Konya’nın Akşehir ilçesinde adı ilçe ile özdeşleşmiş Türk Patent Enstitüsü tarafından tescillenen İngiliz kraliyet ailesinin sofralarını süsleyen Akşehir kirazı, bu yıl üreticinin yüzünü güldürmüyor.
Kiraz rekoltesinin fazla olması, yağışlar nedeniyle kirazın zarar görmesi ve ihracat yapan firmaların kota uygulaması nedeniyle kirazları para etmeyen üretici durumundan şikayet etti. Önceki yıllara oranla rekoltede büyük artış yaşanırken olumsuz hava şartları, yağmur ve doludan ürünlerin zarar görmesi nedeniyle kiraz para etmiyor.
İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Bahri Karaman, ürünün pazarlamasında sıkıntı yaşadıklarını söyledi. Karaman, "Bu sene üretim olarak çok rekor seviyede bir üretim var. Bu yıl yaklaşık 20-21 bin ton civarında üretim var. Geçen yıl rakam 17 bin ton civarındaydı. Ancak bu sene üretim sezonunda yağışların çok fazla olması ve hava şartlarının da kalite için çok iyi gitmemesi nedeniyle belki biraz kalitede düşmeler olabildi. Bazı bölgelerde doludan dolayı zarar meydana geldi. Ancak şükür ki dolu üretim alanının yüzde 15-20 kadarlık bir alanını etkiledi. Diğer yerlerde kalitede çok fazla bir sıkıntı yok. Akşehir’de en büyük sıkıntımız pazarlamada yaşanıyor. İhracatçıların bir kısmı çekildi ya da çekilmek üzere. Fiyatlar üreticinin istediği seviyede olmasa da fiyatlar normal seviyede denilebilir. İkinci ve üçüncü kalitedeki ürünler pazar değeri olmayan ürünler. Dolayısıyla işçilik ve maliyetleri yüksek olması üreticiyi bu yönde olumsuz olarak etkiliyor” dedi.
“Kalitesi ve aroması Akşehir Gölü’nden”
Akşehir kirazının tescilli bir kiraz olduğunu ve kendine has aroması ve lezzetiyle büyük rağbet gördüğünü söyleyen Karaman, “Akşehir kirazı, Akşehir Gölü’nden kaynaklanan bir mikro klima etkisiyle kendine has tat ve aromaya kavuşuyor. Akşehir Gölü’nde kuzeyden gelen poyraz ile güneydeki Sultan Dağları’ndan gelen lodosun bir kesişme noktası ile bir mikro klima oluşuyor. Buradaki Akşehir kirazının kalitesini etkileyen en büyük unsurlardan birisi budur. Son dönemlerde özellikle Akşehir Gölü’nün çekilmesinden dolayı kalitede de eski standartları bazen yakalayamayabiliyoruz. Bu da ihracatı olumsuz etkileyen hususlardan birisi” diye konuştu.
“Bu yıl ihracatçının talebinde düşüş var”
Akşehir Ulupınar Mahallesi’ndeki kiraz komisyoncusu İbrahim Polat, kirazın bu sene çok bol olduğunu ancak aksine ihracatçının az olduğuna değinerek, “Kiraz kilosu 4-5 lira arasında gidiyor. Çiftçi perişan, borçları zor ödeyeceğiz. Geçtiğimiz yıl kilo fiyatı 6-7 lira arasındaydı. Bu sene kirazda çok olunca fazla istek yok. İhracatçılar fazla almıyor az alıyorlar. Yurt dışına satamadıkları için bana bugün 300 -350 kasadan fazla geçme dediler” şeklinde konuştu.
Komisyonculuk yapan Galip Yardım’da bu yıl kirazın bol olduğunu anlatarak, “Mal çok, yaklaşık günlük 2 bin kasa mal yapıyoruz ama tabii üreticinin yüzünü güldürmüyor maalesef. Yağmurların çok olmasından dolayı oluşan hasardan yüzde 30 gibi bir çıkma var. Bizim firmamız günlük 2 bin kasa kiraz yapıyor ama bazı firmalar kasa sıkmaya başladı, üretici şu anda mağdur duruma düşmeye başladı. Elimizden geleni yapmaya çalışıyoruz. İç piyasaya da yapıyoruz. Rusya pazarına, Avrupa pazarına yapıyoruz. Çok kötü değil, çok iyi de değil. Geçen yıl durum iyiydi ama rekolte yoktu. Bu yıl ürün bol. Ürünün bol olmasından dolayı aslında fiyat çok kötü değil. Eğer yağmurlar olmamış olsaydı, 4 lira, 5 lira fiyatı kötü bir fiyat değil. İşçiden dolayı sıkıntı var. İşçinin günlük yevmiyesi 70 lira. Topladığı 50 kilo kiraz. Eğer 70-80 kilo toplamış olsa bir işçi en azından maliyeti düşürecek. İşçinin yevmiyesi, yağışların bol olması, ilaçlamanın bol olması, mantar hastalığına kaptırıldığından dolayı yüzde 30-40 civarı çıkma var” ifadelerini kullandı.
“Duble malı ikinciye zor veriyoruz”
Ulupınar Mahallesi’nde kiraz bahçesi bulunan üretici Nuriye Birlik, bu yıl istedikleri seviyede ürünü satamadıklarını söyledi. Birlik, "Bu sene işler hiç iyi değil. İhracat yok. Şu anda şu mal ikinciye gidiyor. Duble mal ama ikinciye bile zor veriyoruz şu an. Bu sene kirazları hiç neşeli toplamıyoruz. Tarladan nefret ettik inanın. Duble malımız ihracata gitmiyor, ikinci ele de zaten zor veriyoruz. Biz sabahın beşinde bu tarlaya geliyoruz. Ne yapalım? Kim çare bulacak bize? Bunun ilacı var, işçisi var. Nasıl emeğimizin karşılığını alacağız? Bu sene ürün bol, Allah’ta yağmur verdi. Yağmurdan dolayı çatlak var ve birde tam büyüyemedi. Alım maalesef yok. İhracata gitmiyor, kota koyuyorlar. Kasa bulamıyorsun, herkes gecelerden kasa sırasında zaten. Durumumuz gerçekten çok zor" dedi.
Kiraz Üreticisi Hayriye Uzun’da kirazın bol olduğunu ama alıcısının olmadığını vurgulayarak, "Patatesler bile pahalı, her şey pahalı ama kiraz çok düşük. Yazık işçi parasını bile çıkarmıyor, kurtarmıyor. İlacı, işçisi hepsi pahalı ama kiraz ucuz. Ne yapabiliriz?” şeklinde konuştu.
"Dünyanın bir numaralı kirazını ucuza almaya çalışıyorlar”
Kiraz üreticisi Meltem Kol, Akşehir’de dünyanın bir numaralı kirazlarını yetiştirdiklerinin altını çizerek, "Kirazlarımız çok güzel, dünyanın bir numaralı kirazını yetiştiriyoruz. Aroması harika ama maalesef ihracatta sıkıntı yaşıyoruz. Biz çiftçi olarak mağduruz. Alım çok az. Bizlere yardım etsinler, biz daha kalitelisini üretelim. Dünyanın bir numaralı, en güzel kirazını yetiştiriyoruz, bizlerden gelip çok ucuza almaya çalışıyorlar. Kasada sıkıntı yaşıyoruz, çiftçi çok çok mağdur. Bizlere bu konuda yardımcı olunursa çok çok seviniriz" diye konuştu.
