Hacivat ve Karagöz direniyor

YUSUF SERKAN YILMAZ/BURSA

Yaşanan olayları esprili bir dille farklı tasvirler kullanarak perdeye yansıtan hayal ustaları, Türk gölge oyunu sanatlarından olan Hacivat ve Karagöz'ün geleneksel ve güncel olaylardan yararlanarak ayakta kalması için çalışıyor. Rivayete göre Orhan Gazi döneminde iki işçi olan Hacivat ve Karagöz'ün yaşadığı olayları taklit ve karşılıklı konuşarak izleyiciye sunan sanatçılar, Amerikan yapımı çizgi filmler ve animasyonların cazibesine rağmen her yaştan insana hitap etmeye devam ediyor.

İnsanlara doğru yolu komik dille anlatan Karagöz ve Hacivat'ı doğru ve birebir perdeye yansıtan hayal ustalarının sayısının azaldığını belirten Nevzat Çiftçi, teknolojik unsurlardan da faydalanarak gölge oyunlarını geleneksel çerçeveden çıkardıklarını kaydetti.

Hayali Küçük Ali'nin oyunlarını 1970'li yıllarda radyodan dinleyerek mesleğe bağlanan Çiftçi, 2007 yılından bugüne kadar Çekirge semtinde bulunan Türkiye'nin tek Karagöz Müzesi'nde gölge oyunları sergiliyor. Her cumartesi akşamı Büyükşehir Belediyesi'nin tahsis ettiği mekanda Karagöz ve Hacivat'ı sahneleyen Çiftçi, ünlü gölge oyununun geleceğinin parlak olduğunu söyledi. İngiltere Kraliçesi II. Elizabeth'e de Hacivat ve Karagöz gösterisi sunan Çiftçi, günümüzün olaylarından gölge oyunlarını soyutlamamak
gerektiğini söyledi.

"RADYODAN DİNLEDİĞİ 'HAYALİ' DEVAM ETTİRİYOR"

Çocukluk döneminde radyodan takip ettiği gölge oyunlarının ustası olan Küçük Ali'nin bıraktığı mirası devam ettirmek istediğini belirten Çiftçi, Karagöz'ün sınırlarının olmadığını vurguladı. Süresinin kısıtlanmaması gerektiğini ifade eden Hayal Çiftçi, günümüzde birçok hayal ustasının yaptığı gösterilerin gerçeği yansıtmadığını dile getirdi. Çiftçi, "Çocukluğumuzda Hayali Küçük Ali'nin radyoda seslendirdiği oyunlar bize ışık tuttu. Kendi aramızda taklitler yapardık. 1980'li yıllardan sonra bir süre ara verdim. 1990'lı yıllarda bu işe tekrar başladım. Karagöz'ün kaybolmaması için elimden geleni yapacağım. Karagöz ve Hacivat, sürekli damarlarında dolaşan kanıyla devam edecek" dedi.

"RAKİBİMİZ, ÇİZGİ FİLM VE ANİMASYONLAR"

Gölge oyunlarının tek rakibinin çizgi filmler ve animasyonlar olduğunu söyleyen Çiftçi, Amerikan film şirketi Warner Bros'a karşı direndiklerini kaydetti. Dünyadaki sinemanın ilk adımı olan gölge oyunlarının yine gelişmiş teknolojili filmlere karşı ayakta durduğunu belirten Çiftçi, "Bizim rekabet ettiğimiz aslında çizgi filmler ve animasyonlardır. Karagöz, dünyada sinemanın ilk adımı olarak bilinir.

Karagöz, sinema perdesinin arkadan çalışan şeklidir. Çocukların ilgisini çekebilmeniz için hız ve tempoya uymak zorundayız. Rekabet, Karagöz'ü canlı tutmakta. Amerikan animasyon ve çizgi filmlerinde sonu mutlu biten senaryolar yazıldı. Aslında Karagöz'ü incelediğinizde yüzlerce yıl önce bunun var olduğunu görüyorsunuz. Hollywood'un yapmaya çalıştığı şeyi Karagöz daha önce yapmıştı diyebiliriz. Bu açıdan Karagöz'ün geleceğinin çok parlak olduğu açıktır" diye konuştu.