Doğu Karadeniz Bölgesi’nde önceleri hemen hemen her evde bulunan kuzine sobaları, bugün çok fonksiyonlu kullanımı nedeniyle sadece köy ve yayla evlerinde tercih ediliyor.
Trabzon’da sayıları neredeyse bitmek üzere olan soba imalatçılarından olan 50 yıllık soba ustası 64 yaşındaki Orhan Özdurmuş, mesleğini yaşatmak için adeta tek başına direniyor. "Bu mesleği öğretecek insanlar arıyoruz" diyen Özdurmuş, kuzine sobalarının diğer sobaların aksine çok fonksiyonlu olarak kullanılabildiğini söyledi.
Mesleğe nasıl başladığını anlatan Özdurmuş "Rahmetli babam benim okumayacağımı düşünerek beni sanata verdi. 1968’de Değirmendere’de çırak olarak başladım. Bu sektörde elekte kalan nesillerden biri benim. İnsanları yetiştirmeye çalışıyoruz. Bir şeyler öğretmek istiyoruz ama kaçıyorlar. Eskiden 3-4 günde bir gelirler ’usta, çırak lazım mı?’ derlerdi. Ama şimdi mumla arıyoruz. Bu sanat olayı bitmek üzere, belki 5-10 seneye biter. Sobacı bulunmayacak. Ben tek çalışıyorum. Bu işi öğreteceğim birini bulamıyorum. Buraya geldiklerinde ’ne kadar vereceksin?’diye soruyorlar. Sanat aşkı olmadığını görüyoruz. Meslek öğrenme aşkı olması gerekiyor. Bu meslekten ben 4 tane ev bakıyorum" dedi.
"Emaye sobalar ’sosyetik soba’; Bunlardaki tadı hiç bir sobada alma şansın yok"
Türkiye’nin bir çok yerine kuzine sobası gönderdiğini belirten Özdurmuş, "Sabah 6’da gelirim akşam 10 gibi giderim. Önceki yıllarda piyasaya emaye soba girdi. Ben o sobalara sosyetik soba diyorum. İnsanlarda ondan çok iyi bir verim alamadı. Bizim yaptığımız sobalara gelince malzemesi kalın ve işçiliği tamamen benim elimden geçiyor. Adapazarı, Samsun, Antalya, Ordu, Burdur ve İzmir gibi Türkiye’nin her yerine gönderiyorum. Eskiden hemen hemen her evde bu sobadan vardı. Bizim yaptığımız sobaları 15 yıl kullanırsın ama o emaye sobalara bir şey olduğunda atmak zorunda kalıyorsun. Haklı olarak insanlar tekrar bizim yaptığımız kuzine sobalarına yöneldi. Kuzine sobasının özel müşterileri var. Bu sobada aldığın tadı başka hiç bir sobada alma şansın yok. Bunda ısınırsın, ekmeğini pişirirsin, güvecini yaparsın, kestane, patates haşlarsın, hamsini yaparsın, kısacası üzerinde her türlü yemeğini yaparsın. Bunda pişen yemeğin tadını başka bir sobada alamazsın. Kaloriferli evde oturan insanlar bile bu kuzinelerden alarak bunun tadını çıkartıyor. Çok fonksiyonlu olması nedeniyle ilgide var. Doğal gazı olan adam gelip benden soba alıyor" ifadelerini kullandı.
Sipariş üzerine krom kazandan soba yaparak bir evin sıcak su ihtiyacını karşılandığını belirten Özdurmuş, "Ben her zaman yenilikten yanayım. Kuzineler üzerine yaptığımız krom kozanlarla evlerde sıcak su ihtiyacını gideriyoruz. Aynı zamanda o sobalarda insanlar ihtiyaçlarını giderebiliyor. Meslekte tarih olduk. İnsanlara bir şeyler öğretmeye çalışıyorum. Buraya gelenler yaptığım sobaları merak ediyorlar. Aynısını yapmak istiyorlar ama ben onlara diyorum ki gelin size öğreteyim. Allah bana ömür verdiği sürece çok daha sobalar ve yenilikler yapacağım" diye konuştu.
