GÖKTÜRK FIRAT
RİZE
Atmaca tutkunu ve sertifikalı Atmaca Avcısı Mustafa Memoğlu, atmaca ölümlerinin nedeninin tespit edilmesi ve tedavi yolunun bulunması için balık hastalıkları ve balık ölümleri üzerinde araştırmaları bulunan Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi ve Veteriner Doç. Dr. Fikri Balta’dan yardım istedi. Balta, Memoğlu’ndan hasta bir atmacayı kendisine getirmesini istedi. Hasta atmaca tahliller için Memoğlu tarafından Su Ürünleri Fakültesi’nin Laboratuvarı'na getirildi. Atmacadan dışkı örnekleri alınırken ilginç bir olay yaşandı kameraların atmacayı görüntülediği sırada boynunu büken atmaca öldü. Atmacanın ölümü saniye saniye kaydedildi.
Konuyla ilgili açıklama yapan Balta, hastalığın nedenini araştırdıklarını belirterek, “Güz dönemlerinde atmacalarda nedeni bilinmeyen bir hastalıktan dolayı ölümlerden bahsediliyor. Mustafa bey’e ölmek üzere olan bir atmacayı bize getirmesi halinde gerekli tahlilleri yapabileceğimizi söylemiştik. Şuanda atmacada bir ishal durumu var. Sizlerin yanında da öldü. Bağırsakta şiddetli bir ishal var. Karaciğer ve dalaktan ekim yapacağız. Eğer bakteriye yağlı bir enfeksiyon ise uygun ilacı tespit edip önereceğiz ve diğer hasta atmacaların ölmesini önlemiş olacağız” dedi.
Atmaca tutkunu Mustafa Memoğlu ise yaptığı açıklamada “Atmacacılık bizde önemli bir kültür. Dedelerimizden kalan bir kültürdür. Eskiden bu ölümler yoktu. Bu ölümler yeni başladı. Yeni yeni bu ölümler başladı. Bu konu teknik olarak da araştırılmadı. En azından bu kuşları kurtarabiliriz düşüncesi ile daha önceden bu yana balıkları getirdiğimiz hocamızdan yardım istedim. Benden hasta bir atmacayı getirmemi istemişti. Sizlerinde gözü önünde atmaca öldü” diye konuştu.
RİZE’DE ATMACA TUTKUSU
Doğu Karadeniz Bölgesi’nde M.Ö 700’lü yıllardan bu yana Atmaca avcılığı yapıldığı biliniyor. Rize’den başlayıp Gürcistan sınırının ötesine uzanan bu geleneğin temelinde bıldırcın avcılığı yatıyor. Avrasya ile Afrika arasındaki önemli göç yolu üzerinde yer alan Doğu Karadeniz Bölgesi'nde yoğun kuş göçü yaşanır. Güneye doğru inmekte olan çok sayıda bıldırcın Karadeniz’i uçarak geçer, yorgun bir şekilde sahil boyunca düzlüklere iner ve bir müddet konaklar. Kasım ve Ağustos ayları arasında yaşanan bu göçte yırtıcı bir kuş olan atmaca da aynı göç yollarında bulunur ve bıldırcın ile beslenir. Bölge insanı kendine özgü yöntemlerle atmaca avlar. Avlanan atmacalara kesinlikle zarar verilmez. Bölgede değeri maddiyatla ölçülemeyen atmacalar özenle beslenir ve korunur. Yasal olarak da koruma altında olan atmacanın izinsiz avlanması ve ölümüne yol açılması halinde 7 bin TL'ye yakın para cezası söz konusu. Sertifikalı bir atmaca avcısının sadece bir atmaca beslemesine izin verilir. Beslenen atmacalar bıldırcın avında da kullanılır.
