NİHAT ABACI
MALATYA
İtalyan Roma "La Sapienza Üniversitesi" arkeologları tarafından yapılmakta olan kazıların bu yıl 1,5 ay sürmesi bekleniyor. Kazı, İtalyan Arkeolog Prof.Dr. Marcella Frangipane’nin başkanlığında gerçekleştiriliyor. Kazı alanı dışındaki bölümlerin açık hava müzesi olarak düzenlendiği Aslantepe Höyüğü’nde çıkarılan eserler Malatya Arkeoloji Müzesi’nde sergileniyor.
ASLANTEPE HÖYÜĞÜ HAKKINDA BİLGİ
Anadolu’da ilk devletin kurulduğu yer olarak bilinen Aslantepe Höyüğü hakkında bilgi şöyle: “Malatya merkez Orduzu beldesinde bulunan Aslantepe Höyüğü, binlerce yıl üst üste yığılan pek çok yerleşim tabakasından oluşmaktadır. M.Ö. 5 bin yıllarından M.Ö 712 tarihindeki asur istilasına kadar şehir olarak varlığını sürdüren tepe daha sonra uzunca bir süre terk edilmiştir. M.S. 5-6. yüzyıllar arasında Romalılar tarafından kullanılmış ve daha sonra Bizans nekropolü (mezarlık) olarak yerleşimini tamamlamıştır.
İlk kazılar 1930'lu yıllarda Fransız arkeologlar tarafından yapılmıştır. Kazılarda taş üzerine alçak kabartma ile dekore edilmiş avlu ve giriş kapısının iki yanında iki aslan heykeli ve karşısında devrilmiş bir kral heykeli ile Geç-Hitit Sarayı bulunmuştur. Bu eserler hâla Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesinde sergilenmektedir.
1961 yılından günümüze kadar devam eden ve İtalyan ve Roma "La Sapienza Üniversitesi" arkeologları tarafından yapılmakta olan kazılar, Aslantepe'nin tarihini daha erken dönemlere taşıyarak önem kazanmasını sağlamışlardır. Höyükte yapılan kazı sonucunda M.Ö. 3300-3000 yıllarına ait bir kerpiç saray, M.Ö.3600 -3500 yıllarına ait bir tapınak, binlerce mühür baskısı, kaliteli metal eserler bulunmuştur. Elde edilen veriler, o dönemde Aslantepe'nin, aristokrasinin doğduğu ve ilk devlet şeklinin ortaya çıktığı resmi, dini ve kültürel bir merkez olduğunu gösteriyor.
M.S. 5000 yılı sonundan M.S. 4000 sonuna kadar olan zaman süresi içinde güneydeki önemli tarihsel olaylarında belirgin yansıdığı Malatya'nın bu bölgesi, her ne kadar Yukarı Mezopotamya'nın bir parçasını oluşturmaktaysa da tam anlamıyla yerel özelliklerini yitirmemiştir.
M.Ö 2000 yılında Aslantepe, Fırat Nehrine doğru genişleyen Hitit İmparatorluğu'nun şehri olarak kullanılmıştır. Tepenin Kuzey Doğu yamacına açılan şehir kapısı ve galerisi ile Orta Anadolu Hitit kentlerine benzeyen etrafı toprak urla çevrili bir Hitit şehridir.
M.Ö 1200 yıllarında Hitit imparatorluğu'nun çöküşünde Doğu Anadolu Geç Hitit başkenti olarak Aslantepe, Asur kralı Sargon tarafından tamamen yakılıp yıkılmıştır.
Uzunca bir dönem terk edilen sonra Malatya ovasına gelip Eski Malatya'ya gelip yerleşen Romalılar, buluntulara göre höyük üzerinde basit bir yerleşim kurmuşlardır. Bölge daha sonra Bizans döneminde höyük nekropol (mezarlık) alanı olarak kullanılmıştır.
