GÜNDEM - 22 Ekim 2015 Perşembe 12:16

Çetin Altan kimdir?

A
A
A
Çetin Altan kimdir?

Ünlü gazeteci yazar Çetin Altan hayatını kaybetti. 88 yaşında vefat eden ünlü yazarın hayat hikayesi haberimizde...

22 Haziran 1927'de İstanbul'da doğdu. Dedesinin babası Kırım'dan göç eden arabacı Ahmet Kıpçakski, dedesi Tatar Hasan Paşa idi. Babası hukukçu Halit Bey, annesi Nurhayat Hanım'dır. Galatasaray Lisesi'ni, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. 1943-1944'de Çınaraltı, Varlık, İstanbul ve Kaynak'da şiirleri ve düz yazıları çıktı. İlk kitabı Üçüncü Mevki 1946'da yayınlandı. Ulus gazetesinde muhabir olarak başladığı gazeteciliğe Hür Ses'de fıkra yazarlığı ile devam etti. Daha sonra Halkçı, Tan, Akşam, Milliyet, Yeni Ortam, Hürriyet, Güneş gazetelerinde ve Çarşaf dergisinde köşe yazıları yazdı. 1959 yılında Abdi İpekçi'nin teklifi üzerine Peyami Safa'nın (1899 - 1961) yerine Milliyet gazetesinde yazmaya başlamıştır. Daha sonra Devrim, Akşam, Hürriyet, Güneş, Sabah, Milliyet gazetelerinde köşe yazıları yazdı. Dünyanın en çok köşe yazısı yazmış yazarlarındandır.

Çetin Altan 1965-1969 arasında Türkiye İşçi Partisi'nden milletvekilliği yaptı. Önce dokunulmazlığı kaldırılan, sonra da iade edilen ilk milletvekilidir. Yine aynı dönemde, 1968 yılında meclisteki bir konuşması sırasında başlayan tartışma Nazım Hikmet'e kadar sıçramış ve başta o dönemin Adalet Partisi milletvekili Cavit Şadi Pehlivanoğlu ve Hamit Fendoğlu olmak üzere Adalet Partisi milletvekilleri ile karıştığı kavga ile çokça gündeme gelmiştir. Bu dönemdeki anılarını "Ben Milletvekiliyken" adıyla kitaplaştırdı.

1960'lı ve 1970'li yıllardaki köşeyazıları, Taş, Sömürücülerle Savaş, Suçlanan Yazılar, 'Kahrolsun Komünizm' Diye Diye, Onlar Uyanırken, Kopuk Kopuk, Geçip Giderken, Gölgelerin Gölgesi, Şeytanın Aynaları, Bir Yumak İnsan (1978 Türk Dil Kurumu Ödülü), Nar Çekirdekleri adlı kitaplarda toplandı. 9 Mart 1971 darbe teşebbüsünü destekleyen "Devrim" gazetesi mensubu olduğu gerekçesiyle, bu "Millî Demokratik Devrim" darbesi planlarına karşı çıkan zamanın 1. Ordu Komutanı Orgeneral Faik Türün tarafından tutuklanarak sorguya çekildi.

Altan'ın dört romanı vardır: Büyük Gözaltı (1973 Orhan Kemal Ödülü), Bir Avuç Gökyüzü, Viski ve Küçük Bahçe. Dördü de Fransızcaya çevrilen bu eserlerden Büyük Gözaltı İsveçce, Yunanca, Bulgarca ve İspanyolca; Bir Avuç Gökyüzü ise İspanyolca ve Rumence dillerinde yayınlandı. Büyük Gözaltı Fransız liselerinde seçmeli ders kitabı olarak okutuldu.

Yazarın tümü oynanmış oyunlarından basılı olanlar; Çemberler, Mor Defter, Suçlular, Dilekçe ve Tahtaravalli, basılmamış olanlar ise, Beybaba, Yedinci Köpek, Islıkçı ve Telefon Kimin İçin Çalıyor'dur. Kavak Yelleri ve Kasırgalar'da çocukluk anılarını anlatan Altan'ın Aşk Sanat ve Servet ve Atatürk'ün Sosyal Görüşleri adlı iki incelemesi vardır. Rıza Bey'in Polisiye Öyküleri ile Türk yazınında pek az denenmiş olan polisiye türünde eser veren yazar Zurnada Peşrev Olmaz'da mizahi yazılarını topladı. 2027 Yılının Anıları ise onun fütürist bir çalışmasıdır. Çok yönlü bir yazar olan Altan'ın gezi yazıları Al İşte İstanbul ve Bir Uçtan Bir Uca adlarıyla yayınlandı. Tarihinin Saklanan Yüzü ise onun Osmanlı tarihi üzerine yaptığı bir araştırmadır.

Tüm yapıtlarından örneklerin toplandığı "Seçmeler" 1992'de yayımlandı. 1997'de Seçmeler genişletilerek Dünyada Bırakılmış Mektuplar adıyla tekrarlandı. Son 15 yılın günlük gazete yazıları da Şeytanın Gör Dediği kitabıyla okuyucuya ulaştı. Yazar son olarak çocuklar için özel bir yapıtı gerçekleştirdi, Alfabe. Elli yıllık yazı yaşamında yazılarından ötürü pek çok kez mahkemeye verilen Altan hakkında ağır cezada 300'den fazla dava açıldı. 1972 yılında gözaltı süresi 24 saat olmasına karşın 15 gün gözaltında tutuldu. Üç kez tutuklandı, iki kez mahkûm oldu ve iki yıl cezaevinde yattı. Son olarak hakkında 159. Maddeye dayanılarak açılan davada tek celsede beraat etti. Çetin Altan köşe yazılarına Milliyet gazetesinde devam ederken 22 Ekim 2015'de öldü.. Oğulları Ahmet Altan ve Mehmet Altan’dır. Kızı Zeynep Bakan'dır.

Hayat hikâyesi, 1998 yılında eşi Solmaz Kâmuran tarafından İpek Böceği Cinayeti adlı kitapta kaleme alınmıştır.

ESERLERİ 

Roman
Büyük Gözaltı (1972) - 1973 Orhan Kemal Roman Armağanı
Bir Avuç Gökyüzü (1974)
Viski (1975)
Küçük Bahçe (1978)
Rıza Bey'in Polisiye Öyküleri (1985)
Aşk, Sanat ve Servet (1998)

Şiir
Üçüncü Mevki (1946)
Öykü
Dünyada Bırakılmış Mektuplar (1997)
Kalem Bahçelerinden Yedi Hayat (2009)

Oyun
Beybaba (1960-61)
Yedinci Köpek (1964)
Çemberler (1964)
Mor Defter (1965)
Suçlular (1965)
Dilekçe ve Tahtırevalli (1966)
Komisyon (1969)
Islıkçı (1977)
Bütün Tiyatro Eserleri (2001)

Anı
Ben Milletvekili İken (1971)
Bir Yumak İnsan (1977)
Kavak Yelleri ve Kasırgalar (1999)
İyi ki Şu Köyceğiz Var (2001)

Gezi
Bir Uçtan Bir Uca (1965)
Al İşte İstanbul (1981)

Deneme
Atatürk'ün Sosyal Görüşleri (1965)
Öldürülmüş Şehzadeler ve Devrilmiş Padişahlar (1991)
İdam Edilen 44 Vezir-i Azamın Dramı (1991)
Şeytanın Gör Dediği (1997)
Kadın, Işık ve Ateş (1998)
Yeryüzü Tanrıçaları (2000)
Kullar ve Sultanlar (2000)
1,2,3,4,5,6,7,8,9,10 (2001)
Enseyi Karartmayın (2003)
Uçuk (2004)

Mizah
Taş (1964)
Sömürücülerle Savaşı (1965)
Onlar Uyanırken (1967)
Geçip Giderken (1968)
Kopuk Kopuk (1970)
Suçlanan Yazılar (1970)
Kahrolsun Komünizm Diye Diye (1976)
Nar Çekirdekleri (1976)
Zurna’da Peşrev Olmaz (1978)
Gölgelerin Gölgesi (1981)
Şeytan Aynaları (1982)
2027 Yılının Anıları (1985)
Sobe (1999)
Çocuk
Alfabe (2006)

Çeviri
Aptal Kız (1962)

Bunlar Da İlginizi Çekebilir
Malatya Yeşilyurt’ta yılbaşı öncesi denetimler arttı Yeşilyurt Belediyesi Zabıta Müdürlüğü ekipleri, yeni yıl öncesinde vatandaşların sağlıklı ve güvenli koşullarda alışveriş yapabilmesi amacıyla ilçe genelindeki denetimlerini yoğunlaştırdı. Alışveriş hareketliliğinin arttığı bu dönemde marketler, kasaplar, fırınlar, pastaneler ve temel tüketim ürünlerinin satışının yapıldığı işletmelerde kapsamlı kontroller gerçekleştirildi. Ticaret İl Müdürlüğü ekiplerinin yer aldığı denetimlerde, iş yerlerindeki hijyen şartları, raflardaki ürünlerin son kullanma tarihleri, etiket ve kasa fiyatlarının uygunluğu, fiyat listeleri ve etiket görünürlüğü, ürün gramajlarının mevzuata uygunluğu ve depolama, üretim ve satış alanlarının standartlara uyumu titizlikle incelendi. Ekipler, fahiş fiyat uygulamalarına karşı mücadele verirken, aynı zamanda vatandaşların sağlıksız ya da son kullanma tarihi geçmiş ürünlerle karşılaşmaması için aralıksız görev yapıyor. Bu sayede hem tüketici hakları korunuyor hem de işletmelerin fiyat etiketi yönetmeliğine uygun hareket etmesi sağlanıyor. Kurallara uymadığı tespit edilen işletmelere gerekli uyarılar yapılırken, mevzuat hükümlerine aykırı davranan iş yerleri hakkında ise idari işlem uygulandı. Yeşilyurt Belediyesi Zabıta Müdürlüğü yetkilileri, yıl boyunca devam eden denetimlerin yılbaşı öncesi yoğunlaştığı, vatandaşların mağduriyet yaşamaması, sağlıklı ürünlere ulaşması ve ticari hayatın belli bir düzen içerisinde yürütülmesi adına çalışmaların kararlılıkla sürdürüldüğü belirtilerek, "Hemşerilerimizin güvenli alışveriş yapması önceliğimizdir. Yasal yükümlülükleri yerine getirmeyen işletmelere karşı gerekli adımlar atılırken, kurallara uygun çalışan esnaflarımız da desteklenmektedir. Toplum sağlığını önceleyen, tüketiciyi koruyan ve esnafı bilinçlendiren denetimlerimize aralıksız devam edeceğiz" diye konuştular. Yetkililer, zabıta ekiplerinin 7 gün 24 saat esasına göre görev yaptığını vurgulayarak, vatandaşların karşılaştıkları olumsuz durumları da belediyeye bildirmelerini istedi. Böylece ilçe genelinde daha sağlıklı ve adil bir ticaret ortamı sağlanması hedefleniyor.
Isparta Ellerinde beyzbol sopası yüzlerinde kar maskesiyle gece yarısı vatandaşa kabusu yaşattılar Isparta’da gece saatlerinde kar maskeli şahıslar tarafından beyzbol sopalarıyla darbedilen bir vatandaş ağır yaralandı. Olay öncesi şüpheliler tarafından yapılan hazırlıklar ile saldırı anı çevredeki güvenlik kameralarına anbean yansırken, gözaltına alınan 4 şüpheliden 1’i ifadesinin ardından serbest bırakıldı. 1 şüphelinin yakalanması için ise arama çalışmaları sürerken, emniyetteki işlemleri tamamlanan 3 şüpheli adliyeye sevk edildi. Isparta’da 5 Aralık Cuma günü saat 04.10 sıralarında bir tekel iş yeri önünde meydana gelen olayda, Sinan B. isimli kişi, yüzleri kar maskeli ve ellerinde beyzbol sopası bulunan 3 erkek şahıs tarafından darbedildi. Ağır yaralanan Sinan B., olay yerine çağrılan sağlık ekipleri tarafından Şehir Hastanesi’ne kaldırıldı. Saldırı anını böyle anlattı Hastanede tedavisi süren Sinan B. ile yapılan görüşmede, kafa arka kısmında açılma olduğu, sırtında ise çok sayıda darp ve sopa izi bulunduğu, bilincinin açık olduğu ve hayati tehlikesinin bulunmadığı öğrenildi. Sinan B. emniyet ifadesinde, arkadaşı Sinan U. ile bir eğlence mekanından çıktıktan sonra köpeğini tuvalete çıkarmak amacıyla arkadaşının işlettiği iş yerine geldiklerini, bu sırada arkalarından gelen bir araçtan inen 3 kişinin saldırıyı gerçekleştirdiğini söyledi. Saldırı öncesi hazırlık kamerada Cinayet Büro Amirliği ekipleri tarafından yapılan çalışmalar sonucunda saldırıya karıştıkları tespit edilen şüphelilerin Kosat E.Ö., Hüseyin T., Hasan E., Beyza A. ve Muhittin A. olduğu belirlendi. Şüphelilerin olaydan önce bir kafeden çıktıktan sonra araçlarının bagajına sopa koydukları, kıyafetlerini değiştirdikleri ve araç plakalarını söktükleri kamera kayıtlarından anbean tespit edildi. Takip edip iş yeri önünde saldırdılar Şüphelilerin darp edilen Sinan B.’ye ait aracı yaklaşık 25 dakika boyunca takip ettikleri, işletme önünde park halindeki araçtan çıkardıkları Sinan B.’yi kar maskesi takarak tahta sopalarla darbettikten sonra olay yerinden kaçtıkları belirlendi. Yapılan operasyonla Kosat E.Ö., Hüseyin T. ve Hasan E. geçtiğimiz gün yakalanarak gözaltına alındı. Muhittin A. ifadesinin ardından serbest bırakılırken, Beyza A. il dışında olduğu ve yakalanması için çalışmaların sürdüğü öğrenildi. Şüphelilerin ikametlerinde yapılan aramalarda 3 adet bıçak ile 50 adet dolu 9x19 çapında fişek ele geçirildi. Gözaltındaki 3 şüphelinin bugün sabah saatlerinde adliyeye sevk edildi.