Çin'de 2 ay önce göreve gelen Dışişleri Bakanı Qin Gang başkent Pekin'deki meclis toplantısında açıklamalarda bulundu. Çin’in, ABD ve Rusya ile ilişkilerinin yanı sıra, Ukrayna krizindeki ve Tayvan sorunundaki tutumuna dair değerlendirmelerde bulunan Qin, Çin-ABD ilişkileri, Ukrayna sorunu, casus balon krizi ve Asya-Pasifik bölgesindeki durum gibi farklı konularda Washington’a eleştiriler yöneltti.
"Çatışma kaçınılmaz olacak"
Washington’un Çin’e yönelik politikalarını eleştiren Qin, "ABD, frene basmaz ve yanlış yolda ilerlemeyi sürdürürse ilişkileri raydan çıkaracak. Bu durumda bir çatışma ve zıtlaşma olması kaçınılmaz. Bunun feci sonuçlarının sorumluluğunu kim üstlenecek?" ifadelerini kullandı. Washington’un adil ve kurallara uygun bir rekabet yerine, Çin’i baskı altına almaya çalıştığına dikkat çeken Qin, "ABD’nin Çin’e dönük algısı ve görüşleri ciddi şekilde çarpık. ABD, Çin’i kendisi için ana rakip ve en büyük jeopolitik meydan okuma olarak görüyor. Bu, gömleğin ilk düğmesini yanlış iliklemeye benziyor" dedi.
Geçtiğimiz günlerde ABD’nin Çin’e ait bir balonu düşürmesiyle ilgili de konuşan Qin, Washington’un aşırı tepki vererek bir diplomatik kriz oluşturduğunu söylerken, "ABD, balon hadisesinin bir kaza olduğunu ve ulusal güvenlik için tehdit oluşturmadığını kabul etmesine rağmen, uluslararası hukuk ve teamülleri ihlal etti" diye konuştu.
"Çin, iki tarafa da silah sağlamadı"
Çin’in, Ukrayna krizine dair tutumunu da ele alan Bakanı Qin, Pekin’in yakın tarihte Ukrayna krizine siyasi çözüm getirilmesine dair öneriler açıkladığını hatırlattı. Ukrayna krizinde diyalog çağrısını yineleyen Qin, "Görünmez bir el, Ukrayna krizinin sürmesine ve tırmanmasına yol açıyor, krizi belli jeopolitik gündemlere hizmet etmesi için kullanıyor" açıklamasında bulundu. Ukrayna krizinde kritik bir aşamada bulunulduğuna işaret eden Qin, barış müzakerelerinin derhal başlaması ve müzakerelerde tüm tarafların endişelerine saygı gösterilmesi gerektiğini dile getirdi. ABD’nin, Pekin yönetiminin Rusya’ya silah sağlamayı düşündüğü yönündeki iddialarına da tepki gösteren Qin, "Çin, çatışmaların iki tarafına da silah sağlamadı" dedi.
Bakan Qin, ABD’nin Hint Pasifik stratejisini de eleştirerek, NATO’nun Asya-Pasifik versiyonuna ihtiyaç bulunmadığını kaydetti. Söz konusu stratejinin özgürlük, açıklık, bölgesel güvenlik ve refah adı altında küçük gruplar oluşturmayı ve ayrışmaları ilerlettiğini savunan Qin, Ukrayna tarzı bir krizin Asya-Pasifik’te tekrarlanmaması gerektiğini vurguladı.
ABD'ye Tayvan tepkisi
Tayvan meselesinde de Washington’a eleştiriler yönelten Çin Dışişleri Bakanı Qin, "ABD, Ukrayna meselesinde egemenlik ve toprak bütünlüğünden söz ederken, niçin Çin’in Tayvan üzerindeki egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı göstermiyor?" diye konuştu. Temmuz 2021 ila Ocak 2023 tarihlerinde Çin'in Washington Büyükelçisi olarak görev yapan Qin, ABD’nin diğer ülkelerin Rusya’ya silah sağlamasını önlemeye çalışırken, Tayvan’a ise silah verdiğini aktardı.
"Çin-Rusya ilişkileri çatışmacı değildir"
Çin ile Rusya arasındaki ilişkilerin uluslararası boyutta iyi bir örnek teşkil ettiğini savunan Qin, ikili ticarette dolar ve euro kullanımına devam edilip edilmeyeceği ile ilgili ise, "Rusya ile ikili ticarette hangi para birimi etkili ve güvenilir ise onu kullanacağız" dedi. Bakan Qin, dünyada istikrarsızlığın artmasıyla Çin-Rusya ilişkilerinin istikrarlı şekilde geliştirilmesinin de zaruri hale geldiğini belirtti. İki ülke ilişkilerinin, Soğuk Savaş perspektifinden değerlendirilmesinin yanlış olduğuna işaret eden Qin, "Çin-Rusya ilişkileri bağlantısızdır, çatışmacı değildir, üçüncü tarafları hedef almamakta ve üçüncü taraflar için tehdit oluşturmamaktadır" ifadelerini kullandı.
Cenk Özkömür
