Denizli’nin Çal ilçesine bağıl Yukarıseyit Mahallesi’nde Kayış Ailesi tarafından yaklaşık atmış yıldan bu yana çoban köpeği besleniyor. İri yapısı güçlü vücuduyla koyun sürülerine dağlarda kurt ve çakal saldırılarından koruyan köpekler yöre halkı tarafından ‘Çökelez Aslan’ı ismiyle biliniyor.
Irkın korunması için üç kuşaktır aile olarak büyük gayret gösterdiklerini anlatan Musa Kayış, köpeğin ismini ilçe sınırları içinde bulunan Çökelez Dağı’ndan aldığına dikkat çekerek, “Bizim bu Ata mesleğimiz. Üniversite mezunuyum ama bu işin içinde doğduğumuz için devam ettiriyorum. Dededen ve babadan gelen bu geleneğimizi zamanla kayboluyor. Herkes şehire göç ediyor ve baktım bende köyler bomboş bizde bu işin en iyisini yapalım dedik. Köpeklerimi en iyi şekilde üretmeye çalışıyoruz. Köpeklerimiz dededen ve babadan bu yana 60 yıldır devam eden aynı gen ve kan. Köpek olmazsa koyun olmaz. Büyük Menderes nehrinden koyunları karşıdan karşıya geçirirler ve çobanın yılda bir gün olan düğünüdür. Aynı günde bizim köpeklerimiz yarışmış oluyor. Bütün bu çobanlar köpekleriyle beraber gelerek güzellik yarışmalarına giriyorlar. Bizde oraya katılarak madalyalarımı aldık. İnşallah en iyi şekilde gelecek nesillere aktaracağız. Genellikle köpekler yılda bir kere doğurur. Yaz aylarına denk getirirse eşlemeyiz. Çünkü sürünün başında bulunarak bekliyorlar ve kurtlardan koruyorlar. Köpekler yıllardır bu bölgeye adapte olmuş. Boz çoban köpeği olarak ta geçer. Bizim bu bölgemizde Çökelez dağının ismi olan Çökelez’in aslanları olarak anılıyor” dedi.
Çobanın en sadık dostu
Dağlarda sayıları artan kurtlardan koyun sürüsünü korumada en büyük görevi bu köpeklerinin üstlendiğini hatırlatan Musa Kayış, “Genellikle sürüye iki dişi bir erkek salıyorum. Dişi kurda dişi köpek, erkek kurda erkek köpek gider. Görev yaşları genellikle 6 -7 ve 8 yaşına kadar ve sonra insanlarda olduğu gibi yaşlanıp emekliye ayrılıyorlar. Bakımları iyi olursa 20 yaşına kadar yaşarlar” ifadelerini kullandı.
Eren Elyesa Polat - Hasan Durna
