Ebeveyn çocuk ilişkisinin kardeşler arasındaki iletişimi etkileyen en önemli faktörlerden biri olduğunu ifade eden İstanbul Esenyurt Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Çocuk Gelişimi Program Başkanı Öğr. Gör. Zeynep Deniz Seven, kardeşler arasındaki şiddetin çocuklar üzerinde fiziksel, duygusal ve psikolojik zararlar meydana getirebildiğini ifade ederek, anne ve babalara uyarılarda bulundu.
“Şiddet olaylarında ebeveynlerin rolü son derece önemli”
Kardeş kavgalarının daha da ileri giderek çocuğun çevresine de taşıyabileceğini söyleyen Seven, “Kardeşler arasında kavgalar ve çatışmalar sık sık yaşanabilmektedir. Kardeş çatışmaları ve kavgaları zaman zaman normal kabul edilse de bu durum aileleri zorlayabilmekte hatta bazen kardeşler arasında şiddete de yol açabilmektedir. Kardeşler arasında şiddet çocuklar üzerinde fiziksel, duygusal ve psikolojik zararlar meydana getirebilir. Ayrıca çocuk şiddeti öğrenerek bunu aile dışındaki çevresine mesela okula taşıyabilir. Kardeşler arasındaki şiddetin farklı nedenleri olabilir fakat kardeşler arası şiddet olaylarında ebeveynlerin rolü son derece önemlidir. Çünkü ebeveynlerin çocuklarına karşı takındıkları yanlış tutumlar, kardeşler arasında şiddeti artırabilir ve hatta başlatan sebep olabilir” dedi.
Kardeş kavgalarına neden olabilecek yanlış ebeveyn tutumları
Ebeveyn ilgisizliği, tutarsız davranışlar sergileme, şiddet içeren davranışlarda bulunma, adaletsiz davranma ve cezalandırmanın çocuğu şiddete iten nedenler olabileceğini ifade eden Seven, anne ve babaların kardeş şiddetine neden olabilecek yanlış tutumlarını şu şeklide sıraladı;
-“Ebeveynlerin çocuklarının sorunlarını çözmede yetersiz kalması ve çocuklarına karşı sağlıklı sınırlar koyamaması çocuklar arasındaki çatışmaları arttırabilir. Ebeveynlerin, çocuklar arasında meydana gelen sorunlarla ilgilenmeyip, göz ardı etmeleri, çocukların daha fazla şiddet eylemi gerçekleştirmelerine neden olabilir. Ebeveyn ilgisizliği durumunda çocukların yaşadıkları çatışmaları uygun olmayan yöntemlerle çözmelerine neden olabilir.
-Ebeveynlerin çocuklarına karşı tutarsız davranışlar sergilemeleri, çocukların bu davranış kalıplarını öğrenmelerine ve birbirlerine karşı nasıl davranmaları gerektiği konusunda kararsız olmalarına neden olabilir. Bu durum şiddet davranışlarına sebebiyet verebilir. Ailelerin çocuklarına karşı tutarlı davranmaları, çocuklarının birbirlerine karşı davranışlarında da tutarlı olmalarını ve olumlu davranışlar geliştirmelerini sağlar.
-Ebeveynlerin, kendileri arasında veya çocuklarının yanında şiddet içeren davranışlar sergilemeleri, çocukların da benzer davranışlarda bulunmalarına neden olabilir. Ebeveynler birbirleri ve çocukları ile şiddet içermeyen iletişim yollarını kullanmalı ve asla şiddeti kabul etmediklerini göstermelidirler.
-Ebeveynler, çocukları arasında adil davranmadıklarında, diğer kardeşler arasında kıskançlık, öfke ve hatta nefrete sebep olabilir. Çocukların adaletsizlik hissi yaşamaları birbirlerine karşı tavırlarını değiştirebilir ve şiddetin oluşmasına neden olabilir. Bu sebeple ebeveynler, çocukları arasında adil davranmalı, her çocuğun ihtiyaçlarına eşit şekilde cevap vermelidir.
-Ebeveynin, çocukları arasında mutlaka bir suçlunun olduğunu düşünerek hareket etmesi, birinin sıkıntısının nedeni olarak diğer çocuğunu görmesi, çocukları ile ilişkilerinde kendi yetersizliğini çocukları arasından seçtiği günah keçisine yüklemesi, eşi ile olan sıkıntılarında çocuklarını suçlu olarak görmesi ya da bu durumda çocukları ile ilgilenmemesi ve çocuklarını cezalandırması, çocuklarına karşı katı disiplin yöntemleri uygulaması, kendi sorumluluklarını çocuklarına yüklemesi gibi durumlar kardeşler arası şiddeti tetikleyen yanlış ebeveyn tutumlarındandır.
“Çocuklarınıza değerli olduklarını hissettirin”
Çocuklar arasındaki şiddeti önleyecek tavsiyelerde de bulunan Seven, “Ebeveynler, bir kardeşin diğerine zarar vermesi durumunda, cezalandırmak yerine, çocukların neden tartıştıklarını anlamaya çalışmalıdır. Cezalandırma, çocukların şiddet davranışlarını gizlemelerine ve daha kötü sonuçlara sebebiyet vermesine neden olabilir. Ebeveyn cezalandırma yerine, olumsuz davranışın sebebini anlamalı ve çocuklarına problemleri konuşarak çözme, empati kurma, çözüm yolları bulma gibi problem çözme becerilerini öğretmelidirler. Ebeveynler, çocuklarına karşı şefkatli olmalı, onlara zaman ayırarak ilgilenmeli, çocuklarının fiziksel ihtiyaçlarının yanı sıra duygusal ihtiyaçlarını da doyurmalı, çocuklarına karşı sevgi ve ilgi göstererek onlara değerli olduklarını ve sevildiklerini hissettirmelidirler ”dedi.
