Antalya'nın Gazipaşa ilçesi Yakacık sahiline vuran dev balinayı gören vatandaşlar durumu Antalya Büyükşehir Belediyesi'ne bildirdi. Büyükşehir Belediyesi Deniz Biyolojisi Müzesi Birim Sorumlusu Elif Özgür Özbek ve ekibi, kısa sürede balinanın bulunduğu sahile ulaştı. Özbek, yaptığı ön incelemede balinanın Akdeniz'de ender olarak görülen gagalı balina olduğunu belirledi. Ender görülen türün Deniz Biyoloji Müzesi'nde değerlendirmesini amaçlayan Özbek, balinanın vinç yardımıyla bir kamyona yüklenmesini sağladı. Yaklaşık 5 metre uzunluğunda ve 1 ton ağırlığındaki gagalı balina için Kepez ilçesi Varsak Karşıyaka Mahallesinde Büyükşehir Belediyesi'nin özel bir alanına çukur kazıldı ve hazırlıklar yapıldı. Yaklaşık 4 saatlik yolcuğun ardından balina, iskeletinin müzede sergilenmesi için 2 yıl toprak altında kalacağı yere getirildi. Morfolojik ölçümleri tamamlanan ve dokuları ileri derecede bozulduğu için sadece sağlam dokularından örnekler alınabilen balina, kemiklerinin müze materyali haline getirilmesi için toprağa gömüldü.
"AKDENİZ'DE ENDER GÖRÜLEN BİR TÜR"
Antalya Büyükşehir Belediyesi Deniz Biyolojisi Müzesi Birim Sorumlusu Elif Özgür Özbek, Antalya-Mersin il sınırında erkek bir gagalı balina ihbarının yapılması üzerine hemen bölgeye hareket ettiklerini söyledi.
Bölgeye geldiklerinde 5 metreye yakın balinanın karaya vurduğunu ve kötü kokular yaydığını gördüklerini dile getiren Özbek, "Balina çürümüştü. Nekopsi yapamadık. Ölüm nedenini belirlemek amacıyla sadece doku örnekleri aldık. Yükleme işleminin ardından, Antalya'da hazırladığımız alana getirdik" dedi.
Gagalı balinanın nadir bir tür olduğuna vurgu yapan Özbek, "Akdeniz'de oldukça nadir. Bizim balinamızın boyu da yaklaşık 5 metreye yakın. Erkek olduğunu belirledik. Bundan önce Muğla ve İzmir sahiline birer gagalı balina vurmuştu. Deniz Araştırmaları Vakfı, o hayvanlarda nekropsi yapabilmişti. Onlardan gelen sonuçlarda, bizim elimizdeki balinanın ölümü hakkında bize ipucu verecektir. Karasularımızda Antalya'daki ile birlikte 3'üncü ölen gagalı balinamızdır. Oldukça üzüntü verici. Bizim için de nadir bir türü belediyemizin müzesine kazandırmak için iyi bir şans oldu" ifadelerine yer verdi.
"ÜÇ BALİNA DA HAZİRAN AYI İÇİNDE KARAYA VURDU"
Balinanın özel olarak hazırlanmış çukurda 2 yıl bekletileceğini kaydeden Özbek, "Büyük bir balina olduğu için yağ deposu çok fazla. O nedenle çözülmesi zaman alacaktır. Tekrar çukuru açıp, kemiklerinin durumuna bakıp, iskeleti temizleyip müze materyali haline getireceğiz. Şu anda hiçbir müzemizde bu balinadan da yok. İlk örneği Deniz Araştırmaları Vakfı'nın çalışmasının ardından Muğla Üniversitesi'ne verildi. Üniversite kendi koleksiyonuna kazandırdı. Ama belediye olarak ilk kez Antalya Büyükşehir Belediyesi müzesine bu nadir canlının sergilenmesini sağlayacak" dedi.
GAGALI BALİNA HAKKINDA
Dişli balinaların bir familyasından olan Gagalı Balinagiller (Ziphiidae) tanınan 19 türü ile yunusgillerden sonra ikinci büyük balina familyası olmasına rağmen türlerinin kıyılara pek yaklaşmaması nedeniyle hakkında fazla bilgi edinilemiyor. Birçok türü daha yeni tarif edilen familyanın adları, gagayı andıran uzun ağızlarından kaynaklanıyor. Boyları 4-13 metre arası değişen Gagalı Balinagillerin alt çenelerinde genel olarak 2 veya 4 dişleri oluyor. Üst çenelerinde ise diş bulunmuyor. Açık denizlerin balinaları olan Gagalı Balinagiller okyanuslarda yaşıyor. Çoğunlukla büyük derinliklerde avladıkları kalamarlar (Teutophagie) ile beslenen Gagalı Balinagiller insanlara çok nadir göründüklerinden dolayı davranışları hakkında fazla bilgi bulunmuyor. Toplanan bilgilerin çoğu karaya vurmuş ölü balinalardan kaynaklanıyor.
İSA AKAR-ADEM AKALAN
ANTALYA
