürü de yanındaki camiye Evliya Camii ismi verilmiştir. Hasan-ı Harakani Türbesi'nin çevresinde 21 adet mezar bulunmaktadır. Türbe, 3.80x5.80 metre ölçüsünde dikdörtgen planlıdır. Türbenin üzeri kubbe ile örtülü olup, bu kubbe dıştan çinilerle kaplanmıştır. Türbe duvarlarında üç küçük pencere ve bir de giriş kapısı bulunmaktadır. Türbenin giriş kapısı üzerine kitabe yerleştirilmiştir. Ayrıca türbe avlusunun girişinde de 972 (1564) tarihli bir kitabe bulunmaktadır. Selçuklu Sultanı Alparslan, 1071 yılında Malazgirt Savaşı'nı kazanmasından ve Anadolu'nun Türkleşmesini sağlamadan önce Kars'ı fethetmiştir. 1064 yılında Ani'den Kars'a giren ve bu topraklarda Malazgirt Savaşı hazırlıklarını yürüten Alparslan için de yaklaşık 40 yıl öncesinden Ebul Hasan Harakani Hazretleri tarafından zemin hazırlanmıştır. Tam teşekküllü olarak 1579 yılında 3. Murad'ın emriyle Lala Mustafa Paşa tarafından kurulan külliye, çeşitli işgallerde yıkılmıştır. En son 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'ndan (93 Harbi) sonraki Rus hakimiyetinde büyük zarara uğrayan külliye, Cumhuriyetin ilanından sonra onarılmıştır. 1996 yılında Ebul Hasan Harakani Hazretleri adına kurulan derneğin yanı sıra Kültür Bakanlığı, Vakıflar Genel Müdürlüğü, Diyanet İşleri Başkanlığı, Kars Valiliği, Kars Belediyesi, İl Müftlüğü işbirliği ile 1579 yılında kurulan külliye yeniden inşa edilmiştir.
Işık Çapanoğlu
