Basmane’yi Hiç Böyle Görmediniz

Yaşar Üniversitesi Mimarlık Fakültesi son sınıf öğrencileri, İzmir’in tarihi mekanı Basmane’yi yeniden oluşturdular. 80 bin metre karelik Basmane Tren İstasyonu ve çevresinin yeşil ve sosyal alan eksikliğinden yola çıkan gençler, vatandaşların da fikirlerini alarak birbirinden iddialı 5 projeye imza attılar.
İzmir için konum itibariyle kilit noktada bulunan Basmane Tren İstasyonu ve çevresi Yaşar Üniversitesi Mimarlık Fakültesi son sınıf öğrencilerinin projelerine konu oldu. Konut, ticari, sosyal ve kültürel yapıların yanı sıra ulaşım alanlarını maket ve çizimlerle yeniden tasarlayan Yaşarlı öğrenciler İzmir’in eski kent mimarisinin yer aldığı haritalardan da yararlandılar. Genç mimarlar yer altına aldıkları tren istasyonundan, tamamen yeşil alandan oluşan ‘kentsel omurga’ya, kesintisiz yaya yollarından, sokak hayvanları için barınma alanlarına kadar her türlü detayın düşünüldüğü projeleriyle Basmane’nin artık daha güvenli bir hale geldiğinin altını çizdiler.
KENTSEL OMURGA
Koordinatörlüğünü Yaşar Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Seçkin Kutucu’nun üstlendiği ve yürütücüleri arasında Yrd. Doç. Dr. Seçkin Kutucu ile Öğretim Görevlileri Tolga Kutucu, Melis Varkal ve Arzu Cilasun’un yer aldığı projeleri Yaşarlı öğrenciler şöyle anlattılar: “İzmir'e ait eski haritaları göz önünde bulundurarak bazı izler elde ettik ve bu izlerle projemizi kamusal alan ve yapı bloğu olarak iki ana bölüme ayırdık. Basmane' nin kaybettiği değeri kazanması için de oluşturduğumuz fuar alanının devamı olan yeşil kamusal alanımıza 'kentsel omurga' adını verdik. Bu sayede şehir ölçeğinde yeni bir nefes alanı oluşturduk. Koruduğumuz tarihi binaların rotasyonundan başlayarak viyadüğe doğru; tarihsel deneyimler gerçekleşebilecek meydan, resim-heykel gibi sanat dallarının serbest sergileneceği meydan, serbestçe müzik yapılabilen meydan ve son olarak da yemek yeme alanı olarak kullanılacak bir meydan tasarladık. Binaları yerleştirdiğimiz alanımıza baktığımızda ise, yerleşimi yapabilmek için halkın tüm ihtiyaçlarını göz önünde bulundurup; onları dönüşüm alanından uzaklaştırmaktansa burayı sahiplenebilecekleri konut alanları oluşturup burada yaşamaya devam etmelerini istedik. Zemin kat kullanımını tamamen yarı kamusal olarak nitelendirip; halkın ihtiyacı olan 'aile çay bahçesi, kuaför, bakkal, ayakkabı tamircisi' gibi kullanımlar yerleştirilebileceğini öngördük. Özetle düşey olarak projemize baktığınızda zemin katta yarı-kamusal alanlar, onun üstünde ofis yapıları ve bir üst kademede de burada yaşayan insanların mülkiyetine verilebilecek konutlar bulunmakta.”
İNSAN VE MEKANIN ÇEŞİTLİLİĞİ PROJESİ
Ceren Kocabıyık, Beste Gönültaş, İdil Kemahlıoğlu, Burcu Doğan ise insan ve mekanın çeşitliliği projesi ile ilgili şöyle konuştular: “Basmane, aslında çok büyük potansiyele sahip olmasına rağmen hak ettiği değeri görmüyor. Biz bu değeri ortaya çıkarmak için öncelikle Basmane' nin mevcut durumunu inceleyip analizlerle buradaki problemleri belirledik. Buna göre düzensiz ve dağınık bir yerleşim en büyük problem olarak ortaya çıktı. Ayrıca burada yaşayan vatandaşlarla da bire bir görüşmeler gerçekleştirerek ‘kentsel dönüşümden ne beklediklerini’ öğrendik. Buna göre ilçelerini terk etmek istemeyen vatandaş için mevcut yapıyı bozmadan bir alan yaratmayı hedefledik. Mevcut yapıları güçlendirme ve koruma yoluna gittik. Sahipsiz hayvanları da düşünerek onlar için barınma alanları oluşturduk.”
BASMANE TERMİNALİNE ÇAĞDAŞ EK PROJESİ
Nihan Aker de Basmane terminaline çağdaş ek projesini şu sözlerle anlattı: “İzmirlilere Basmane semtini sorduğumda hafızalarına gelen bir simgenin olmadığını fark ettim. Bu yüzden projemle kent belliğine katkı sağlayacak bir yapı kazandırmak istedim. Basmane Garı’nın uzaktan görülmesine olanak sağlayacak bir perspektif kazandırmak için gar etrafındaki binaları yeniden tasarladım.”
GEÇİRGEN ŞEHİR PROJESİ
Zeynep Altınbaşlı, Ayşenur Çabuk, Ecem Kıran, Onurcan Çakı, geçirgen şehir projesini “Unutulmaya yüz tutmuş tarihi binaları restore etmeyi amaçladık. İnsanları ilçeden uzaklaştırmak yerine bütünleştirmek için çeşitli oturma alanları ve kesintisiz yaya yolları tasarladık. İnsanların bir binadan bir binaya ulaşmalarının daha kolay bir hale gelmesini amaçladık. Eski deri fabrikası çatısı olmayan binaya yeni ek bir bina yaptık insanları şehirden uzaklaştırmak değil daha çok bütünleştirmek . köprüden girerek kapıları kapanmış yasaklanmış bölgeler değil de insanları içine alan bölgeler yaratmak gittikleri yerden geri dönmek zorunda kalmayacak yani tüm yollar çıkıyor” diye anlatırken, Süheyla Müge Halıcı ise Basmane tren projesiyle ilgili “Basmane’den Bayraklı’ya kadar bağlanabilen bir rekreasyon alanı sağladım. Ayrıca mevcut alanı 2 kata ayırarak metro geçişini yer altına aldım, mevcut alanı ise vatandaşların kullanımına açtım” diye konuştu.