Bilirkişi raporu ihmali gözler önüne serdi

Siirt’in Şirvan ilçesindeki bakır madeninde 14 işçinin hayatını kaybettiği, 2 işçi için de kurtarma çalışmalarının sürdüğü göçüğe ilişkin bilirkişi raporu tamamlandı. İhmali gözler önüne seren raporda, emniyet basamaklarının uygun kodlarda oluşturulmadığına ve yağış miktarıyla ilgili tedbire rastlanmadığına dikkat çekilerek, açık ocak işletme müdürü, başmühendis, daimi nezaretçi ve alt yüklenici firmanın şantiye şefinin asli kusurlu, işveren ve işveren vekilinin ise tali kusurlu bulunduğu belirtildi.
Şirvan ilçesi Maden köyündeki bakır madeninde 16 kişinin toprak altında kaldığı göçükle ilgili bilirkişi raporu tamamlandı. Rapor, maden sahasındaki ihmali gözler önüne serdi. Raporda, açık ocak işletmesinin bin 570 kotuna kadar olan jeolojik birimlerin daha sağlam, üstündeki kotlardaki jeolojik birimlerin duyarlılıklarının ise daha zayıf olduğunun belirlendiği belirtildi. Raporda, maden açık ocak işletme sahasında meydana gelen kaymanın olduğu üst kotlarda yapılan incelemelerde yapının büyük kireç taşı blokları da içeren yamaç molozu gevşek malzemelerden oluştuğunun anlaşıldığı kaydedildi.
Açık maden işletme yöntemlerine göre yapılacak çalışmalarda ocak içerisinde basamak, şev açıları, sahadan alınan jeoloji verilere dayanarak uygun açılar verilmesi gerektiğine işaret edilen raporda, 1570 kotundan sonraki çalışmalarda zemin, jeo-mekanik özellikleri ve jeolojik yapısı göz önünde bulundurulduğunda şev eğilimlerinin daha yatık ve basamak genişliklerinin daha geniş tutulması gerektiğinin de aşikar olduğu ifade edildi. Kaymanın meydana geldiği kotlardaki şev açılarının yukarıda belirtilen verilere göre basamak, şev açısı ve basamak genişliği değerlerinin uygun değerler olmadığının görüldüğünün vurgulandığı raporda, şunlar kaydedildi:
“Bilirkişi ve topoğraflar tarafından 28 Kasım 2016 tarihinde yapılan keşifte bin 565 ve bin 583 kotlarında basamak şev açıları, basamak yükseklikleri ve basamak genişlikleri ölçülmüş, yapılan ölçümlerde basamak yüksekliği ve basamak genişliklerinin 8 ile 11 metre arasında değiştiği, basamak yüksekliklerinin 20 ile 25 metre arasında olduğu, basamak şev açılarının ise aynı basamakta 3 farklı noktada yapılan ölçümler sonucu ortalama 80 derece olduğu tespit edilmiş. Maden işletmesi sorumlularının bu bilgileri göz önüne alarak, basamak geometrisini ayarlamakla sorumlu olmakla birlikte ocak emniyeti bakımında oluşturulması gereken ara basamakların ve Berm olarak adlandırılan emniyet basamaklarının da ocakta uygun kotlarda oluşturulmadığı görülmektedir. Yağışlar yeraltı su seviyesinin yükselmesine şev malzemesinin kısmen veya tamamen doygun ve akar hale gelmesine, dolayısıyla içsel sürtünmenin azalmasını neden olur. Ayrıca yağışlar zeminin birim hacim ağırlığını artırıp, ince taneli kumlu zeminlerde ise korezyonu azaltır. Su bazen zeminde kayaları kimyasal olarak ayrıştırarak, kitlenin direncini azaltır. Bir gün önce bölgede meteoroloji verilere göre yağış 14,2 kg/metrekare yağış miktarı ilgili uygulanmış ve alınmış bir tedbire rastlanmamıştır. Maden bilirkişi heyeti olarak, olay mahallinde yapmış olduğumuz gözlem, inceleme, ölçümler neticesinde tarafımızdan talep edilen belge, bilgi ile kanun ve yönetmenlikler çerçevesinde yapmış olduğumuz değerlendirmeler sonucunda rapor hazırlanmıştır.”
Raporda, işverenin açık ocak işletme müdürü, başmühendis, daimi nezaretçi ve alt yüklenici firmanın şantiye şefinin asli kusurlu, işveren ile işveren vekilinin ise tali kusurlu oldukları da kaydedildi.
Maden köyündeki bakır madeni ocağında 17 Kasım’da meydana gelen göçükte 16 işçi toprak altında kalmış, 14 işçinin cansız bedenine ulaşılmıştı. Göçükle ilgili Siirt Cumhuriyet Başsavcılığı’nca başlatılan soruşturma çerçevesinde, aralarında açık işletme şefinin de bulunduğu 7 kişi tutuklanmıştı.