Yakın Doğu Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmasötik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı ve DESAM Enstitüsü Mikrobiyal Patogenez Araştırma Grubu Üyesi Yrd. Doç. Dr. Güner Ekiz çevrimiçi düzenlenen ‘TMC 2020 Mikrobiyoloji Sempozyumu”nda sunduğu bildiri ile ‘En İyi Sözel Bildiri Ödülü’ aldı.
Yakın Doğu Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Güner Ekiz, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü’nden proje yürütücüsü Prof. Dr. Erdal Bedir ve Uzman Biyolog Seda Duman, Ege Üniversitesi’nden Prof. Dr. Petek Ballar Kırmızıbayrak ve doktora öğrencisi Sinem Yılmaz’ın imzasını taşıyan “20(27)-Octanor-Sikloastragenol’ün Mikrobiyal Transformasyonu ve Elde Edilen Metabolitlerin Telomeraz Aktivasyonu Üzerine Etkileri” adlı çalışma, sempozyum Bilim Kurulu tarafından “En İyi Sözel Bildiri” ödülüne layık görüldü. Çalışmada, telomer boyu kısalmasının kontrol altına alınmasıyla vücuttaki hücrelerin sağlıklı ve uzun ömürlü kalması amaçlanıyor. Böylece yaşlanmamanın da yavaşlatılması hedefleniyor.
Geven Otu (Astragalus) bitkisi ve sağlıklı yaşlanma
Projede, yaşlanma karşıtı (anti-aging) etkilerinden dolayı son dönemde oldukça ilgi çeken, geleneksel Çin tıbbında önemli bitkilerden olan Geven bitkisinin (Astragalus) bir türünden elde edilen sikloastragenolün türevi üzerinde yine Geven bitkisi ile ilişkili mantarlar kullanılarak biyotransformasyon çalışmaları gerçekleştirildi. Çalışma sonucunda elde edilen bileşiklerin telomeraz enzim aktivasyonunu anlamlı şekilde arttırdığı belirlendi.
Telomeraz enzimi ve yaşlanma ilişkisi
Telomeraz enziminin yaşa ve strese bağlı olarak kısalan DNA’da bulunan telomer uçlarını onarmaya yardımcı olduğunu söyleyen Yrd. Doç. Dr. Güner Ekiz, “Telomeraz enzimi aktivatörlerinin, barındırdıkları potansiyel ile sağlıklı yaşlanma için ümit verici ajanlar olarak yakın gelecekte büyük bir pazar oluşturacağını öngörüyoruz” dedi. Yapılan araştırmayla, telomer boyu kısalmasının kontrol altına alınmasının yaşlanmayı yavaşlatacağı, yaşlılık ile gelen birçok hastalığın önüne geçilebileceği de ortaya kondu.
Çalışma kapsamında Geven Otu’ndan elde edilen bazı moleküllerin, şu an kullanılmakta olan yaşlanma karşıtı diğer doğal kökenli ürünlere kıyasla, telomeraz enzimi aktivasyonunu anlamlı şekilde artırdığı saptandı. Bulunan moleküllerin, telomer kısalması ve telomeraz aktivasyonu ile tedavi edilebilecek hastalıklarda kullanılabilme potansiyeline sahip olduğu belirlendi.
