GENEL - 14 Ocak 2017 Cumartesi 13:59

Göktürkçe’yi bilgisayar dünyasına taşıyorlar

A
A
A
Göktürkçe’yi bilgisayar dünyasına taşıyorlar

Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü’nde tasarım projesi ve bitirme tezi dersleri kapsamında Göktürkçe sözlük ve Göktürkçe klavye geliştirildi.
Göktürk harfleriyle yazılmış yazıtların tüm söz varlığı sayısal ortama aktarılarak Android tabanlı bir sözlük yazılımı geliştirildi. Sözlük yazılımı milattan sonra 840 yılından önce yazılmış tüm yazıtlarda kullanılan toplam bin 235 adet eski Türkçe sözcük ve günümüzdeki karşılıklarını iki yönlü arama yapıp listeleyebiliyor. Yazılımı öğrencileri Halil İbrahim Keçeci ve Volkan Demir ile geliştiren Yrd. Doç. Dr. Tuğrul Çavdar bu yazılımın özellikle Türkoloji ve Göktürkçe üzerinde çalışan araştırma yapan ve eğitim veren kurumlarda çok faydalı olacağını belirtti.
Öğrencileri İbrahim Taş ve Mustafa Çayırlı ile birlikte geliştirilen web tabanlı Göktürkçe klavye sayesinde evrensel kodlarla (Unicode) Göktürk yazısı yazılabildiğini söyleyen Dr. Çavdar, evrensel kod yaygınlaştıkça Göktürkçe’nin artık her yerde rahatlıkla yazılabileceğini söyledi. Daha önce klavyenin Android ve Windows sürümlerini de geliştirdiklerini belirten Dr. Çavdar son iki yıl içerisinde Göktürkçe ile ilgili 7 yazılım geliştirdiklerini kaydetti.
Kendilerini en çok zorlayan ve en kapsamlı proje olarak Göktürkçe çeviriciyi gördüğünü söyleyen Dr. Çavdar, bu çevirici yazılımını öğrencileri Salih Topçu ve Muhammed Mehdi Uslu ile geçen yıl geliştirdiklerini, Android ve web sürümlerinin olduğunu ve bölümlerinden mezun olan Bilgisayar Mühendisi Salih Topçu’nun hâlâ gönüllü olarak bu çevirici yazılımın güncellemesinde çalıştığını söyledi.
Göktürkçe’yi bilgisayar dünyasına kazandırmak için 1995’ten bu yana çalışmalar yapan ve bilinen ilk yapılmış Göktürkçe yazı tipini de geliştiren akademisyen olarak dikkat çeken Yrd. Doç. Dr. Tuğrul Çavdar, bu çalışmaların altında 28 yıllık Göktürkçe bilgi birikimi ve 2 yıllık programlama emeğinin olduğunu sözlerine ekledi.
Bunlar Da İlginizi Çekebilir
Antalya Antalya’da 42 adrese eş zamanlı uyuşturucu operasyonu Antalya’da polis ekiplerinin 42 adrese yönelik düzenlediği eş zamanlı uyuşturucu operasyonlarında çok sayıda uyuşturucu madde ele geçirildi. Olayla ilgili 98 şahıs hakkında adi işlem başlatıldı. İl Emniyet Müdürlüğü’ne bağlı narkotik ekipleri, uyuşturucu madde alıcı ve satıcılarının irtibatını kesmek, gençlerin uyuşturucu maddelere kolaylıkla erişimini engellemek amacıyla tespit edilen riskli bölgeler ile uyuşturucu madde nakli yapan şahıs ve gruplara yönelik operasyon gerçekleştirdi. Eş zamanlı operasyon düzenlendi Antalya Cumhuriyet Başsavcılığı koordinesinde yürütülen çalışmalarda; Muratpaşa, Kepez ve Serik ilçelerinde belirlenen 42 adrese yönelik, Narkotik Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü ekipleri, Özel Harekat Timleri olmak üzere narkotik madde arama köpeği ile birlikte helikopter destekli eş zamanlı çalışma düzenlendi. Operasyonlarda toplam; 27 kilo 590 gram esrar maddesi, 27 kilo 300 gram skunk maddesi, 2 kilo 538 gram metamfetamin maddesi, 91 gram eroin maddesi, 80 gram kokain maddesi, 777 adet yaklaşık 88 bin 787 kullanımlık sentetik kannabinoid(a4), 441 adet sentetik ecza maddesi, 208 adet ecstasy maddesi, 66 kök kenevir bitkisi, 6 adet hassas terazi, 2 adet tabanca ve uyuşturucu madde ticaretinden elde edildiği değerlendirilen nakit Türk lirası ve döviz ele geçirildi. 98 kişi hakkında adli işlem başlatıldı Öte yandan, 51 şahıs hakkında ‘Uyuşturucu veya uyarıcı madde ticareti yapmak ve sağlamak’ suçundan, 46 şahıs hakkında ‘Kullanmak için uyuşturucu ve uyarıcı madde satın almak, kabul etmek ve bulundurmak’ ve 1 şahıs hakkında ‘Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanımını kolaylaştırmak, özendirmek’ suçlarından toplam 98 kişi hakkında adli işlem başlatıldı.
Bursa Arena Kampüs görkemli açılışla 2024-2025 eğitim yılına başladı Arena Eğitim Kurumları yaz tatilinin ardından 2024-2025 eğitim öğretim yılına coşkulu bir açılışla başladı. Bursa’da Özel Arena Okulları yaz tatilinin ardından görkemli açılışla 2024-2025 eğitim öğretim yılına merhaba dedi. Bando takımı eşliğinde okula gelen öğrenciler müzikler eşliğinde yeni eğitim öğretim yılını kutladı. Arena Kampüs’ün açılış konuşmalarını yapan Arena Okulları Kurucu Ortağı Celal Arslan, “Bugün hep birlikte bir hayali gerçekleştiriyoruz. Burada 40 yıllık bir serüven var. Öğrencilerimiz şu an en fazla 12 yıllık öğrenci ama bizler 40 yıldır öğrenciyiz. Eğitim anlayışımız, Atatürk’ün fikri hür vicdanı hür, irfanı hür nesiller yetiştirmek doğrultusunda şekillenmiştir. Çevreye ve sosyal meselelere duyarlı bir yaklaşımımız vardır. Arena Eğitim Kurumları olarak kurucularından idarecilerimize, öğretmenlerinden idarecilerimize sorumluluğu, sevgiyi, saygıyı, özveriyi ve çalışkanlığı, paylaşmayı ve çözüm odaklı olmayı kuşanarak geleceğe yürümekte kararlıyız. Bu okulun her detayı öğrencilerimizin ihtiyaçları ve potansiyeli göz önünde bulundurarak planlandı. Mutlaka eksikliklerimiz var fakat onları da en kısa sürede tamamlanmak istiyoruz. Öğrencilerimizi sadece akademik yönden değil, sosyal ve kültürel yönden gelişimini tamamlamak en temel hedeflerimizdendir” ifadelerini kullandı. Açılışa Nilüfer Kaymakamı Murat Süzen, Susurluk Kaymakamı Muammer Köken, Yıldırım Belediye Başkanı Oktay Yılmaz, İYİ Parti Yozgat Milletvekili Lütfü Kayalar katılım gösterdi.
Mersin MTSO Başkanı Çakır: "Sanayi ve lojistik başta olmak üzere dijital dönüşüm yol haritamızı hazırlıyoruz" Mersin Ticaret ve Sanayi Odası (MTSO) Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Sefa Çakır, "Sanayi ve lojistik başta olmak üzere dijital dönüşüm yol haritamızı hazırlıyoruz" dedi. Başkan Çakır, katıldığı bir programda, MTSO’nun geleceği şekillendirmeye yönelik projelerini paylaştı. ’Gelecek aslında bugündür’ anlayışıyla çalıştıklarını belirten Çakır, "İş dünyası olarak o kadar hızlı değişen bir dünyada yaşıyoruz ki artık geleceği tahmin etmek değil geleceğe hazır olmak gerekiyor. Nasıl bir geleceğe sahip olacağımız bugün yaptıklarımıza bağlı. Biz de MTSO olarak bu vizyonu gören kurumların başındayız. Bu kapsamda ’MTSO Atölye 1886’ bir vizyon ürünüdür. Bir öğren-dönüş merkezi olan ’Atölye 1886’ ile atılan adım her gün yeni bir yenilik ve gelecek projesi ortaya koyuyor. Bu projelerden biri de ’Mersin İlinde Geleceğin İşlerine Yönelik Teknoloji Tabanlı Uygulamalı Eğitim Merkezi Projemiz’. Mersin’de geleceğin işlerine yönelik Avrupa Birliği’nden aldığımız destekle hayata geçirdiğimiz bir proje. Burada neler yapılacak derseniz; Mersin’de hem gelecekteki üretim şeklini belirleyecek hem de geleceğin mesleklerine yönelik insan kaynağını hazırlayacak. Mersin’in bu konudaki dijital dönüşümünü hazırlayacak" dedi. "Robotik teknolojiler insanları mesleksiz bırakmayacak" Yüksek teknolojinin insan ihtiyacını yok edeceği yönünde karamsar düşünceler olduğunu ancak kendilerinin bunu doğru bulmadıklarını dile getiren Çakır, robotik teknolojilerin gelişeceğini ancak insanın her zaman merkezde olacağını ifade etti. Bu süreçte mesleklerin değişeceğini, yeni mesleklerin ortaya çıkacağını vurgulayan Çakır, "Tehlikeli ve ağır işleri insanlar yapmayacak. Gri yaka denilen daha çok kontrol eden operatörler olacak. Robotları tasarlayan, programlayan yöneten insanlar olacak. Robotik teknolojiler insanları mesleksiz bırakmayacak. Tehlikeli, yorucu sıkıcı işleri robotlar yapacak" diye konuştu. Bu kapsamda Atölye 1886’da robot ve kobot eğitimi verdiklerini ifade eden Çakır, "Bu, insanla robotun birlikte çalışarak birlikte hareket etmesi politikası. Yine insanın yönettiği daha ağır işleri robota verdiği bir kol olarak düşünün. Birlikte hareket ediyorlar. Birlikte paketleme yapıyorlar, imalatı yapıyorlar ama insan robot kolunu yönetiyor" ifadelerini kullandı. "Geleceğe dair daha net planlamalar yapabileceğiz" Verinin önemine de değinen Çakır, veri olmadan planlama yapılamadığını kaydetti. Bu çerçevede Mersin olarak önce teknolojideki durum tespitini yaptıklarını anlatan Çakır, şöyle devam etti: "Biz de firmalarımız Endüstri 4.0’da nerede onu tespit etmek amacıyla analiz çalışması yaptık. Böylece sanayideki yol haritasını nasıl oluşturabileceğimizi belirlemek istedik. Türkiye’de ilk kez bir kent kendi Sanayi 4.0 yol haritasını hazırlıyor. Sanayi ve lojistik başta olmak üzere dijital dönüşüm yol haritamızı hazırlıyoruz. Sanayi 4.0’ı hazırlarken dijital dönüşümün de bir yol haritası oluşturmamız gerekiyor. Bu çalışmalar, Mersin’in bütünsel dijital dönüşüm eylem planına da büyük destek verecek bir çalışma olacak. Elinizde doğru veri yoksa doğru dönüşemezsiniz, dönüşüm gerektiğini anlayamazsınız ve gelecek planı yapamazsınız. İşte ’Dijital Yetkinlik Dönüşümü Saha Analizi Raporu’ çalışması, Mersin özelinde imalat firmalarımız başta olmak üzere dikkatli ve titiz şekilde yapılan bir analiz çalışmasıdır. Firmalarımızın dijital yetkinlik durumunu belirleyen bir saha çalışmasıdır. Artık elimizde bir veri var ve bu veriyi kullanarak geleceğe dair daha net planlamalar yapabileceğiz." "Firmalarımızın sadece yüzde 2’si yüksek teknoloji üretim yapıyor" Firmaların teknolojik durumu hakkında da bilgi veren Çakır, "Karnemiz maalesef çok iç açıcı değil ama durumu bilmeliyiz ki geleceği planlayabilelim. Firmaların yüzde 53’ü üretimlerinde düşük teknoloji kullanıyor. Yüzde 25’i orta düşük teknoloji, yüzde 20’si orta yüksek teknolojili üretim yapıyor. Mersin firmalarımızın sadece yüzde 2’si yüksek teknoloji üretim yapıyor. Amacımız firmalarımızın teknoloji seviyelerini bir üst seviyeye çıkartmak. Bunu yükseltmek için ne gibi çalışmalar yapacağımızı ayarlayacağız. Proje kapsamında; Türkiye ölçeğinde dijital dönüşümü destekleyecek ve geleceğin mesleklerine yönelik insan kaynağını yetiştirecek 3 ayrı laboratuvar kurulacak. Bu aynı zamanda, hayal ettiğimiz yenilikçi mesleki eğitimin destekçisi olacaktır" diye konuştu.