İstanbul Aydın Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Strateji Uzmanı Emekli Tuğgeneral Dr. Naim Babüroğlu, cumhuriyetin ilan edilişini anlattı. Cumhuriyet rejimine giden süreçte, ilk adımın, Milli Egemenlik ilkesinin 1921 Anayasası’nın birinci maddesi olarak yer almasıdır diyen Babüroğlu; “Atatürk, Cumhuriyeti bir gecede kurmadı. Cumhuriyet, Mustafa Kemal’in kafasında uzun yıllar boyunca şekillenen çağdaş Türkiye projesinin eseridir. Atatürk, gençliğinden itibaren J.J. Rousseau, Montesquieu, Kant gibi yabancı aydınlar ile Tevfik Fikret, Namık Kemal, Ziya Gökalp gibi yerli aydınları okumuştur” diye konuştu.
Samsun ve Cumhuriyet’in ‘ilk’ işareti
Cumhuriyet’e gidilen süreçte 19 Mayıs 1919 tarihinin, Türkiye Cumhuriyeti'nin tarihindeki dönüm noktalarından biri olduğuna dikkat çeken Dr. Babüroğlu; “Mustafa Kemal Paşa’nın, Samsun’a varır varmaz Ordu Müfettişi olarak 22 Mayıs 1919’da gönderdiği raporda yer alan, “Millet, milli egemenlik esasını ve Türk milliyetçiliğini kabul etmiştir. Bunu gerçekleştirmeye çalışacaktır.” maddesi Cumhuriyet’in bir işaretiydi. 21/22 Haziran 1919 Amasya Genelgesi’nde, “Milletin istiklalini yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.” maddesi aslında Cumhuriyet’in kendisiydi. Erzurum ve Sivas Kongre’sinde alınan kararlar Cumhuriyet’e gidişin göstergesiydi. İlanından dört yıl önce, Cumhuriyet yönetimine ilişkin ana esaslar belgelerde yer almaya başlamıştır” dedi.
“Cumhuriyet bir günde ilan edilmedi”
Dr. Naim Babüroğlu, Lozan Antlaşmasından sonra, Mustafa Kemal Paşa’nın, Hasan Rıza Soyak’a yazılı notlar verdiğini ve temize çekmesini söylediğini “Sadece sen ve ben bileceğiz” diye uyardığına dikkat çekerek; “Soyak, notların 20 Ocak 1921 Anayasası’nı değiştiren ve “Cumhuriyet” yönetim şeklini veren taslak çalışma olduğunu anlar. Mustafa Kemal Paşa, dönemin Adalet Bakanı Seyit Beyin de görüşlerinin alınmasını ister. Seyit Bey de birkaç yorum yazar” diyerek; “Görüldüğü gibi, Cumhuriyet bir günde ilan edilmedi” diye konuştu.
Dr. Naim Babüroğlu, NUTUK’un, Atatürk tarafından 15-20 Ekim 1927'de 6 günde, 36 saat 31 dakikada okunduğuna dikkat çekerek; “Atatürk’ün vasiyetnamesi “Gençliğe Hitabı”yla son bulur. İzleyenler, Gençliğe Hitabı okurken, Atatürk'ün heyecanına hâkim olamayarak, sesinin titrediğini gözlerinden yaşlar aktığını söylerler” dedi.
“Mustafa Kemaller artık 20 yaşında”
Babüroğlu, “Benim en büyük eserim Türkiye Cumhuriyeti’dir¨ diyen Atatürk’ün, Cumhuriyeti Türk gençliğine emanet ettiğine vurgu yaparak; “Kendisinin ölümünden sonra ne olacağı endişesini taşıyanlara da, ¨Mustafa Kemaller artık 20 yaşında¨ yanıtını vermişti” dedi.
Babüroğlu, ‘Cumhuriyet nedir?’ sorusunu da şu sözlerle şu anlatıyor;
“Cumhuriyet, doğudaki yoksul bir köyden Aziz Sancar’ı Nobel bilim ödülüne taşıyan; batıdaki fakir bir köyden Süleyman Demirel’i Cumhurbaşkanlığı makamına çıkaran rejimin adıdır. Atatürk’ün kurduğu Cumhuriyet…”
