EĞİTİM - 10 Ocak 2025 Cuma 10:52

OMÜ’lü akademisyenden dünyada ilk ve tek yerli proje: Yapay zeka ile veri analizi

A
A
A
OMÜ’lü akademisyenden dünyada ilk ve tek yerli proje: Yapay zeka ile veri analizi

SAMSUN (İHA) – Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nde (OMÜ) bir akademisyen istatistiksel veri analizi alanında Türkiye’de ve dünyada ilk ve tek yerli yazılım olma özelliğini taşıyan bir site yaptı. Site sayesinde hem kendi mezun ettiği öğrencileri istihdam etti hem de bir kişinin 10 günde yapabileceği analizi saniyeler içerisinde yapmayı başardı.


OMÜ Mühendislik Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Naci Murat, OMÜ Teknopark bünyesinde geliştirdiği ’İstabot’ adlı projesiyle istatiksel veri analizini saniyeler içerisinde yapabiliyor. Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) desteği alan akademisyen, projesiyle günlerce süren veri analizi saniyelere indirdi. Projesi hakkında bilgi veren Doç. Dr. Naci Murat, "Burada yapmış olduğumuz proje kapsamında kendi mezun etmiş olduğumuz ve özel sektörde çalışmak isteyen istatistik alanında meraklı olan ve gerekli eğitim almış olan öğrencilerimizi projelerimizle istihdam ediyoruz. Bizimle çalışan arkadaşlarımız aynı zamanda yüksek lisans eğitimlerine devam ediyorlar. Biz bu projede yapay zeka destekli istatiksel veri analizi yapıyoruz. Bir doktor, bir diş hekimi, bir sağlık çalışanı, bir sağlık bilimleri fakültesindeki doktora, yüksek lisans öğrencisi veya bir akademisyenin çok rahat bir şekilde verilerini sisteme yükleyerek saniyeler içerisinde hiçbir istatiksel altyapısı olmaksızın çok rahatlıkla istatiksel veri analizini yapabiliyor. Normal olarak baktığımızda bireysel olarak 1 analiz 10 günde yapılırken yapay zeka desteğiyle geliştirdiğimiz bu proje ile saniyeler içerisinde analiz sonuçları hem Türkçe hem İngilizce olarak size sunuyor. Elde ettiğimiz bu sonuçları çok rahat bir şekilde sistem üzerinde indirebiliyorsunuz. Geliştirdiğimiz olan bu sistem devasa boyutlara ulaşan lisans ücretleri bedellerini ortadan kaldırdı. Döviz olarak bu paranın yurt dışına çıkmasını engelliyoruz. Örnek olarak bir uzmanlık öğrencisi 3 tane farklı ilaç grubunu deneyecek. Elde edilmiş olan hastalardaki sayısal ölçümleri karşılaştıracak. Bu hemoglobin olabilir, protein olabilir. Bu ölçümleri karşılaştırmak istiyor. Sisteme girerek bu işlemi yapabiliyor. Ülkemizde tüm üniversitelerde görev alan öğretim elemanı sayısı 183 bin 743 kişidir. Her bir araştırmacının istatistiksel veri analizi için harcayacak olduğu minimum zaman 1 saattir. Toplamda 183 bin 743 saatlik bir süreçte analizler tamamlanmaktadır. Yani tüm akademisyenler veri analizi için toplamda 21 yıllık bir zaman harcamaktadır. İstabot ile bir analiz süreci ortalama 2 saniye olarak değerlendirildiğinde toplam harcanan zaman 102 saat olmaktadır. Yani ortalama 5 günlük bir sürece düşmektedir. 21 yıllık bir insan gücünü 5 günlük bir sürece düşürerek alan profesyonellerinin zaman israfını ortadan kaldırmaktadır. KOSGEB’in bize sağlamış olduğu imkan, Teknopark’ın bize sağlamış olduğu imkan ve üniversitede üretmiş olduğumuz bilimsel faaliyetlerin bir ürüne dönüşmesidir. Bilimsel çalışma yaparak sadece makale üretmiş olmuyor. Yaptığımız çalışmayı ürüne dönüştürerek ülkemizin ekonomisine katkı sağlamış oluyoruz” dedi.




OMÜ’lü akademisyenden dünyada ilk ve tek yerli proje: Yapay zeka ile veri analizi

Bunlar Da İlginizi Çekebilir
Samsun Samsunspor’da Ntcham hariç sakatlığı bulunan futbolcular çalışmalara başladı Samsunspor’da sakatlığı bulunan futbolculardan Olivier Ntcham hariç Bedirhan Çetin, Afonso Sousa, Tanguy Coulibaly ve Celil Yüksel, salon veya saha çalışmalarına başladı. Samsunspor, uzun süredir sakatlıkları nedeniyle forma giyemeyen futbolcular hakkında bilgilendirmede bulundu. Bu kapsamda AEK Atina maçında sakatlanan Ntcham’ın tedavisinin devam ettiği açıklanırken, Bedirhan Çetin, Afonso Sousa, Tanguy Coulibaly ve Celil Yüksel’in saha veya salon çalışmalarına başladığı ifade edildi. Kulüpten futbolcuların sakatlıklarıyla ilgili yapılan yazılı açıklamada şu ifadeler yer aldı: "Oyuncularımızın sağlık durumlarıyla ilgili tedavi ve rehabilitasyon süreçleri, sağlık ekibimizin kontrolünde planlandığı şekilde devam etmektedir. Olivier Ntcham’ın sol uyluk arka kas grubunda (hamstring) tespit edilen evre 2 yaralanma nedeniyle tedavi ve rehabilitasyon süreci sürmektedir. Tanguy Coulibaly’nin sol diz iç yan bağında (Medial Collateral Ligament) oluşan evre 3 tam kat yırtık nedeniyle rehabilitasyonu devam etmekte olup, salon ve saha çalışmalarına kontrollü şekilde devam etmektedir. Celil Yüksel’in sol el 4. tarak kemiğindeki (metakarp) kırık nedeniyle uygulanan alçı sonlandırılmış, thermoplast atel ile saha çalışmalarına başlanmıştır. Afonso Sousa’nın sol ayak bileğinde Anterior Talofibular Ligament ve Deltoid Ligament’i kapsayan çoklu bağ yaralanması ile birlikte kemik ezilmesi ve kemik ödemi (bone bruise) tespit edilmiş olup, tedavi ve rehabilitasyon süreci devam etmektedir. Salon çalışmalarına başlanmıştır. Bedirhan Çetin’in sağ diz ön çapraz bağında (Anterior Cruciate Ligament) oluşan total rüptür nedeniyle geçirdiği operasyonun ardından tedavi ve rehabilitasyon süreci devam etmekte olup, salon çalışmalarına başlanmıştır." Kırmızı-beyazlılarda Olivier Ntcham 16, Tanguy Coulibaly 7, Bedirhan Çetin ile Celil Yüksel 6’şar ve Afonso Sousa da 3 maçta süre almıştı. Yakın zamanda sakatlıklarını atlatan Lubo Satka ve Eyüp Aydın kısa süre önce takıma katıldı.
Kastamonu "Sazan sarmalı" oyununu eksperin dikkati bozdu Kastamonu’da 390 liraya otomobil alacağına inan ve 600 bin liraya aracını satacağını sanan vatandaşı "sazan sarmalı" yöntemiyle dolandırılmaktan durumu anlayan eksper kurtardı. O anlar ise cep telefonuyla görüntülendi. Kastamonu’da internet üzerinden otomobilini satmak isteyen bir vatandaş ile aracı satın almak isteyen kişiyi ağına düşüren dolandırıcı, "sazan sarmalı" yöntemiyle dolandırmaya çalıştı. Sosyal medya üzerinden aracını satmak isteyen vatandaşın ilanını kendisinin aracıymış gibi paylaşan dolandırıcı, Kastamonu’da bir vatandaşı ağına düşürdü. 600 bin TL değerindeki araç için 390 bin TL isteyen dolandırıcı, aracı başkasının kendisine teslim edeceğini belirterek yalanına inandırdı. Araç satıcısına da ulaşan dolandırıcı, aracı 600 bin TL’ye almak istediğini söyledi. Daha sonra araç sahibi ve aracı satın almak isteyen vatandaş, dolandırıldıklarını anlamadan ekspertiz firmasında buluştu. Araç satıcısının ve alıcısının tavırlarından şüphelenen eksper Ümit Muhammed Sağdıç, aracın kaç liraya satıldığını öğrenmek istedi. Durumu anlayan Sağdıç’ın ısrarı üzerine araç satıcısı aracı 390 bin liraya alacağını, araç satıcısı ise 600 bin liraya sattığını söyledi. Bunun üzerine iki vatandaş da dolandırılmaya çalışıldığını anladı. Eksper Ümit Muhammed Sağdıç, daha sonra dolandırıcıyı telefonla aradı. Başta kendisinin araç satıcısı olduğunu söyleyen dolandırıcı, Sağdıç’ın kendisinin vatandaşları dolandırmaya çalıştığını söylemesi üzerine hakaret ederek telefonu kapattı. O anlar ise cep telefonuyla kayıt altına alındı. "Hakaretler etmeye başladı, küfürler etmeye başladı" Yaşanan olayı anlatan Ümit Muhammed Sağdıç, "Olaydan bir gün önce müşterimiz bizden randevu istedi. Arkadaşımız vasıtasıyla bize ulaştı. Ertesi gün sabah için randevu verdik ve bize bir araç bulduklarını ve 390 bin TL civarında ücreti olduğunu ve aracın markasını söyledi. Biz de başta olabilir diye düşündük. Ama arabanın hatasız olduğu söylenince piyasa fiyatından 200-250 bin TL aşağında bir rakam olduğunu anladık. Satıcı bunu, daha sonra öğrendiğimizde 600 bin liraya sattığını, alıcı bunu 390 bin liraya aldığını sanıyor. Daha sonra alıcı da satıcı da ekspertiz için geldi. Satıcı daha önceden müşterimiz, tanıyoruz. Alıcı babasıyla geldi, satıcı tek başınaydı. Aracı, ekspertize soktular. Arabada yaptığımız kontrollede problem yoktu, daha sonra yol testine çıktım. Ben, yol testine çıkarken alıcıyı da satıcıyı da yanıma alırım, bir sıkıntı olursa ikisi de görsün diye. Bu sırada tekrar aracın fiyatını sordum. Bunları sürekli yaşadığımız için, televizyonlarda gördüğümüz için bu konulara dikkat ediyoruz. ’Satıcıya bu arabanın fiyatları nerelerde’ diye sordum. Alıcı hemen lafa girdi ve ’biz iş karşılığı alıyoruz, fiyatı karıştırmayalım’ gibisinden bir laf söyledi. Ben konuyu kapattım. Dükkana geri geldiğimizde alıcının sürekli telefonla görüştüğünü fark ettim. Alıcının babası da arabayı sormaya başlayınca satıcıyı yanıma çağırdım. ’Sen bu arabayı kaça satıyorsun’ dedim, ’600 bin TL dedi’, alıcının babası da 390 bin liraya aldıklarını söyledi. Alıcı yine telefonla konuşuyordu, ’ben de dolandırılıyorsunuz’ dedim. Alıcıdan telefonu aldım ve ’sen hiç karışma, ben konuşurum’ dedim. Satıcı, ’telefondaki arkadaşın alacağı varmış, iş karşılığı alacağını söyledi’ dedi. Telefondaki şahsı aradım, ’bu aracı kaça satıyorsunuz, parayı IBAN’a atmayacak mıyız’ dedim. Alıcının kardeşiymişim gibi konuştum. Sonra hakaretler etmeye başladı, küfürler etmeye başladı. ’Seninle görüşeceğiz’ dedi. Biz, burada arkadaşın dolandırıldığını anladık" dedi. "Öyle bir güven vermiş ki alıcının basireti bağlanmış" Dolandırıcının güvenli ödeme yöntemini kullanmamak için hem alıcıyı telefonda ikna ettiğini belirten Sağdıç, "’Ekspertizden notere gitmeden güvenli ödeme yapacaksın, bin lira atacaksın’ diyor. Bunu da Notere gitmeden isteyecekti. Adama öyle bir güven vermiş ki alıcının basireti bağlanmış. Allah kimsenin başına vermesin. Alıcıyı uyarmasaydım 390 bin TL parası dolandırıcı adama gidecekti ve mağdur olacaktı, aracı da satın alamayacaktı. Kaydı alsa dahi kayıt sahibi parayı almadığı için kayıt işi de iptal edilecekti. Burada mağdur olan alıcı olacaktı" diye konuştu. "Her iki tarafın da kafasını karıştırıyor" Dolandırıcının hem alıcı hem de satıcıyı sürekli telefonla aradığına dikkat çeken Sağdıç, "Alıcının telefonunu kapatıyor, satıcıyı arıyor, satıcıyı kapatıyor, alıcıya arıyor. Her iki tarafın da kafasını karıştırıyor. Allah kimsenin başına vermesin. Biz de buna engel olduk" şeklinde konuştu.