İçişleri Bakanlığı, TBMM’nin iradesi ile yasalaşan 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunun uygulanmasının altını çizmek için Valiliklere gönderilen Bakanlığımızın 30 Mart 2020 tarih ve 6051 sayılı Genelgesine ilişkin yapılan değerlendirmeler nedeniyle bir açıklama yapılmasının gerektiğini bildirdi.
Bakanlığın internet sitesinden yaptığı açıklamada, “2860 sayılı Yardım Toplama Kanununda kamu yararına uygun olarak, amaçlarını gerçekleştirmek, muhtaç kişilere yardım sağlamak ve kamu hizmetlerinden bir veya birkaçını gerçekleştirmek ya da destek olmak üzere gerçek kişiler, dernekler, kurumlar, vakıflar, spor kulüpleri, gazete ve dergilerin Kanunu 6’ıncı maddesi gereğince yetkili makamlardan izin almak şartı ile yardım toplayabilecekleri düzenlenmiştir” ifadeleri yer aldı.
Yardım kampanyası kanuna uygun olmalı
Gerçek kişiler, kurumlar, dernek ve vakıfların, bir banka hesabını ilan ederek veya bir makbuz karşılığında para toplayabilmesi için muhakkak bu Kanun hükümlerine uygun hareket etmesi gerektiğinin hatırlatıldığı açıklamada, “Bu kapsamda yardım toplamak için yardım toplanacak yer bir ilin birden fazla ilçesini kapsıyorsa o ilin valisi, yardım toplama faaliyeti birden fazla ili kapsıyorsa yardım toplama faaliyetine girişecek gerçek veya tüzel kişilerin yerleşim yerinin bulunduğu ilin valisinden izin alınması gerekmektedir. Bununla beraber Kanunda izni veren valilik tarafından ilgili valiliklere ve İçişleri Bakanlığına bilgi verileceği hüküm altına alınmıştır. Ayrıca anılan Kanunun 6’ıncı maddesinde Cumhurbaşkanı kararı ile kurumlar, dernek ve vakıfların valiliklerden izin almaksızın yardım toplayabileceği de hüküm altına alınmıştır.
Ancak son günlerde yerel yönetimler başta olmak üzere bazı kurum, vakıf ve derneklerin 2860 sayılı Yardım Toplama Kanununun açık hükümlerine rağmen herhangi bir izin almadan bazı banka hesapları ilan ederek yardım toplama faaliyetine giriştikleri görülmüştür” denildi.
“Belediyeler, görevleri ile sınırlı olmak üzere bağış alabilmektedir”
Bakanlıktan yapılan açıklamada, belediyelerin, 5393 sayılı Belediye Kanunu ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununda kendilerine verilen görevler çerçevesinde şartlı/şartsız bağış yapmak isteyen vatandaşların her işlemi için ayrı ayrı olmak üzere başvurusundan sonra belediyenin görevleri ile sınırlı olmak üzere bağış alabileceklerinin altını çizdi. Ayrıca, şartlı bağışlar için her bir vatandaşın bireysel müracaatından sonra 5393 sayılı Belediye Kanununun 18/g maddesi gereğince belediye meclisinin kararının bağış kabul edebileceğini de belirtilen açıklamada şunlar kaydedildi:
“Yine her bir vatandaşın bireysel başvurusundan sonra 5393 sayılı Belediye Kanununun 38/l maddesi gereğince belediye başkanının onayından sonra şartsız bağışlar alabilmektedirler. Görüleceği üzere Belediye Kanunu ile düzenlenen husus net bir şekilde BAĞIŞTIR ve her bir vatandaşın başvurusu üzerine yetkili organın vereceği kararlar çerçevesinde işlem yapılabilecektir. 2860 sayılı Yardım Toplama Kanununun yardım toplaması hususları ile bir ilişkisi bulunmamaktadır.
Sonuç olarak, bir hesap açılarak ve/veya makbuz karşılığında, başkaca bir idari işlem olmaksızın ilan edilen bir kampanya ile vatandaşlardan para/yardım toplanabilmesi ancak 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu hükümlerinin usul ve esasları çerçevesinde olmaktadır”.
“Doğrudan Cumhurbaşkanlığınca görev verilmesi gerekmektedir”
Yapılacak kampanyalarının, 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu hükümlerinin usul ve esasları çerçevesinde olması için doğrudan Cumhurbaşkanlığınca belli bir kuruma, kişiye, vakıf ve derneğe görev verilmesi veya yetkilendirme yapılması, yardımın kapsamına göre il valisinden izin alınması gerektiğinin belirtildiği açıklamada, “Belirtilen yasal düzenlemelere uyulmadan yapılacak yardım toplama faaliyetleri, 2860 sayılı Yardım Toplama Kanununa açıkça aykırılık teşkil edecektir.
Bu kapsamda Bakanlığımız yapılacak tespitlerde, Yardım Toplama Kanunu hükümlerine aykırı faaliyet yürütenler hakkında ilgili Kanunun 6. maddesinin “İzin alınmadan girişilen yardım toplama faaliyetleri güvenlik kuvvetlerince derhal menedilir ve sorumlular hakkında kovuşturma yapılır.” hükmü çerçevesinde gerekli işlemleri her aykırılıkta yaptığı gibi yapacaktır/yapmaktadır. Bakanlığımızca korunmaya çalışılan hususun 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu hükümleri yani Kanun koyucunun TBMM’nin iradesi ve kamu düzenin tesisidir” ifadeleri yer aldı.
Muhammet Mücahit Dereli
