14 yaşındaki kızı Münevver Uygun’u 2016 yılında lösemi hastalığı nedeniyle kaybeden Hakkı Uygun, yaşadığı sürecin ardından harekete geçerek sosyal medyada ‘Minik Yüreklere Sessiz Kalmayalım’ adlı sayfasında vatandaşları kök hücre bağışında bulunmaya çağırıyor. 1 yıl önce kök hücre bağışında bulunan Uygun, 3 ay önce kendi kök hücresine yüzde 90 uyumlu 18 yaşındaki bir lösemi hastasının bulunması nedeniyle büyük sevinç yaşadı. “Cana can vermek muhteşem” diyen Hakkı Uygun, bugün sabah saatlerinde özel bir hastaneye gelerek kök hücrenin alınması için işlemlere başladı.
Kök hücre nakil işlemlerinin başlamasından hemen önce İHA’ya konuşan Hakkı Uygun, “3 yıl önce lösemi hastası kızımı kaybettim. 3 yıl tedavi gördü. 1 yıl önce sosyal medyada, ‘Minik Yüreklere Sessiz Kalmayın’ diye bir onkoloji sayfası kurdum. Ondan sonra bu yola kendimi verdim sosyal projem olarak. 1 yıl önce kök hücre bağışında bulundum, 3 ay önce bana haber geldi. Dediler ki, ‘Bir kız çocuğuna yüzde 90 uyum sağlamış. Ne dersiniz?’ Ben de, ‘Ben bu yola gönlümü verdim. Hemen, ne zaman isterseniz alabilirsiniz’ dedim. Bugün de o gün geldi. Muhteşem bir gün. Cana can vermek muhteşem. Herkesin de bu güzelliğe ortak olmasını istiyorum. Binlerce çocuğumuzu kök hücre verilmediğinden dolayı maalesef kaybediyoruz.
Ülkemizde bir sürü lösemi hastası çocuklar var, ben takip ediyorum mümkün olduğu kadar. Lütfen herkes kök hücre bağışında bulunsun. Tabi süreç hem zevkli, hem heyecanlı. Ben bunu yaşadım 3 aydan beri. Askerlikte şafak sayar gibi şu kadar kaldı, bu kadar kaldı derken bu güne geldik çok şükür. İnşallah yarım saat kadar sonra kök hücre alınacak. Yaklaşık 5 saat sürüyor, önemli değil. Önemli olan bir cana can vermek” dedi.
Kök hücre toplama işleminin başladığı sırada konuşan Uygun, “Hayırlısıyla başladık işleme. Yaklaşık 4 saat kadar sürecek. Ama hiçbir sıkıntı yok. Herkesin buna katılmasını rica ediyorum. Millet organ bağışı olarak anlıyor ama sadece damar yolundan alınan bir kök hücre. Herkesin duyarlı olmasını rica ediyorum. Bakın, bu kadar basit” diye konuştu.
Çocuk Hematoloji Onkoloji Uzmanı Dr. Çetin Timur ise kök hücre bağışının hiçbir şekilde sağlığa olumsuz bir etkisinin olmadığını belirterek vatandaşların kolaylıkla kök hücre bağışında bulunabileceklerini söyledi. Dr. Çetin Timur, “Kök hücre nakli çoğu ölümcül hastalıklarda, tedavisi mümkün olmayan yani kemoterapiyle tedavi edemediğimiz hastalarda başvurduğumuz bir yöntem. Kemik iliğindeki kök hücrelerin kendini yenileme ve çoğalma özelliği var. Hasta kişide bunlarda bir sorun varsa ya da herhangi bir hastalık nedeniyle tedavisi mümkün olmuyorsa kök hücre nakli yapılarak hastalığı tedavi etme şansımız çok yüksek. Bunun için de tabi kök hücre nakli vericilere ihtiyacımız var. Vericilerin herhangi bir sağlık problemleri olmuyor. Kök hücrelerin eksilmesi gibi bir şey söz konusu değil. Rahatlıkla verebilir. Çok kısa sürede kendini yenileyebiliyor. Defalarca verici de olabilir ve sağlık sorunu yaşamaz. Ama bir kişinin hayatını kurtarmış olur büyük bir oranda. Verici olanda kalıcı bir hastalık oluşmamaktadır” dedi.
Kök hücre alma işlemi hakkında da bilgi veren Dr. Çetin Timur, “Kemik iliğini genellikle iki türlü topluyoruz. Bir, özel bir ilaç vererek koldan normal bir iğneyle cihaza bağlayarak orada oluşan kök hücreleri topluyoruz. Bu 1 saatlik bir işlem. Hiçbir acı, ağrı ve riski yok. Diğer bir işlem, anesteziyle yaklaşık 45 dakikalık bir sürede ameliyathanede kemik iliğini topluyoruz. Bunda da hasta bir sorun yaşamıyor. İşlemden birkaç saat sonra normal yaşantısına dönebiliyor. Bu şekilde topladığımız kök hücrelerle ihtiyacı olan, tedavisi olmayan veya ölümcül bir seyri olan hastalıkları tedavi etme şansımız oluyor. Gönüllü verici sayısı arttıkça bu hastalıktan etkilenmiş olanları tedavi etme şansımız da çok artıyor.
Şu anda Türkiye’de 'Türk Kök Bankası' var kemik iliği toplayıp hastalara ulaştıran. Hasatlar önce sadece basit bir kan tahliliyle doku grupları belirleniyor. Bunlar bilgisayara kaydediliyor ve ihtiyaç olduğunda size ‘Verici olmak ister misiniz?’ diye bilgi veriliyor. Sonrasında kök hücre toplama işlemine geçiliyor. Hayat kurtarıcı bir tedavidir. Kök hücre vericisi olmak, organ nakli gibi değildir. Kök hücre ve kemik iliği aynı şeydir. Hayati bir riski yoktur. Defalarca da verici olabilir bir kişi, kendisi için bir problem oluşturmaz” diye konuştu.
Caner Evyapan - Metin Başar
